Vejatz lo contengut

Pèirasusnauta

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Pèirasusnauta
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
OpenStreetMap .
Direccion relativa a la posicion
Continent
Situacion
Designacion provisòria
Constellacion
Tipe d'objècte
Còs astronomic parent
Còs astronomic filh
Luòc de descobèrta
Grop d'objèctes menors
Sequéncia de Hubble
Sul còrs astronomic
Companhon de
Tipe espectral
Tipe espectral
Fus orari
Situat sus una isla
Embocadura
Tipe de lac
Lacs sus lo riu
Grop de lacs
Situat sul lac
Afluents del lac
Emissari del lac
Bacin idrografic
Massís de montanhas
Tipe de montanha
Coordenadas
Arquitècte
Remplaçat per
Tipe de bastiment
Material
Mèstre d'òbra
Sistèma d'autorotas
Societat de mantenança
Pòl d'escambis
Linha ferroviària
Operator
Aligança ferroviària
Gara
Pista
Travèrsa
País
Compausanta de
Tipe de division administrativa
Exclava de
Enclava
Capitala
Cap d'estat
Regim politic
Cap de l'executiu
Representant del partit
Cap del govèrn
Assemblada
Moneda
Lenga oficiala
Imne
Frontalièr de
Embessonatge
Subdivisions
Membre de
Sant patron
Domeni internet
Còde ISO 3166-1 alfa-2
Còde ISO 3166-1 alfa-3
Còde ISO 3166-1
Còde ISO 3166-2
Còde AITA
Còde OACI
Còde FAA
Còde INSEE
Còde de comuna
Còde del catalòg
Còde CBS
Còde GNIS
Còde GNIS Antarctica
Còde NUTS
Còde dantai
Còde de comuna alemanda
Còde de districte alemand
Còde administratiu
Còde administratiu
Còde ISTAT
Còde de gara
Còde OKATO
Còde cadastral
Còde postal
Còde telefonic internacional
Prefix telefonic nacional
Còde d'imatriculacion
Pèirasusnauta vista de Pèiramalho.
Pèirasusnauta vista de Pèiramalho.
Geografia
Altitud 1 634 m
Massís Monts de Forés
(Massís Central)
Coordenadas 45° 39′ 09″ N, 3° 48′ 34″ E [1]
Administracion
País França
Regions Ròse-Aups
Auvèrnhe
Departaments Léger
Puèi de Doma
Ascension
Primièra
Via pus aisida GR 3 e telesètge
Geologia
Edat
Ròcas Gneiss, granit

Pèirasusnauta [2][3] (en francés Pierre-sur-Haute) (1 634 m[4]) es lo ponch culminant daus monts de Forés, dinc lo Massís Central, au limit daus departaments de Léger (Sauvain) e dau Puèi de Doma (Job). Es tanben lo ponch culminant dau departament de Léger.

Sus son som son installats una estacion militara de ràdio, un radar de l'aviacion civila e de mejans de comunicacion civils. Sus son flanc se trapa l'estacion d'esquí de Chalmasel.

Pèirasusnauta es una montanha compausada de ròchas de gneiss e de granit, ròchas vestigis d'una anciana chadena de montanha apareguda au Paleozoïc fa 300 millions d'annadas. Aqueste ancian relèu ercinian s'es puèi planejat au Mesozoïc en rason de l'erosion, per faire apareisser un relèu tabulari. En seguida dau plegament alpenc, los monts de Forés foguèron rejovenits de falhas son aparegudas, e aqueste blòt granitic foguèt soslevat (horst). Pèirasusnauta n'es lo ponch culminant.

Lo clima daus monts de Forés se caracteriza per la preséncia de la burla, vent de nòrd formant d'importants combles e explicant l'abséncia de vegetacion sus la planesas sommitalas, e per de niòlas frequentas (132 jorns l'an) ocasionant de gibre[5].

La pluviometria annadièra sus Pèirasusnauta es superiora a 1 500 mm, e demòra establa tot l'an, contrariament au ponchs bas dau massís ont l'ivèrn es pus sèc[5]. Au som, lo nombre de jorns mejan per an ont la temperatura es negativa es pròche de 200 e pus de 100 jorns sens desgèl[5]. La darreriá demòra doça e l'ivèrn empeuta generalament sus la prima : abrial es pus rigorós que novembre. La data de la promèira nèu demòra pron cambiadissa [5].

La flòra de Pèirasusnauta es compausada de landas e de pelencs d'altitud, que s'estendon sus aperaquí 8 000 ha, au delà de 1 400 m d'altitud apelats Nautas Chaumas, ont se tròban de chasals isolats coma per exemple los masucs de la Richarda o las jaçariás de la Crotz dau Fossat, au sud de Pèirasusnauta o encara las jaçariás de Colleigne au sud-èst. L'estatge inferior dau som es format per de pinedas e de bòscs de conifèrs relativament dens.

