Mond chinés
Lo mond chinés (o sinosfèra) designa un ensemble de paises o regions que son o foguèron dins l'airal de la cultura chinesa. Los limits son de còps flotants segon los critèris causits. La lenga, la religion e l'escritura son qualques elements que pòdon dar un imatge dels limits d'aquesta sinosfèra.
Lo critèri de la lenga
[modificar | Modificar lo còdi]Lo critèri de la lenga es important. D'en primièr recampa totas las regions que s'i parla chinés. Los paises o las regions que la lenga chinesa es oficiala son China, Taiwan, HK, Macau e Singapor. Lo chinés es tanben pro parlat dins un fum de países asiatics per de minoritats d'origina chinesa.
Se pòt tanben considerar los paises que reçaupèron istoricament una influéncia massissa del lexic chinés: japonés, corean e vietnamian aital coma la màger part de las minoritats situadas en China orientala. Pel tibetan, lo mongòl, l'oigor e lo cazac parlats dins la partida occidentala de China l'influéncia es mai recenta e mens importanta.
Lo critèri de la religion
[modificar | Modificar lo còdi]La religion bodista de l'escòla mahayana es pròpria al mond chinés. Es la fòrma majoritària de bodisme en China pròpria, en Corèa, a Japon e a Vietnam. Dins las regions chinesas que i vivon de minoritats, lo bodisme tradicional es lo veïcul de diamant (Tibet, Mongolia) o lo bodisme Theravada (qualques grops dins lo sud). Cal notar tanben que los Cazacs e los Oigors son tradicionalament musulmans.
Lo confucianisme e lo taoïsme coexiston amb lo bodisme mahayana ( China, Japon, Corèa e Vietnam) mas an pas agut cap d'expansion dins la partida occidentala de China fins al sègle XVI.
Lo critèri de l'escritura
[modificar | Modificar lo còdi]Los caractèrs chineses son emplegats en chinés, japonés e corean e o foguèron tanben autres-còps a Vietnam. Los Tibetans e los Mongòls utilizan una escritura d'origina indiana mentre que los Oigors utilizan l'escritura aràbia.