Dualisme
Lo dualisme estima que l'origina de l'univèrs se pòt trobar dins doas substàncias basicas o dos dieus. Tradicionalament, las religions dualistas evòcan una divinitat masculina e una femenina o ben un dieu benigne e un maligne (per exemple, lo maniqueïsme defend aquela tèsi).
Per extension, lo dualisme en filosofia es la cresença que prepausa que l'èsser uman a una partida fisica (còs) e una mentala o espiritala (arma). Platon e Descartes son los representants caracteristics del dualisme tradicional .
Dualisme platonic
[modificar | Modificar lo còdi]Segon Platon, l'òme es un èsser format d'una arma immortala e divina, e d'un còs mortal e imperfèit qu'empresona l'arma. L'estat natural de l'arma es d'èsser separada del còs, de biais que lo còs sonque capita a la pertocar e la trebolar dins son desir de vertat e de saber.
Dualisme cartesian
[modificar | Modificar lo còdi]Segon Descartes, l'òme es una combinason de ment (substància pensanta) e còs (substància espandida). La ment a lo pensament per atribut essencial, qu'es liure e immaterial, en cambi lo còs es subjècte a las leis de la matèria. Las substàncias son alara diferentas e independentas una de l'altra.
Dualisme teologic
[modificar | Modificar lo còdi]Lo dualisme religiós apareis dins diferentas civilizacions anticas, coma China e Egipte, mas subretot Pèrsia. Sa religion, promoguda e reformada per Zaratostra vèrs lo sègle VI AbC., establís un principi divin del ben, Ormuz o Ahura Mazda, e un altre del mal, Ahriman. Aquelas formas del dualisme se tornan trobar dins l'orfisme (sègle VI AbC.), dins lo gnosticisme (sègle II AbC.), dins lo maniqueïsme, dins la doctrina gnostica-maniquèa de Priscillian, e fins a l'Edat Mejana, dins las doctrinas dels bogomils e catars. La mai influenta d'aquelas doctrinas, aprèp lo mazdeïsme de Zaratostra, foguèt lo maniqueïsme.
Traches comuns
[modificar | Modificar lo còdi]En linhas generalas, las doctrinas dualistas convergisson dins los traches seguents: lo principi del Ben es identificat amb la Lutz e l'Esperit; lo principi del Mal amb las Tenèbras e la Matèria, o amb lo diable o demòni (maniqueïsme). La matèria es gratuita, marrida, e principi del mal; o alara creada per un demiürg diferent del Dieu bon (gnosticisme de Marcion), o pel diable, principi del mal (Priscillian) rigorista e extremista; o alara justifican la relaxacion: perque es pas possible de resistir al principi del mal qu'inclina a pecar, e es aquel principi, non pas la persona, qu'es responsable del pecat.