Hafez

**Hâfidh**
خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی

Profession:	escrivan
País:	Pèrsia
Data de naissença:	1315
Luòc de naissença:	Shiraz (Pèrsia)
Data de decès:	1390
Luòc de decès:	Shiraz (Pèrsia)

Khwaja Shams-ud-Din Muhammad Hafez-e Shirazi^[1] (cap a 1315-1325, Shiraz - cap a 1390, Shiraz) es un important poèta pèrse deu sègle XIV. Subernomat Hafez, es l'autor de cap a 500 poèmas qu'estón compilats dens un Divan, es a díser un recuelh, après la soa mòrt. Popular deu son vivent dens lo monde musulman, es considerat com un mèste deu ghazal, ua forma poetica mesclant amor e miticisme sofi. Estó imitat per mantuns poètas arabes e pèrses. A partir deu sègle XVIII, inspirè tanben poètas classics europèus. Uei, la soa òbra es enqüèra hèra celebrada en Iran e, mei generaument, dens las regions de cultura persana.

Biografia

Las informacions plausiblas sus la vita de Hafez, especiaument sus la soa joenessa, son hèra raras^[2]. En efèit, mantuas anecdòtas mei o mensh misticas son estadas inventadas per los sons biografes tà soslinhar lo son caractèr excepcionau. Vadó dens la vila iraniana de Shiraz de cap a 1325. Enqüèra joen, memorizè l'integralitat de l'Alcoran e recebó lo títol d’hafez que vienó lo son subernom. Viscó devath lo patronatge de senhors poderós de la region com Mubariz al-Din Muhammad (1314-1358), Abu Ishaq Inju (1343-1357), Shah Shoja (1358-1374) o Tamburlan (1370-1405). Hafez entertienó tanben ua correspondéncia a perpaus de poesia dab lo sultan bengali Ghiyasuddin Azam Shah (1390-1411). Estó convidat a Sonargaon, mes non podó pas har lo viatge^[3].

Hafez morí enter 1387 e 1390^[4]. 20 ans après la soa mòrt, un prumèr monument estó bastit sus la soa tomba. Puish, jardins de 19 000 m² estón creats autorn deu lòc. L'endret vienó lo centre d'un cementèri. Los monuments e la tomba estón entertienuts e de còps agrandits peus sobirans iranians successius. Lo mausolèu actual, edificat segon los plans de l'arquitècte francés André Godard (1881-1965), data de 1940^[5].

Òbra e influéncia

Lo Divān de Hafez

Prumèra pagina d'un manuscrit deu *Divān de Hafez* escriut en 1899.

Article detalhat: Divan de Hafez.

Lo Divān de Hafez es lo nom tradicionau donat a l'òbra de Hafez. Compausat après la soa mòrt, es un recuelh qui contien l'ensemble deus poèmas de Hafez enqüèra coneishuts. La màger part deus tèxtes son escriuts en persan, mes quauques òbras son en lenga macaronica arabopersana e un ghazal es completament redigit en arabe. La partida mei importanta deu Divān son los ghazals, un genre poetic d'origina araba qu'èra florissent dens la literatura persana deus sègles XIII e XIV. Que lo recuelh estó compausat après la disparicion de Hefez, n'a pas ua forma definitiva. En efèit, lo nombre deus ghazals reconeishuts vària entre 484 e 496, mes mantuas edicions ne contienen mei de 600. L'autenticitat d'ua partida deus tèxtes es donc un objècte de debats enter especialistas.

Los ghazals son poèmas d'amor o de separacion qu'èran a còps portats en musica. Segueishen règlas de composicion estrictas dab un coplet unic compausat de distics. Totun, Hafez desvolopè lo genre en espandint los tèmas abordats tà mesclar las formas classicas deu ghazal dab elements filosofics, mistics o satirics gessits de la pensada sofi^[6]^[7]. L'ironia es tanben hèra presenta que Hafez l'utilizava per criticar los eleits, las institucions o las doctrinas religiosas e politicas. La condemnacion frequenta de l'ipocrisia èra un aute procediment literari regularament emplegat per Hafez tad escóner aqueras atacas^[8].

