Moses Mendelssohn
Moses Mendelssohn (Dessau, Alemanha, lo 6 de seteme de 1729 - lo 4 de genèr de 1786), que ho un filosòf judiu alemand deu sègle XVIII qui fondè la hascala (o ascala) la pensada judiva de las Lutz. Qu'ei considerat com un deus filosòfs màgers deu judaïsme. La soa pensada que's vira de cap a ua aubertura deu pòble judiu e a ua integracion dens la societat non judiva. Aquesta pensada que'u miè a arrevirar la Bíblia (la Torah judiva) en alemand e a regatar lo Yiddish. Los sons detractors qu'u reprochan que las soas posicions que miacèn las tradicions de la cultura judiva.
Lo son pair qu'èra un escriba praube qui copiava rotlèus de textes religiós. Mei tard, Moses tanben que's ganhore la vita atau. Qu'arrecebó la soa purmèra educacion religiosa e filosofica dab lo son pair e lo ravi David Fränkel qui seguí a Berlin en 1753. A maugrat deu son praubèr, que podó varar se las entad apréner lo latin e las matematicas. Que ho arremarcat peu filosòf Gotthold Ephraïm Lessing qui publiquè las soas purmèras òbras.
Qu'ei l'ajòu deu compositor Felix Mendelssohn.