Boligraf
Un boligraf, o simplament estilò es una aisina servissent a escriure, mai especificament un estilograf, pròche d'un gredon dins la forma e la dimension. Los bilografs possedisson una sèrva intèrna de tinta viscosa qu'es espandida sul papièr al moment l'escritura mejans una boleta (entre 0,7 e 1 millimètre de diamètre) que se mòu en rotacion per friccion sus un supòrt; la tinta seca gaireben sul còp après lo contacte amb lo papièr. Pas carestioses, segur e demandant pas d'entreten, remplacèt l'estilopluma e lo pòrtapluma.
L'invencion e los fraires Bíró
[modificar | Modificar lo còdi]Se l'idèa del boligraf ven d'un american, John J. Loud, e aquò en 1888, un cèrt Sr Pasquis ganha lo concors Lepine en 1919 amb son invencion de boligraf[1], cal pasmens esperar trenta ans per veire aquesta idèa se concretizar. Un jornalista ongrés del nom de László Bíró, ajudat de son fraire György, quimista, melhora tres dralhas de l'idèa iniciala: la tinta, la boleta e lo dispositiu de provesiment[2].
Al subjècte de la tinta, László Bíró remarca que la tinta secada rapida utilizada per estampar de jornals permet d'evitar las tacas per frejament. Ensag alara aquesta tinta dins un estilopluma qu'un cèrt Slavoljub Penkala aviá inventat lo principi en 1907, mas en van: la viscositat de la tinta l'empacha que raje.
La legenda dich qu'es en observant d'enfants jogant amb boletas que Bíró aguèt de metre una boleta a l'interiorr de l'estilò: remarca en efièch que quand los enfants fan passar la bileta dins una sompa mena rèire d'ela un rajolat… Es atal qu'auriá agut l'idèa de concebre çò que vendrà lo « boligraf »[3].
Trabalhant amb son fraire György, quimista, Bíró desvelopa en 1938 una novèla punta, constituida d'una boleta que, tornejant liurament dins un alveòl, mena la tinta d'una cartocha e la pausa sul papièr.
Los fraires Bíró pausan lo brevet de lor invencion en 1938: lo « boligraf » èra nascut.
En 1943, Bíró e son fraire György devon se refugiar en Argentina, a causa de las leis antijosievas en plaça alara en Ongria. László Bíró cambia son nom, venent Lisandro José.
Los dos fraires pausa un novèl brevet, lo 10 de junh de 1943. Crean la sociatat dels Estilòs Biro, que comercializa lor produch jol nom de « Birome ». La Royal Air Force britanica l'adòpta per sos pilòts, a causa de sas perfomanças en altitud
Primièr desvolopament comercial
[modificar | Modificar lo còdi]Eversharp, fabricant de pòrtaminas als EUA, s'associa amb Eberhard-Faber en mai de 1945 per expleitar una licéncia de fabricacion del Birome.
Dins lo mèsme temps, Edmond Regnault (1898-1982) cropa en 1945 l’ensems dels brevets de l’industrial americain Milton Reynolds. Edmond Regnault fonda, jos la marca Reynolds, son entrepresa installada a Valença (Daufinat), dempuèi 1945. The Rocket, lançat lo 29 d'octobre de 1945 al prètz de 12,5 dolars, s'espandís largament als EUA, e contunha sa carrièra comerciala al Reialme Unit, puèi en Euròpa continentala. L’usina es deslocalizada en China per la societat Newell Rubbermaid en 2006.
Lo modèl del Baron Bich
[modificar | Modificar lo còdi]Negociant lo brevet amb Bíró, lo baron Marcel Bich fa l'escomesa de comercializar una puntaboleta jetabla per 50 centims. Per aquò e après dos ans de recercas, melhora lo modèl dels fraires Biro sus dos punts importants: la formula de la tinta perfiècha e l’ajustatge entre la boleta e lo bornèl sèrva. En 1950, lança lo modèl de boligraf « Bic Cristal », jos la marca « Bic ». Pren l'aspècte d'un gredon dotat d'un tap que la color anóncia la color de la tinta, alara que la consomacion se pòt seguir mercé a la transparéncia de las matèrias plasticas de bornèl sople qu la conten e del tub regde de seccion exagonala que ne constituís l'envelopa. L'invencion du "Bic Cristal" pòt èsser considerada coma geniala per mai d'unas rasons: 1 - Lo nom: nomenar "Cristal" un estilò de plastic; 2 - Lo plastic es transparent per veire e vigilar quant tinta demora; 3 - La forma intemporala d'un gredon papièr classic de seccion exagonala (e non rondonda) per evitar que l'estilò ròtle e caiga; 4 - Lo tap e la capucha de la color de la tinta dotada d'una claveta permetent de lo fixar verticalament dins una pòcha. L'Objècte es vengut iconic de las Trenta Gloriosas e de la societat de consomacion.
En 1961, lo carbur de tungstèn de la boleta remplaça l'inòx utilizat fins alara e melhora son foncionament.
Principi de precaucion: Al començament de las annadas 1980, la capucha foguèt traucada a tèrme pe evitar a d'enfants que l’aurián ingerit accidentelament de s’escanar. Aqueste trauc permet de daissar circular l’aire al cas que la capucha demore blocada dins la gerganta.
Bic es una marca vengut noms comuns. Conquerís lo mond e inaugura l'èra del getable. Ven moneda d'escambi pels toristas occidentals que visitan los païses del blòt sovietic. Es l'auxiliari modèst de l'alfabetizacion dels païses paures. Lo Bic Cristal es l'estilò mai vendut al mond.
Lo boligraf e lo dessenh
[modificar | Modificar lo còdi]
Quitament se foguèt concebut per l'escritura e mai tard de colors per realizar de grafics mai clars, lo boligraf encontrèt d'autras utilizaires.
Los artistas l'utilizan uèi pel mond per illustrar lors visions. Mai precís e contrastat que lo gredon de color, lo boligraf dona al grafista un rendut interessant. Marcé a una gama de detz colors (blau, roge, verd, jaune, irange, marron, ròse, blau clar, verd clar e violet) multiplicat pels diferents tons entre cada marca nuanciable amb lo negre, los estilòs grafistas capitan a realizar totas las colors qu'an besonh per crear de retrachs, païsatges e illustracions de totas menas.
Nòta e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Liste des grandes inventions (et inventeurs) au concours Lépine de 1919
- ↑ Le stylo à bille (1938)
- ↑ Comment c'est fait ? : les secrets de fabrication des objets qui t'entourent. - Paris : Gallimard, 2008. ISBN: 978-2-07-061660-2