Hafez mestrejè tanben autas formas de poesia com la qasida o lo rubai. La prumèra èra un genre vielh e hèra codificat gessit de l'Arabia preislamica. Es ua òda monomètra e monorima, generaument de 15 a 30 distics^[9], destinada a laudar las qualitats d'un prince. Lo rubai es un poèma de quate vèrs organizats segon règlas complèxas. Mantuns tèxtes de Hafez son reputats perduts. Totun, Hafez n'èra pas un autor prolific e l'existéncia d'aqueths poèmas desapareishuts n'es pas demostrada.

Influéncia

Hafez e la soa poesia estón laudats deu son vivent dens la màger part deu monde musulman. Aquera passion contunhè après la soa mòrt, especiaument dens las regions de cultura persana. En Iran, la soa tomba es un lòc toristic e mantunas familhas an au mensh un exemplar deu Divan a casa. La soa òbra es tanben enqüèra oficiaument celebrada cada 12 d'octòbre. Lo son estil estó atau hèra imitat per d'autes poètas arabes, persans o turcs. Aquera influéncia estó tanben importanta dens lo domeni musicau que los ghazals de Hafez portats en musica vienón elements màgers deu repertòri tradicionau en Orient Mejan. Per exemple, l'òbra deu compositor otoman Buhurizade Mustafa Itri (1640-1712) contien mantuns ghazals gessits deu Divan.

Au sègle XVIII, las prumèras traduccions dens lengas europèas suscitèn un interès viu de figuras literàrias e intellectuaus com William Jones (1746-1792), Johann Wolfgang von Goethe (1749-1842), Ralph Waldo Emerson (1803-1882), Henry David Thoreau (1817-1862), Friedrich Engels (1820-1895), Arthur Conan Doyle (1859-1930) o enqüèra William Butler Yeats (1865-1939). En particular, Hafez estó ua important hont d'inspiracion peu movement classicista de Weimar^[10]^[11]. Per exemple, Goethe publiquè un Divan occidentau-orientau inspirat peus poèmas d'ua traduccion alemanda de 1812 deu Divan.

Traduccion

L'òbra de Hafez es estada tradusida dens las lengas principaus de la region iraniana com l'ordó, lo penjabi, lo sindi o l'arabe. Desempuish lo sègle XVIII, traduccions totaus o parciaus dens lengas d'autas regions deu monde coma l'anglés, lo francés, l'alemand, lo turc o lo rus son estadas realizadas^[12]. Aquò es un deus factors permetent d'explicar la difusion e la popularitat de Hafez dens lo monde contemporanèu.

Annèx

Ligams intèrnes

Bibliografia

(en) « Hafez », Encyclopaedia Iranica, vol. XI, n° 5, 2002, pp. 461-507.
(en) Manoochehr Aryanpur, A History of Persian Literature, Teheran, Kayhan Press, 1973.
(de) Paul Horn, Geschichte der persischen Litteratur, Leipzig, C. F. Amelang, 1901.
(en) Jan Rypka, History of Iranian Literature, Reidel Publishing Company, 1968.
(en) Wheeler M. Thackson, A Millennium of Classical Persian Poetry: A Guide to the Reading & Understanding of Persian Poetry from the Tenth to the Twentieth Century, Ibex Publishers, 1994.

