Albert Szent-Györgyi
| Albert Szent-Györgyi de Nagyrápolt | |
|---|---|
 | |
| Naissença | 16 de setembre de 1893 Budapèst, Àustria-Ongria |
| Mòrt | 22 d'octobre de 1986 Woods Hole, Massachusetts, Estats Units |
| País d'origina | .svg){kind=small} Àustria-Ongria |
| Distincions | Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina en 1937 |
| Signatura |  |
Albert Szent-Györgyi de Nagyrápolt (n. 16 de setembre de 1893 - m. 22 d'octobre de 1986) foguèt un mètge e Fisiologista ongrés. Recebèt lo Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina en 1937.
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]Nasquèt lo 16 de setembre de 1893 dins la vila de Budapèst, en aqueles moments vila situada a Àustria-Ongria mas qu'uèi jorn es la capitala d'Ongria. Inicièt los sieus estudis de medecina a l'universitat de Budapèst, aborrit d'aqueles inicièt la siá recèrca al laboratòri quimic de lo sieu oncle mas los li calguèt interrompre pendent la Primièra Guèrra Mondiala ont serviguèt coma mètge. Pendent la Granda Guèrra se tirèt un trach al pè per tal d'abandonar la tèsta, causa que li permitís finalizar los sieus estudis l'an 1917.
Après fugir de Ongria l'an 1947 s'installèt als Estats Units, d'ont foguèt nomenat ciutadan l'an 1955. Moriguèt lo 22 d'octobre de 1986 dins la vila de Woods Hole, situada a l'estat nòrd-american de Massachusetts.
Recèrca scientifica
[modificar | Modificar lo còdi]Inicièt la siá recèrca dins la vila de Pozsony, uèi jorn nomenat Bratislava. Quand la vila se convertiguèt en partida de Checoslovaquia en genièr de 1919, el abandonèt la vila a l'encòp que la màger part de populacion d'origina ongresa. Desvolopèt posteriorament la siá recèrca a l'universitat de Groningen, en se centrant en la quimia de la respiracion cellular. Aqueles trabalhs e mercés a la Fondacion Rockefeller li permetèron viatjar fins a l'universitat de Cambridge ont se doctorèt lo 1927 mercés a unes trabalhs que li permetèron isolar l'"acid exuronic", uèi jorn nomenat Vitamina C.
Posteriorament a l'universitat de Szeged utilizèt "paprika" coma font de vitamina C (lo L-enantiomer del acid ascorbic) e s'avisèt de la siá activitat anti-escorbutica. L'an 1937 foguèt premiat amb lo Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina per las siás investigacions en relacion amb los procèsses de combustion biologica, en especiala los referents a la vitamina C.
