Eac
Dins la mitologia grèga, Eac (en grèc ancian Αἰακός / Aiakós) es lo filh de Zèus e de ninfa Egina. Es reire d'Aquiles e d'Ajax filh de Telamon. Se nomenan sos descendents los Eacids.
Mite
[modificar | Modificar lo còdi]Rei dels Mirmidons
[modificar | Modificar lo còdi]Jos la forma d'un agla, Zèus pòrta Egina dins los aires e la pausa sus l'illa d'Enona, nomenada dempuèi Egina. Es aquí qu'ela abandona Eac just après l'aver engendrat.
Avent grandit, patís de la solitud sus aquestas illa alara desèrta. Demanda al paire de la poblar. Zèus i consent e transforma en umans las formigas qui vivián sul tronc d'un casse sagrat. Atal nomenat pòble Mirmidons (mot format a partir del grèc ancian μύρμηξ / múrmêx significant « formiga »), qu'Eac ne ven lo rei. Una autre version d'aqueste mite es contada per Ovide dins las Metamorfòsis: per se venjar d'aquesta illa que pòrta lo nom d'una amanta de Zèus, Era desencadena una epidèmia de pèsta e tua totes los abitants umains d'Egin. Eac prega son paire de tornar poblar l'illa. Que las formigas de l'illa foguèron pas tocadas per la pèsta, Zèus los transforma en un pòble, los Mirmidons.
Eac esposa alara Endeis que li dona dos filhs: Pelèu, lo paire d'Aquilles, e Telamon, lo paire d'Ajax. Eac es donc l'aujòl dels dos eròis de la guèrra de Tròia. De la Nereida Psamatèa, engendra tanben Focos.
Eròis civilizator
[modificar | Modificar lo còdi]Eac es reputat per aver fortificat l'illa d'Egina. Segon Pindar, auriá tanben ajudat Apollon e Poseidon a elevar los barris de Tròia. Tres dragons enviats per Zèus assagèron lo pujar; sol aqueste que s'ataquèt a la bartida bastida per Éaque capitèt çò far. Es sus aqueste presagi qu'Apollon prediguèt que la ciutat poiriá pas càser sonque per aqueste luòc e jols còs d'un Eacid (descendent d'Eac).
Conegut per sa pietat e sa drechura, Eac es lo favorit dels dieus, que van fins a li demandar d'arbigar lor mancas. Pendent la granda secada incocada per Minos contra la Grècia, l'oracle de Dèlfes revèla que solas sas preguièras poirián salvar lo país.
Après sa mòrt, ven amb Minos e Radamant l'un dels tres jutges dels Infèrns, causit per sa saviesa e sa passion per la justícia (en efièch sos dos primièrs filh avent tuat o volgut tuar - accidentelament o volontàriament - Focos lor jove miègfraire, Eac los condamna a l'exili). Segon lo pseudo-Apollodòr, es aqueste que ne garda las claus.
Eac fasent l'objècte d'un culte eroíc sus l'illa d'Egina.
Fonts
[modificar | Modificar lo còdi]- Apollodòr, Bibliotèca (III, 12, 6).
- Diodòr de Sicília, Bibliotèca istorica (IV, 61, 1 ; IV, 72, 6).
- Esiòde, Teogonia (v. 1004).
- Egin, Fablas (LII).
- Isocrata, Evagoras (14).
- Ovide, Metamorfòsis (VII, 453-522).
- Pausanias, Descripcion de la Grècia (II, 29).
- Pindar, (Olimpicas, IX, 39-61).
- Properce, Elegias (II, 20).
- Platon Gorgias (524a)
- Senèca, Apocoloquintòsi (XIV-XV).