Sulfat de coire

Lo sulfat de coire(II), mai sovent designat jol simple nom de sulfat de coire, es lo sal format pel cation coire(II) (Cu²⁺) e l'anion sulfat (SO₄^2- ). A donc per formula: CuSO₄. Es comercializat o anidra, amb aquela formula, o pentaidratat e a alara la formula CuSO₄,5H₂O, comma sus la fotografia a costat. Tanben existís jos la forma mono- o triidratada.

Fabricacion

Lo sulfat de coire s'obten industrialament coma sosproduch del descapatge quimic del coire per l'acid sulfuric. Aquel acid atacant pas lo coire metallic, sola sa forma oxidada presenta en superfícia jos forma d'oxids, de carbonats (verdet) e autres, passa en solucion. Dins aquelas condicions, sol lo gras d'oxidacion II (forma coirica) es estable.

La solucion blava de descapage es enseguida cristallizada dins de bacs (en coire) ont banhan de barras (tanben en coire). Los cristals de sulfat de coire idratat se forman en unas oras a la superfícia del recipient e de las barras. La jaça de cristals pòt aténher mai d'un centimètre d'espessor (5 a 15 o mai). Aqueles cristals son pres e trissats. Quand son trissats pro fin (1 a 3 mm de diamètre), or color passa al blau pallinèl, indicant que la superfícia dels cristals possedís pas mai la qualitat optica iniciala.

Utilizacion

Una de las utilizacions actuala del sulfat de coire es la preparacion (industriala o non) de fongicids per l'agricultura que siá biologica. La formula mai correnta es la bollida bordalesa constituida de sulfat de coire neutralizat per de calç. Aquò permet en efièch de neutralizar l'aciditat creada pel la mesa en solucion de coire. Los vegetals tractats per una preparacion a basa de sulfat de coire presentan de traças blau palle constituidas de sals mixtes d'idroxid e de sulfat de coire.

Lo sulfat de coire foguèt preconizat al començament del sègle XIX pel tractament del semen, puèi utilizat a la mitat d'aquel sègle, jos una forma pròcha de la bolhida bordalesa, per empachar los panaires de rasim, puèi coma fongicida antimildió, sus la vinha, a partir de 1880.

Longtemps foguèt utilizat coma deserbant quimic (subretot per las trufas).

Lo sulfat de coire es tanben emplegat coma apond d'oligo-element (coire), tanben en cas de manca en coire dels vegetals, e del animals (malautiá a l'entorn de l'uèlh blanc dels bovids per exemple). Dins los elevatges dels pòrcs, es regularament emplegat en complement mineral dins la noiritura, per favorizar la presa de pes. Es un aditiu alimentari autorizat dins los aliments coma fixator de la color e conservator alimentari^[1] (E519).

Lo sulfat de coire anidrid CuSO₄ es blanc (grisenc) e ven blau al contacte de l'aiga o de la vapor d'aiga en formant lo sulfat de coire pentaidratat CuSO₄•5H₂O. Aquela proprietat ne fa un tèst de la preséncia d'aiga dins un liquid.

Dangièrs, pollucion

Lo sulfat de coire es un produit toxic

nociu en cas d'ingestion.
irritant pels uèlhs e la pel.
fòrça toxic pels organismes aquatics (marins subretot).
lo coire que lo compausa es pas biodegradable e pòt s'accumular dins los sols, per exemple en pede penjal. L'erosion idrica o d'aura dels sols pòt alara venir una font significativa de transferiment de pollucion^[2].

Utilizat de biais cronic (cada an), pòt provocar d'efièchs nefasts a mejan e long tèrme per l'environament aquaticc^[3].

Aquel produch es donc de manipular amb precaucion, utilisant gants, masqueta e lunetas de per cada utilizacion.

Idratacion

Lo sulfat de coire anidre (d'en primièr blanc/gris) pren una color blava al contace de l'aiga.

Illustracions

Malhum elementari.
Malhum 3D.
Polvera de sulfat de coire idratat.
Cristals de sulfat de coire (II) produch per cristallizacion lenta d'una solucion saturada.
Autres cristals de sulfat de coire.
Evolucion de la solubilitat dins l'aiga del sulfat de coire en foncion de la temperatura, caracteristica d'una dissolucion endotermica.
Sulfat de coivre anidre (blanc) venent blau al contacte de l'aiga.
Solucion aquosa de sulfat de coire.