Efèst

Efèst (o Vulcan) de Rubens.

Dins la mitologia grèga, Efèst es filh de Zèus e d'Èra. Es lo dieu equivalent a Vulcan dins la mitologia romana.

Efèst es unanimament presentat coma filh d'Èra, mas es pas clar qu'aja un paire. Omèr ne fa lo filh de Zèus e Cineton de Sparta aquel de Talos, un Gigant de bronze, mas dins la version majoritària, Èra, gelosa perque Zèus auriá engendrat sol Atena, e per li mostrar que se podiá passar d'el, engendra sola Efèst.

De legendas dison que sa maire Èra lo fòrabandiguèt de l'Olimp a causa qu'èra garrèl e desformat, d'autres dison que foguèt son paire Zèus que lo percacèt a causa d'una conspiracion d'Èra e Efèst per lo destruire. D'un biais o d'un autra, son còs tombèt a la mar ont doas Nereïdas, Tètis e Eurinòma, lo reculhiguèron e lo menèron dins l'illa de Lèmnos fins que grandiguèt.

Prenent coma basa d'argila, Efèst creèt la primièra femna, que foguèt nomenada Pandòra.

Efèst venguèt un artesan engeniós pel trabalh del fèrre e autres metals. Se pensa que lo talhèr d'Efèst èra situat sota l'Ètna. Efèst, utilizant sa coneissença, elaborava per sas maires adoptivas bèlas jòias. Tètis, sa maire adoptiva, organizèt una fèsta dins l'Olimp portava un joièl preciós fabricat per Efèst; provocant l'enveja de las divessas, subretot d'Èra, qu'obtenguèt de Tètis lo nom de l'orfèbre. Èra demandèt a Efèst que tornèsse a l'Olimp, demanda que neguèt, en despièch de las preguièras que Tètis; fins qu'intervenga lo dieu Dionis, que per mejan d'una pocion temptèt de menar Efèst a la convocacion d'Èra, pasmens lo dieu de la farga demorèt contrariat, e envièt a Èra un tròn d'aur magic que, aprèp que s'i assetariá, poiriá pas tornar levar; atal Efèst, mèstre de la situacion, impausèt sevèras condicions per son retorn al lar dels dieus, una d'aquelas èra de contractar un matrimòni amb Afrodita, divessa de l'amor. D'autras versions dison que la divessa de la beutat èra dispausada a venir esposar Efèst en cambi que fabriquèsse per ela un colar semblant aquel de la nereïda Tètis. Mas Afrodita li foguèt infidèl amb Arès, lo dieu de la guèrra; quand Efèst o aprenguèt, preparèt una trampa: teissiguèt un malhum d'argent gaireben invisible e lo placèt sul lièch ont devián colcar Arès e Afrodita. Quand lo malhum trapèt los amants e aqueles comencèron d'apelar, Efèst convoquèt de seguida totes los dieus per que constaten l'adultèri. Esiodor conta que lo succès provoquèt una de grana emocions dins l'Olimp.

Efèst es presentat coma un òme laid, susant, amb la barba nosada, la peitrina descobèrta, totjorn trabalhant dins fargar. Zèus lo nomenava 'dieu del fuòc e de la tekne', l'intelligéncia manuala. Fabriquèt lo colar que ne faguèt dona a Ermiona, lo sceptre d'Agamemnon e los automats que trabalhavan dins sa farga.

Los filhs d'Efèst son Cecròps, Erictoni, que creèt los carris per amagar la desformitat de sas cambas, e lo bandit Cacus.

Aguèt de relacions amb la ninfa Cabiró.

Efèst aviá un temple a Atenas, al costat de l'agora, lo Teseion, e un autar a l'Erecteion.