Isla d'Olairon

L'isla d'Olairon^[1]^[2], o Olairon (Ouleroun en grafia mistralenca^[3]; var. illa, inla, ièrla/gèrla, isola; en sentongés Ile d'Olerun / Ol'ron, en francés île d'Oléron) es una isla francesa situada dins l'ocean Atlantic, au large de las còstas de la Charanta Maritima. Emb las islas de Re, d'Ais e Madama, fai partida de l'archipela charantesa. 'La es separada de la peninsula de Marenas e de la peninsula d'Arvert per lo coureau d'Olairon e lo pertús de Maumusson.

Lo gentilici es olaironés -esa (Oulerounés -eso, Oulourounés -eso en grafia mistralenca^[3]).

Qu'es la pus granda de las islas francesas metropolitanas après la Corsega, emb sos 30 km de long sus 8 km de large (dins la pus granda larjor), a una superficia de^[4] 174 km² e mai de 21000 abitants permanents^[5].

Durent son istòria, 'la figuet partida de l'anciana provincia de l'Aunís, de la de Sentonge, a l'agrait de mai d'una guèrra, subretot pendent la periòda medievala. Administrativament, l'isla d'Olairon se confond dempuei 2015 emb lo canton de l'isla d'Olairon, dins lo departament de la Charanta Maritima e de la region Peitau-Charantas. Sa capitala actuala es Saint-Pierre-d'Oléron, principau pòle comerciau e mestierau de l'isla. Juscant'a sos l'ancian regime, qu'es la vila dau Chasteu d'Olairon, sieti de la subdelegacion e abritent la garnison de l'isla, qu'avaia quela fonccion.

Dempuei lo 19 de març 1966, l'isla es liada au continent per un pont rotier, long de 2 862 m (lo tresen pus long pont de França après lo de l'isla de Re e lo de Saint-Nazaire) qu'es lo mai vielh pont de França a liar una isla au continent.

Celebrada per Pierre Loti, 'la es chafrada Olairon « la luminosa » a causa de son fòrt taus d'ensolelhament tot au long de l'annada.

Geografia[modificar | Modificar lo còdi]

Bordada per l'ocean Atlantic, l'isla d'Olairon es delimitada per dos estreits que, localament, prenen lo nom de pertús (pertuis en francés) :

lo pertús d'Antioche, au nòrd, la separa de l'isla de Re ;
lo pertús de Maumusson, au sud, la separa de la peninsula d'Arvert ;
las radas daus Basques e de l'isla d'Ais, au nòrd-est e a l'est, la separen dau continent.

L'isla d'Olairon se troba maitot situada facia a dos estuaris fluviaus, la Charanta e la Seudre, que joguen un ròtle considerable per sas activitats economicas, aiant favorisat lo desvolopament de l'ostreïcultura gracia a lor apòrt en aiga doça.