Clement Ader
L'occitan Clement Ader (nascut a Murèth, Gasconha en 1841 - mòrt a Tolosa en 1925) foguèt un engenhaire qu'inventèc un microfòn e foguèc del primièrs assajaires de creador de telefòns. En 1880 installèc en París (França) la primièra linha telefonica.
Quand èra jove son atencion se portava sovent sus las comunicacions e sul biais de volar dels ausèls e de las ratapenadas. En 1866 installèc un talhièr qu'i construiguèc un aparelh planaire qu'aviá la forma d'un ausèl cobèrt de plumas d'auca, que li donèc lo nom d'avion. Ne fèc puèi un de mai elaborat, nomenat éole, qu'èra propulsat per una maquina de vapor. Aquela maquina equipada d'una eliç de bambó qu'aviá quatre esparrons e d'alas articuladas qu'arribavan a 14 m d'envergadura amb un pes de 300 kg (amb lo pilòt) volèc sus una distància de 50 m en 1890, pasmens èra pro incontrolable e pas gaire aerodinamic.
Lo 14 d'octobre de 1897 faguèt los ensages sus l'Avion III. Malgrat que capitèc de far 60 m e de córrer 150 m amb de vòls corts successius e 300 m dins l'aire sul camp de Satory (França), foguèc pas capable de respondre a las exigéncias del Ministèri de la Guèrra francés pr'amor de demostrar qu'aquela invencion se podiá governar. Aprèp aquel fracàs, Ader foguèc oblidat gaireben fins a la sia mòrt.
Lo nom avion, que ne bategèc son prototipe, pr'aquò serviguèc de basa per lo mot que designa l'aeroplan dins plan lengas.
Trabalhs[modificar | modificar la font]
- L'aviation militaire. - Vincennes : Service Histoire de l'armée de l'Air, 1990. - ISBN 2-904521-11-9 (Repr. d. Ausg. Paris 1911)
Bibliografia[modificar | modificar la font]
- Charles H. Gibbs-Smith: Clément Ader: his flight-claims and his place in history. – London: H. M. Stat. Office, 1968
- Pierre Lissaraque: Clément Ader: inventeur d'avions. – Toulouse: s.n., 1990. – ISBN 2-7089-5355-9
- Claude d'Abzac-Epézy: Clément Ader, Précurseur ou Prophète. In: Revue Historique des Armées, n° 3, 1991.
Ligams extèrnes[modificar | modificar la font]
- Clément Ader (en)