Rabaul (volcan)

Aqueste article es redigit en provençau.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Imatge satellit de la caldera de Rabaul amb lo mont Tavurvur (a drecha) e lo mont Vulcan (a senèstra) ; Rabaul se situa au fons dau pòrt naturau.

Lo Rabaul es un volcan actiu de Papoa-Nòva Guinèa situat sus l'illa de Nòva Bretanha. Constituït d'una caldera dubèrta sus l'ocean, forma un pòrt naturau onte se tròba la vila de Rabaul.

La formacion de l'estructura volcanica actuala es lo resultat de plusors erupcions explosivas importantas. La caldera actuala es ansin probable la consequéncia de doas erupcions majora que se debanèron vèrs 535 avC e vèrs 683 avC[1]. Entraïnèron l'afondrament d'una partida de l'edifici volcanic e l'intrada de l'aiga dins la depression. Après aquela catastròfa, l'activitat volcanica se desplacèt sus lei bòrds de la zòna d'afondrament ontee se formèron lei monts Vulcan et Tavurvur. Lo volcan foguèt probable descubèrt per leis Europèus durant l'erupcion de 1767. Dempuei aquela data, 13 erupcions son estadas observadas.

Aquela activitat empachèt pas leis Alemands de fondar Rabaul dins la baia. Gràcias a son pòrt, la vila venguèt la capitala dau poder coloniau. Pasmens, en 1937, una erupcion violenta i causèt de degalhs importants e lo sèti de l'administracion locala foguèt desplaçat a Port Moresby. En 1994, un autre episòdi volcanic important entraïnèt la destruccion de la màger part deis infrastructuras e l'evacuacion de Rabaul. La populacion passèt de 17 000 a 4 000 abitants. La darriera erupcion dau mont Vulcan aguèt luòc en 1995. En revènge, lo mont Tavurvur conoís de periòdes eruptius frequents.

Liames intèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]

  1. L'erupcion de 535 avC es benlèu a l'origina de la crisi agricòla que toquèt l'Empèri Bizantin a aqueu periòde. Pasmens, lo volcan dau Lac Ilopango es tanben un candidat possible.