Pirolusita
La pirolusita es un minerau negre ò gris sorn. Sa duretat se situa entre 6 e 6,5 e sa densitat es egala a 5,06. Es constituïda d'oxid de manganès (MnO2) que pòu formar de cristaus tetraedrics segon un sistèma tetragonau. Pasmens, lei cristaus son fòrça rars e la pirolusita forma generalament d'agregats fibrós ò de massas compactas, terrosas e polverulentas. Son esclat es submetallic ò metallic. La pirolusita es infusibla e solubla dins l'acid cloridric, reaccion caracterizada per una emission de clòre gasós. Es pas fluorescenta. De mai, se fau nòtar que la duretat e la densitat deis agregats son fòrça variablas. Ansin, d'agregats fresinós pòdon aver una duretat de 1 e una densitat situada entre 4 e 4,5.
Dins la natura, se forma per precipitacion dins de mitans sedimentaris aqüatics (lagunas...). Es tanben presenta dins lei zònas d'alteracion de jaciments de manganès. Es sovent associada amb d'autreis oxids de manganès e amb l'ematita, la barita e la calcita. Es utilizada coma minerau de basa per la produccion de manganès.