Dualisme : Diferéncia entre lei versions
m Robòt Tirar: hy:Դուալիզմ (deleted) |
m Bot: Migrating 41 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q167312 (translate me) |
||
Linha 27 : | Linha 27 : | ||
* [[Dualisme de proprietats]] |
* [[Dualisme de proprietats]] |
||
[[ar:الثنوية]] |
|||
[[az:Dualizm]] |
|||
[[bg:Дуализъм (религия)]] |
|||
[[bs:Dualizam]] |
|||
[[ca:Dualisme]] |
|||
[[cs:Dualismus (filosofie)]] |
[[cs:Dualismus (filosofie)]] |
||
[[cy:Deuoliaeth]] |
|||
[[da:Dualisme]] |
|||
[[de:Dualismus (Ontologie)]] |
[[de:Dualismus (Ontologie)]] |
||
[[el:Δυαλισμός]] |
|||
[[en:Dualism]] |
|||
[[eo:Dualismo]] |
|||
[[es:Dualismo]] |
|||
[[et:Dualism]] |
|||
[[eu:Dualismo]] |
|||
[[fa:دوگانهانگاری]] |
|||
[[fi:Dualismi (filosofia)]] |
[[fi:Dualismi (filosofia)]] |
||
[[fr:Dualisme (philosophie de l'esprit)]] |
[[fr:Dualisme (philosophie de l'esprit)]] |
||
[[fy:Dualisme]] |
|||
[[he:דואליזם]] |
|||
[[hr:Dualizam (filozofija)]] |
[[hr:Dualizam (filozofija)]] |
||
[[hu:Dualizmus (filozófia)]] |
[[hu:Dualizmus (filozófia)]] |
||
[[is:Tvíhyggja]] |
|||
[[it:Dualismo]] |
|||
[[ja:二元論]] |
|||
[[ka:დუალიზმი]] |
|||
[[ko:이원론]] |
|||
[[ku:Dualîzm]] |
|||
[[ky:Дуализм]] |
|||
[[lv:Duālisms]] |
|||
[[nl:Dualisme]] |
|||
[[no:Dualisme]] |
|||
[[pl:Dualizm (religia)]] |
|||
[[pt:Dualismo]] |
|||
[[ru:Дуализм]] |
|||
[[sh:Dualizam]] |
|||
[[simple:Dualism]] |
|||
[[sl:Dualizem]] |
|||
[[sq:Dualizmi]] |
|||
[[sr:Дуализам]] |
|||
[[sv:Dualism]] |
|||
[[tr:Düalizm]] |
|||
[[uk:Дуалізм]] |
|||
[[ur:ثنویت]] |
|||
[[vi:Thuyết nhị nguyên]] |
|||
[[zh:二元論]] |
|||
[[zh-yue:二元論]] |
Version del 21 març de 2013 a 03.15
Lo dualisme estima que l'origina de l'univèrs se pòt trobar dins doas substàncias basicas o dos dieus. Tradicionalament, las religions dualistas evòcan una divinitat masculina e una femenina o ben un dieu benigne e un maligne (per exemple, lo maniqueïsme defend aquela tèsi).
Per extension, lo dualisme en filosofia es la cresença que prepausa que l'èsser uman a una partida fisica (còs) e una mentala o espiritala (arma). Platon e Descartes son los representants caracteristics del dualisme tradicional .
Dualisme platonic
Segon Platon, l'òme es un èsser format d'una arma immortala e divina, e d'un còs mortal e imperfèit qu'empresona l'arma. L'estat natural de l'arma es d'èsser separada del còs, de biais que lo còs sonque capita a la pertocar e la trebolar dins son desir de vertat e de saber.
Dualisme cartesian
Segon Descartes, l'òme es una combinason de ment (substància pensanta) e còs (substància espandida). La ment a lo pensament per atribut essencial, qu'es liure e immaterial, en cambi lo còs es subjècte a las leis de la matèria. Las substàncias son alara diferentas e independentas una de l'altra.
Dualisme teologic
Lo dualisme religiós apareis dins diferentas civilizacions anticas, coma China e Egipte, mas subretot Pèrsia. Sa religion, promoguda e reformada per Zaratostra vèrs lo sègle VI AbC., establís un principi divin del ben, Ormuz o Ahura Mazda, e un altre del mal, Ahriman. Aquelas formas del dualisme se tornan trobar dins l'orfisme (sègle VI AbC.), dins lo gnosticisme (sègle II AbC.), dins lo maniqueïsme, dins la doctrina gnostica-maniquèa de Priscillian, e fins a l'Edat Mejana, dins las doctrinas dels bogomils e catars. La mai influenta d'aquelas doctrinas, aprèp lo mazdeïsme de Zaratostra, foguèt lo maniqueïsme.
Traches comuns
En linhas generalas, las doctrinas dualistas convergisson dins los traches seguents: lo principi del Ben es identificat amb la Lutz e l'Esperit; lo principi del Mal amb las Tenèbras e la Matèria, o amb lo diable o demòni (maniqueïsme). La matèria es gratuita, marrida, e principi del mal; o alara creada per un demiürg diferent del Dieu bon (gnosticisme de Marcion), o pel diable, principi del mal (Priscillian) rigorista e extremista; o alara justifican la relaxacion: perque es pas possible de resistir al principi del mal qu'inclina a pecar, e es aquel principi, non pas la persona, qu'es responsable del pecat.