Montson
|
| ||
| País |  Espanha
| |
| Comunautat | Aragon | |
| Superfícia | 155.01 km² | |
| Populacion | 17260 (2016) | |
| Latitud | 41° 54' N | |
| Longitud | 0°11' E | |
| Altitud | 279 m | |
| Localizacion de la comarca de Cinca Medio en Aragon | ||
|---|---|---|
.svg)
| ||
.jpg)
Montson (nom occitan classic) (en aragonés SLA Monçon, en aragonés GO e en castelhan Monzón) es ua vila d'Aragon. A 17 050 abitants (2008) sus ua superfícia de 155 km². Se tròba dens la província d'Òsca e la comarca deu Cinca Mejan.
Geografia[modificar | modificar la font]
Montson se situa au costat deus rius de Cinca e Sosa, devath un castèth elevat sus un puei. L'estrada N-240 (Madrid-Barcelona) travèrsa la vila. Possedeish indústrias quimicas importantas.
Istòria[modificar | modificar la font]
La catedrala de Santa Maria del Romeral de plan romanic e lo castèth de Montson d'origina aràbia son los edificis mei remarcables. La ciutat s'es estenuda devath lo castèth.
A l'epòca d'Al Andalús (dominacion musulmana) se disputavan Montson los Banu Sabrit d'Òsca e los Banu Qasi de Lhèida. Au sègle XI pertanhèva aus Banu Hud e disen que la prengó lo Cid en 1083.
Aus crestians que'us calèva conquerir Montson entà talhar las comunicacions entre los reiaumes de taifas de Saragossa e Lhèida.
L'infant Pèire reconquerí Montson en 1089 durant lo règne deu son pair Sanç Remíriz d'Aragon. Sanç Remíriz creè lo reiaume de Montson entà l'infant, futur Pèire I d'Aragon, abans d'estar rei d'Aragon. Lo castèth arcuelhó l'enfança deu rei Jaume I lo Conquistaire, qui èra sota la tutèla deus templèrs. La situacion privilegiada dens los pas de las vaths de Segre e de Cinca hasó deu castèth e de la vila un centre estrategic important.
En 1143 passè a la possession deus templèrs. Montson es important peu hèit qu'estó primèr ua comanda templèra e mei tard espitalèra. Estó en divèrsas ocasions lo sèti de las Corts d'Aragon e de las Corts de la Corona d'Aragon, entre los sègles XIII e XVII.
Nom[modificar | modificar la font]
Provieneré de Mont de Sion, nom que pòt illustrar las relacions deus templèrs dab las crosadas en Tèrra Santa.
Monuments[modificar | modificar la font]
Un impressionant castèth construit peus templèrs.
Hèstas[modificar | modificar la font]
- Sant Matieu (Hèstas Majors), 21 de setembre.
- Lunes de Pascua, romavatge a l'ermitatge de nuestra siñora d'o Enfuelgo.
.svg){kind=small}
