Rodanodaufinenc
Aparença
Lo rodanodaufinenc[1] es la varietat de vivaroalpenc que se parla dins la Droma e dins lo sud d'Isèra.
Per una classificacion dialectologica pus completa dal vivaroalpenc, vejatz l'article vivaroalpenc.
Caracteristicas principalas
[modificar | Modificar lo còdi]- Abséncia mai o mens complèta del pronom ieu, e son remplaçament per mi, exceptat dins lo naut de la val del ròde de Diá.
- Abséncia dels participis feminins en -ada e dels substantius en -dissa, coma charradissa, cantadissa, etc.
- Pèrda fòrça considerabla de mots ancians, encara emplegats en Provença.
- Dubertura del o jos l'influéncia de l'accent tonic: poarta < pòrta; poant < pònt; (mi) doano < (ieu) doni.
- Conservacion de las formas del feminin plural: las ròsas; quelas bèlas taulas e del masculin plural: los òme(i)s, a pauc près coma en lengadocian.
- Casuda de la nasala a la fin dels mots en -in, -on e -un: sin [si] (signe); baston [bas'to]; chascun [chas'ku].
- Casuda de la L finala etimologica dins fòrça mots tals coma: chaval [cha'va], general [gene'ra]; cotèl [ku'tè]; morsèl [mur'sè]; grasilh [gra'zi]; solelh [su'le]; artelh [ar'te], etc.
- Extension de la palatala ch, per c davant A: chabra (cabra); chasau (casal); chabana (cabana).
- Palatalizacion dels sons cl e gl: cliau e quitament clhau (clau); rascliar (rasclar); masclie (mascle); alhan(aglan); elhisa < elheisa (glèisa); estranlhar (estranglar); cenlha (cingla, cengla).
- Terminason de la primièra persona del singular en -o: amo (aimi); amavo (aimavi); amèro (aimèri). A l'infinitiu de la primièra conjugason l'A de la desinéncia es passablament obèrta, e se pòt pas confondre amb lo participi passat masculin qu'a l'A brèva.
A totas aquelas particularitats, cal ajustar que l'r demòra apicala pertot, e que lo son palatal representat per lh, al contrari del provençau, se vocaliza pas jamai (solelh contra soleu), ni se redusís en i (familha contra "famia").
Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- Louis Moutier, Lo Ròse (nòtas finalas)
Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ «Classificacion dei dialèctes occitans». Lingüistica Occitana p. 56.