Una part d'aqueles espacis es classada coma zona naturala d'interès ecologic, faunistic e floristic e coma site Natura 2000[6].

Vias d'accès

[modificar | Modificar lo còdi]
Lo telesètge de las Jaçariás (estacion de Chalmasel) al pè de Pèirsusnauta.

Lo suc de Pèirasusnauta es accessible en partir dau còl dau Beal per la rota que mena a l'estacion militara. Son accès es autorizat aus passejaires mas demòra pasmens enebit aus veïculs motorizats civils sens autorizacions.

Lo chaminon pedestre GR 3, premier Chamin de granda escorreguda balizat en França, passa tanben per lo som dins sa seccion entre Chabralòcha (44,3 km) e Sent Antèma (21,8 km). Son accès pus pròche de Pèirasusnauta per la rota, es tanben lo pas dau Beal (4 km de distància).

Lo suc es tanben deservit per un remontador. A la partença de l'estacion de Chalmasel (1 109 m), lo telesètge de las Jaçariás (que fonciona estiu coma ivèrn), mena los passejaires sus lo Plan de las Granjas a 1 463 m au pè de la calòta susnauta au tèrme d'un trajècte de 2 km[7]. D'ailà, un chaminon permet de passar los 174 m de desnivelat restant. L'ivèrn, los esquiaires pòdon tanben prene lo telesquí de Pèirasusnauta qu'arriba a 250 m au nòrd oèst dau som a 1 600 m d'altitud.

Dau som, e per temps bèl, òm pòt apercebre los Aups, lo Plom dau Cantal, los monts de Dora e le puèi de Doma.

Activitas ivernalas

[modificar | Modificar lo còdi]

Esquí alpenc

[modificar | Modificar lo còdi]
Un telesquí de l'estacion de Chalmasel sus lo versant èst de Pèirasusnauta.
Article detalhat: Chalmasel (estacion).

Sus lo versant èst de Pèirasusnauta, costat departament de Léger, se tròba lo domeni esquiable de Chalmasel. L'estacion dispausa de 11 quilomètres de pistas de davalada deservidas per un telesètge desembregadable e 7 telesquís. Le domeni culmina a proximitat dirècta dau som e altèrna entre bòsques e landas d'altituds sauvatjas (las Nautas Chaumas) entre 1 109 mètres e 1 600 mètres d’altitud. Es equipat de 90 canons de nèu.

L'estacion d'esquí es a 1 ora de las aglomeracions de Sant Estève, de Clarmont Ferrand e de Roanne e a 2 oras de Lion.

Snowkite au som de Pèirasusnauta.

Las planesas nudas de Pèirasusnauta son propicis a la practica del snowkite de per son relèu desgatjat, verge de tota vegetacion e son exposicion a la burla, un vent dau nòrd que bufa l'ivèrn en Auvèrnhe.

Lo snowkite es lo pendent dau kitesurf en espòrt d'ivèrn ; lo pòst de surf essent remplaçat dins aquesa disciplina per un snowboard o d'esquís. L'accès es possible dempuèu la estacion de Chalmasel per lo telesètge de las Jaçariás o lo còl dau Beal.

Estacion militara e hertziana

[modificar | Modificar lo còdi]
Estacion hertziana militara de Pèirasusnauta.

Lo som de Pèirasusnauta es cofat d'emetors de difusion hertzians e d'una basa militara bastida per l'OTAN en 1961 durant la Guèrra Freja.

La tor subremontada d'una estructura esferica, largament vesedoira dempuèi la plana de Forés, es un relais hertzian civil qu'aperten a Télédiffusion de France.

La crotz de Pèirasusnauta, marcant lo som de Léger, a 1 634 mètres d'altitud, es situada dinc l'encencha d'aquela basa dins la part de l'estacion dependenta de la comuna de Job[8].

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. Source IGN
  2. Domergue Sumien : Questions de lenga occitana — https://opinion.jornalet.com/1445
  3. Pierre Bonnaud : Nouveau dictionnaire général français-auvergnat (1999) — https://i.imgur.com/5TbPBCX.jpg
  4. . geodesie.ign.fr.
  5. 5,0 5,1 5,2 et 5,3  {{{títol}}}. ISBN 978-2-86272-040-1. 
  6.  {{{títol}}}. 
  7. . www.remontees-mecaniques.net.
  8. PDF IGN - réseau Géodésique Français, site 6317901