Piòt
Piòt blanc
| Règne | Animalia |
|---|---|
| Embrancament | Chordata |
| Sosembr. | Vertebrata |
| Classa | Aves |
| Òrdre | Galliformes |
| Familha | Phasianidae |
| Sosfamilha | Meleagridinae |
| Genre | Meleagris |
Espècias de reng inferior
- Meleagris gallopavo Linnaeus, 1758
- Meleagris ocellata Cuvier, 1820
Meleagris
Lo piòt [1] es un aucèl del genre Meleagris e de la familha de las Phasianidae. Son d'aucèls de polalha que se fan venir per sa carn.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]
Endemic de Nòrd-america, lo pòl salvatge sauvage foguèt lo sol volatil domestic e elevat a l'epòca preispanica, de l’Oasiamerica (al sud oèst dels EUA d'ara) fins al Centre del Mexic[2],[3]; tanben se caçava lo meleagris ocellata dins lo sud de la Mesoamerica, dins los boscs tropicals maias de la Peninsula de Yucatan[2],[4]. Dins la rèsta de Mexic, ont lo piòt èra e demora conegut jol nom de guajolote, del nahuatl huexōlōtl (amb una simbolica de virilitat a causa dels apendicis carnuts, e de feconditat), a encara una plaça importanta dins la gastronomia mexicana[5].
Los Europèus lo coneisson dels primièrs colons espanhòls que nomenavan « pola d'índia »[6] e los missionaris jesuistas lo menèron vèrs 1500 en Euròpa ont se difusèt aviadament, l'aucèl essent assimilat a la polalha (amb pol e pintarda)[7].
Lista de las espècias
[modificar | Modificar lo còdi]Segon la classificacion de referéncia (version 2.2, 2009) del Congrés ornitologic internacional (òrdre filogenic) :
- Meleagris gallopavo Linnaeus, 1758 – Piòt salvatge
- Meleagris ocellata Cuvier, 1820 – Piòt ocellat
Lo nom scientific del genre se referís al gal (genre Gallus) perque sembla a aquel gallinacèu e al pavon (genre Pavo) car los mascles de las doas espècias se pavan e fan la ròda[8].
Los piòts domestics venon gaireben sonque del piòt salvatge, lo piòt ocelat essent fòrça rare en elevatge[9].
Malautiás
[modificar | Modificar lo còdi]Aquel aucèl es fòrça sensible a las zoonòsis, que:
- La gripa aviara e subretot lo virus H5N1.
- De socas de salmonellas tanben pels piòts elevats a l'exterior, subretot pels grands elevatges e subretot d’octobre a decembre al mai naut de la produccion industriala per nadal. De socas pòdon infectar l'uman.
Factor suplementari de risc: totes los elevatges de piòts de la planèta ven d'un nombre pichon de reproductors importats puèi seleccionats dempuèi tres sègles, çò que provoquèt una pèrda de diversitat genetica, fasent las socas domesticadas benlèu mai sensiblas a las pujadas epidemicas.
Fotografias
[modificar | Modificar lo còdi]-
Plumatge del piòt -
Piòt près del lac de Bambois en Belgica -
Elevatge de piòtas -
Piòt
Video
[modificar | Modificar lo còdi]Notas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ var. dindon, dindard o dindaud
- ↑ 2,0 et 2,1 (en) Susan Toby Evans e David L. Webster (dir.
- ↑ (en) Karen Davis, More Than a Meal: The Turkey in History, Myth, Ritual, and Reality, Lantern Books, 2001, p.34.
- ↑ Erin Kennedy Thornton, Kitty F. Emery, David W. Steadman, Camilla Speller, Ray Matheny, Dongya Yang, « Earliest Mexican Turkeys (Meleagris gallopavo) in the Maya Region : Implications for Pre-Hispanic Animal Trade and the Timing of Turkey Domestication », PLOS ONE, (DOI 10.1371/journal.pone.0042630)
- ↑ ((en) Andrew F. Smith, The Turkey : An American Story, University of Illinois Press, 2009, p. 9
- ↑ Los tèrmes gal d'Índia, pola d'Índia o pol d'Índia designavan a l'Edat Mejana la pintarda d'Índia.
- ↑ Bruce Thomas Boehrer, Animal characters : nonhuman beings in early modern literature, Philadelphia : University of Pennsylvania Press, 2010, p. 141
- ↑ Liliane Plouvier, op. cité, p. 13
- ↑ Piòts estrangièrs (fr)
Vejatz tanben
[modificar | Modificar lo còdi]Articles connèxes
[modificar | Modificar lo còdi]Ligams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]- Referéncias Congrés ornitologic internacional: (en) (consultat lo 19 de mai de 2015)
- Referéncia ITIS : Meleagridinae (fr) ( (en))
- Referéncia ITIS : Meleagris Linnaeus, 1758 (fr) ( (en))
- Referéncia Animal Diversity Web : Meleagridinae (en)
- Referéncia Animal Diversity Web : Meleagris (en)
- Meleagris dins Galliformes dins la Lista d'Alan P Peterson (en)
- Referéncia NCBI : Meleagris (en)