Nòtas e referéncias

↑ Aqueth nom correspond a la prononciacion persana. La prononciacion araba correspond meilèu a Khwâja Shams-ad-Din Muhâmmad Hâfidh Shirâzî. A l'escrit, correspond a خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی dens las duas lengas.
↑ (en) E. G. Browne, Literary History of Persia, vol. III, 1997, pp. 271-273.
↑ (en) Sardar Jafri, « Hafiz Shirazi (1312-1387-89) », Social Scientist, vol. 28, n° 1 e 2, 2000, pp. 12-31.
↑ (en) Robert Bly e Leonard Lewisohn,The Angels Knocking on the Tavern Door: Thirty Poems of Hafez, HarperCollins, 2008, p. 69.
↑ (en), Mohadeseh Salari Sardari, « Andre Godard and Maxime Siroux: Disentangling the Narrative of French Colonialism and Modern Architecture in Iran », Iranian Studies, vol. 57, n° 2, abriu de 2024, pp. 265-293.
↑ (en) Wheeler Thackston, A Millennium of Classical Persian Poetry, Ibex Publishers Inc., 1994, p. 64.
↑ (en) Julie Scott Meisami, « Allegorical Gardens in the Persian Poetic Tradition: Nezami, Rumi, Hafez », International Journal of Middle East Studies, vol. 17, n° 2, 1985, pp. 229-260.
↑ (en) Negin Yavari, Lawrence G. Potter e Jean-Marc Ran Oppenheim, Views from the Edge: Essays in Honor of Richard W. Bulliet, Columbia University Press, 2004.
↑ Dens sa forma araba d'origina, ua qasida èra meilèu compausada de 50 a 100 vèrs.
↑ (fr) Joseph-François Angelloz e Jeanne Naujac, Le classicisme allemand, París, Presses Universitaires de France, coll. « Que sais-je ? » n° 1619, 1975.
↑ (fr) Fernand Mossé (dir.), Histoire de la littérature allemande, París, Aubier, 1995.
↑ (fa) Mehrdād Niknām, Ketāb-šenāsī-e Ḥāfeẓ, Teheran, Elmi-o Farhangi, 1988.

Suls autres projèctes Wikimèdia :

Hafez, sus Wikimedia Commons

[1] Aqueth nom correspond a la prononciacion persana. La prononciacion araba correspond meilèu a Khwâja Shams-ad-Din Muhâmmad Hâfidh Shirâzî. A l'escrit, correspond a خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی dens las duas lengas.

[2] (en) E. G. Browne, Literary History of Persia, vol. III, 1997, pp. 271-273.

[3] (en) Sardar Jafri, « Hafiz Shirazi (1312-1387-89) », Social Scientist, vol. 28, n° 1 e 2, 2000, pp. 12-31.

[4] (en) Robert Bly e Leonard Lewisohn,The Angels Knocking on the Tavern Door: Thirty Poems of Hafez, HarperCollins, 2008, p. 69.

[5] (en), Mohadeseh Salari Sardari, « Andre Godard and Maxime Siroux: Disentangling the Narrative of French Colonialism and Modern Architecture in Iran », Iranian Studies, vol. 57, n° 2, abriu de 2024, pp. 265-293.

[6] (en) Wheeler Thackston, A Millennium of Classical Persian Poetry, Ibex Publishers Inc., 1994, p. 64.

[7] (en) Julie Scott Meisami, « Allegorical Gardens in the Persian Poetic Tradition: Nezami, Rumi, Hafez », International Journal of Middle East Studies, vol. 17, n° 2, 1985, pp. 229-260.

[8] (en) Negin Yavari, Lawrence G. Potter e Jean-Marc Ran Oppenheim, Views from the Edge: Essays in Honor of Richard W. Bulliet, Columbia University Press, 2004.

[9] Dens sa forma araba d'origina, ua qasida èra meilèu compausada de 50 a 100 vèrs.

[10] (fr) Joseph-François Angelloz e Jeanne Naujac, Le classicisme allemand, París, Presses Universitaires de France, coll. « Que sais-je ? » n° 1619, 1975.

[11] (fr) Fernand Mossé (dir.), Histoire de la littérature allemande, París, Aubier, 1995.

[12] (fa) Mehrdād Niknām, Ketāb-šenāsī-e Ḥāfeẓ, Teheran, Elmi-o Farhangi, 1988.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]