Pargue Nacional de Yosemite
Lo Pargue Nacional de Yosemite es un pargue nacional american situat dins l'oèst de la Sierra Nevada al centre-èst de Califòrnia, bordada al sud-èst per la Selva Nacionala de Sierra e al nòrd-oèst per la Selva Nacionala de Stanislaus. Lo pargue es gerit pel Servici dels Pargues Nacionals e cobrís una superfícia de 3 029 km²[1] dins quatre comtats: centrat suls comtats de Tuolumne e Mariposa, lo pargue s'esten al nòrd e a l'èst cap al comtat de Mono e al sud cap al comtat de Madera. Classat al Patrimòni Mondial de l'UNESCO en 1984, Yosemite es reconegut internacionalament per sos bauces de granit, sas cascadas, sos rius clars, sos bosquets de sequòias gigantas, sos lacs, sas montanhas, sas pradas, sos glacièrs e sa biodiversitat.[2] Prèp de 95% del pargue es designat coma zòna salvatja.[3]
En mejana, mai o mens quatre milions de personas visitan Yosemite cada annada,[4] e la màger part passan la majoritat de lor temps dins los 18 km² (sèt milas cairadas) de la Val de Yosemite.[2] Lo pargue establiguèt un recòrd de visitas en 2016, depassant los cinc milions de visitaires pel primièr còp de son istòria.[5] Yosemite es estada al còr del desvolopament de l'idèa de pargue nacional. Galen Clark e d'autres an fach pression per protegir la val de Yosemite contra lo desvolopament, condusent finalament al president Abraham Lincoln a signar la Subvencion de Yosemite en 1864. John Muir diriguèt un movement capitat per que lo Congrès establisca un mai grand pargue nacional d'aquí 1890, qu'englobava la val e sos environs montanhas e bòsques, dobrint la via al Sistèma de Pargues Nacionals.[6]
Yosemite es l'un dels blòcs d'abitat los mai grands e los mens fragmentats de la Sierra Nevada, e lo pargue abriga una diversitat de plantas e d'animals. Lo pargue a una altitud compresa entre 648 a 3997 m (2127 e 13114 pès) e conten cinc zònas de vegetacion principalas: los bòsques de chaparral e de garrics, lo #bòsc de bassa montanha (lower montane forest)#, lo #bòsc de nauta montanha (montane forest/Étage ou forêt montagnard)#, la zòna *subalpina e *tondra alpina/alpatge/prat alpin. Sus las 7 000 espècias vegetalas de Califòrnia, mai o mens 50% se tròban dins la Sierra Nevada e mai de 20% se tròban a Yosemite. Lo pargue conten un abitat convenable per mai de 160 plantas raras, amb de formacions geologicas localas raras e dels sòls unics caracterizant las airas de reparticion *restringida que fòrça d'aquelas plantas ocupen.[2]
La geologia de la region de Yosemite es caracterizada per de ròcas graniticas e de las rèstas de ròcas mai ancianas. I a mai o mens 10 milions d'annadas, la Sierra Nevada es estada soslevada puèi inclinada per formar sas pendas occidentalas relativament doças e las pendas orientalas mai espectaculars. Lo soslevament aumentèt la penda dels lièches dels corses d'aiga e dels rius, entrainant la formacion de clusas prigondas e estreches. I a mai o mens un milion d'annadas, la nèu e lo glaç se son acumuladas, formant de glacièrs dins las pradas alpinas superioras que se son desplaçadas long de las vals fluvialas. L'espessor del glaç dins la val de Yosemite pòt aver atengut 4 000 pès (1 200 m) dins lo corrent del primièr episòdi glaciari. Lo movement en aval de las massas de glaç a copat e escalprat la val en forma de U qu'atrai uèi autant de visitaires cap a sos panoramas pitoresques.[2]
Lo nom "Yosemite" (que significa "tuaire" en miwok) fasiá a l'origina referéncia al nom d'una tribu qu'èra estada caçada de la zòna (e benlèu avalida) pel Batalhon de Mariposa. De per abans, la region èra sonada "Ahwahnee" ("granda boca") pels pòbles autoctòns.[7]
Nòtas e Referéncias[modificar | Modificar lo còdi]
- ↑ Error de citacion : Balisa
<ref>incorrècta ; pas de tèxte per las referéncias nomenadasstatistics. - ↑ 2,0 2,1 2,2 et 2,3 Error en títol o url.
- ↑ Error en títol o url.
- ↑ Error de citacion : Balisa
<ref>incorrècta ; pas de tèxte per las referéncias nomenadasvisits. - ↑ Error en títol o url.
- ↑ Error de citacion : Balisa
<ref>incorrècta ; pas de tèxte per las referéncias nomenadashistoryculture. - ↑ Error en títol o url.