Primièr cònsol
(Redirigit dempuèi Premier cònsol)
Lo cònsol màger[1] o primièr cònsol (ˈprononciat: /kɔnsul/)[2] es una persona en carga d'un municipi o una comuna. Representa l'organ monocratic plaçat a la cima de l'autoritat territoriala locala de basa que dins los diferents païses assumís de las denominacions diferentas: comuna, municipalitat, comuna, vila, ciutat, etc. Segon l'Estat, es elegit dirèctament pels ciutadans o abitants o indirèctament pel conselh municipal o municipal concernit.
Variantas dialectalas
[modificar | Modificar lo còdi]- Cònsol (fem. consolessa) ─ es la forma plus conservatriz e referenciala de la lenga occitana, segon Domergue Sumien.[3] Patís pasmens qualques variacions foneticas:
- [kɔnsul], dins una partida del lengadocian.
- [ˈkɔnsu, ˈkɔⁿsu], dins mantuns dialèctes, e mai lo lengadocian.
- [ˈkɔsu], es una varianta de pronóncia populara.
- D'aquel meteis mot resulta atal diferentas grafias qu'adoptantent una pronóncia locala: cònse (cònsa), còssol (fem. còssola), [4] conse (fem. consa), consol (fem. consolessa / consula),[5] consul (fem. consulessa).
- Baile (fem. bailessa) – Forma pròpria de la Val d'Aran – eissit del latin baiŭlus [sègle xiii sul modèl del francés ancian baillie][6] ─ dirigís l'administracion locala per un mandat de 5 ans.
- Séndic* ─ Fòrma pròrpia de las Valadas Occitanas (en italian: sindaco).
- Regionalament se ditz primè(i)r/prumè(i)r cònsol (gasc.), primèir cònsol (auv.) o primier cònsol (prov.).
Articles connèxes
[modificar | Modificar lo còdi]Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Existís la varianta cònsol major.
- ↑ «Maire» (en francés). Multidiccionari Occitan Dicod'Òc. Congrès permanent de la lenga occitana.
- ↑ «Cònsol» (en occitan). opinion.jornalet.com.
- ↑ Acadèmia Occitana-Consistòri del Gai Saber. «Diccionari General de la Lenga Occitana «Còssol»» (en occitan).
- ↑ de Cantalausa, Joan. Diccionari general occitan: a partir dels parlars lengadocians, p. 279. ISBN 2-912293-04-9.
- ↑ «Baile | Diccionari der aranés» (en oc, ca).