Pipèr d'Espeleta
Lo pipèr d'Espeleta (Ezpeletako biperra en basc) qu'ei ua varietat de l'espècia de peberòt Capsicum annuum, cultivat en Bascoat (França), dens lo departament deus Pirenèus Atlantics. Aqueras apellacions d'origina que son preservadas peu sistèma de l'Union Europèa « Apelacion d'origina protegida » quand son emplegadas peu comèrci. Qu'ei la sola espècia dab aqueu labèl en França[1].
Viengut de Mexic, aquela varietat de pipèr qu'estè introduita au Bascoat au sègle XVI peu navigator espanhòl Juan Sebastián Elcano originari de Getaria. La planta qu'ei prumèr utilizada en medecina[2] puish lèu, com succedanèu deu péber negre, condiment e conservator peu las carns.
En 1650, los paisans que començan a cultivar pipèrs ( biperra en basc) a Espeleta. De récolta en récolta dinc a uei, que seleccionan la semença e nomenan popularament la lor varietat de plant de Capsicum annuum « gorria ».