Malgash (lenga)

Malgash

Malagasy
Parlat en	Madagascar
Region	Africa orientala
Locutors	22 milions de
Tipologia	VOS aglutinanta, sintetica e accentuala
Classificacion lingüistica	Malgash
Estatut oficial
Acadèmia	Akademia Malagasy
Còdis lingüistics
ISO 639-1	mg
ISO 639-2	mlg
ISO 639-3	mlg
Ethnologue	mlg
Glottolog	mala1537
IETF	mg
Mòstra
Article primier de la Declaracion dei Drechs Umans. Andininy Voalohany Teraka afaka sy mitovy zo sy fahamendrehana ny olombelona rehetra. Samy manan-tsaina sy fieritreretana ka tokony hifampitondra am-pirahalahiana.

Lu malgash (en malgash : malagasy) es la linga nacionala e una de las lingas oficialas de Madagascar. Qu'es dempuèi totjorn una linga normalisada, principalament desviada dau dialècte parlat sua las nautas terras centralas. Es la mai occidentala de las lingas malaiopolinesianas e 'donc de las lingas austronesianas. 'La apartene a la rama dicha « Grand Barito », que las lingas son parladas a Kalimantan, la partiada indonesiana de l'isla de Borneo, dins l'actuala region de Banjarmasin, e comprenen notament lu ma'anyan, lu samihim, lu dusun deyah, mas totparier per daus pòples chafrats «nomades de la mar», los Bajau. Dins quela region, la linga dominanta es uèi lu Malai, qu'apartene a 'na autra rama malaiopolinesian.

Lu malgash es maitot utilizada a Maiòta sos lu nom de kibushi o bushi (shibushi en maorés) dins 'na vintena de vilatges.

Lu malgash fai partida d'un ensemble linguistic de mai d'una vintena de « variantas » localas, qualifiadas de « dialectes ».

Autoritats traditionalas participent a la celebracion de l'an nuòu malgash a Ambohidrabiby

Lingas e dialectes a Madagascar

Vocabulari Malgash (1773) (Colleccion BULAC)

D'un ponh de vuda linguistic, lu « malgash » designa un grope de 11 dialectes parentats e parlats per los 18 pòples malgashes e sus l’isla de Maiòta. Lu « malgash dau plateu » es lu malgash oficiau, es comprengut per la majoritat de la populacion mesma si l'usatge daus dialectes resta corent.

I a cinc sos-gropes (similaritat lexicala emb lu malgash dau plateu):

• 1^er sos-grope
  • Lu malgash dau plateu,
  • Lu malgash betsimisaraka dau Sud,
  • Lu malgash betsimisaraka dau Nòrd,
  • Lu malgash tanosy.
• 2nd sos-grope
  • Lu malgash sakalava,
  • Lu malgash bara (69 %),
  • Lu malgash masikoro (72 %),
  • Lu malgash Antandroy o tandroy - mahafaly (62 %).
• 3e sos-grope
  • Lu malgash antankarana (antakarana) (71 %).
• 4e sos-grope
  • Lu malgash tsimihety (tsimihety) (68 %).
• 5me sos-grope
  • Lu kibushi de Maiòta.

A Madagascar, l'unitat administrativa a instaurat lu « malgash oficiau ».