Teodoret de Cir
Teodoret de Cir (vèrs 393 - vèrs 460) foguèt un evesque, un teologian e un istorian roman de Siria. Fa partida deis istorians pus importants de l'Antiquitat Tardiva.
Nasquèt dins la vila d'Antiòquia vèrs 393 e foguèt destinat a una vida religiosa per sa maire tre sa jovença. Intrèt ansin rapidament au sen dau clergat e foguèt elegit evesque de Cir en 423. I luchèt còntra lo paganisme, demorat poderós dins son diocèsi, e venguèt famós gràcias a son talent de predicaire que li permetèt de realizar un grand nombre de conversions. En parallèl, i aguèt una activitat administrativa importanta e i fondèt plusors glèisas.
Teodoret de Cir foguèt un escrivan fòrça actiu e la màger part de son òbra es desenant perduda. Son activitat principau regardèt la question dau nestorianisme. D'efèct, faguèt inicialament partida deis evesques que temptèron de negociar ambé Nestòri. Pasmens, au concili d'Efèsi, participèt a sa condamnacion per eresia. Dins aquò, cambièt rapidament de posicions car refusèt d'acceptar lei conclusions dau concili dictadas per lo patriarca Ciril d'Alexàndria. Ansin, dins lo corrent deis annadas 430-440, èra partisan de l'abolicion de la condamnacion de Nestòri. Entre 444 e 449, perdiguèt son evescat e foguèt condamnat per un concili d'evesques fidèus a l'emperaire Teodòsi II (408-450). Se retirèt dins un monastèri pròche d'Apamèa. Après la mòrt de l'emperaire, poguèt rintrar dins son diocèsi e foguèt reintegrat au concili de Calcedònia en 451. Après aquela data, sa vida es quasi desconeguda mai sembla morir dins lo corrent dau decenni. Seis escrichs demorèron una fònt de tensions au sen de la Glèisa. Certanei foguèron tornarmai condamnats au segond concili de Constantinòple (553) e Teodoret de Cir foguèt pas plenament reabilitat avans lo tresen concili de Constantinòple (680-681).
Foguèt l'autor d'obratges apologetics còntra lo paganisme (Terapeutica dei malautiás ellenicas, Discors sus la Providéncia Divina), d'obratges dogmatics (Exposicion de la fe drecha, De sancta et vivifica Trinitate, De Incarnatione Domini e Refutacion dei dotze anatèmas, Pentalogos e Eranistês (lo convidat contizant)), d'obratges exegetics (Commentaris sus lei tèxtes biblics), d'obratges istorics (Istòria Ecclasiastica, Vida dei trente solitaris e Resumit dei faulas ereticas) e una correspondéncia abondosa (232 letras gardadas).