Jules Émile Planchon

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Fotografia de Jules Émile Planchon

Jules Émile Planchon, nascut lo 21 de març de 1823 a Gange (Erau) e mòrt a Montpelhièr lo 1èr d'abril de 1888, foguèt un botanista.

Biografia[modificar | Modificar lo còdi]

Estudia las sciéncias a l'universitat de Montpelhièr ont obten un doctorat en sciéncia en 1844 en medecina lo 7 febrièr de 1851 amb una tèsi titulada Des limites de la concordance entre les formes, la structure, les affinités des plantes et leurs propriétés médicinales[1]. Remandat de la facultat de medecina ont ne volgava venir professor, va trabalhar als jardins botanics reials de Kew en Angletèrra, puèi ven ensenhaire a Gant puèi a Nancí. Son ancian mèstre, Dunal, lo fa tornar a Montpelhièr en 1853 coma suplent a la facultat de las sciéncias que mai ne prenguèt lo títol de professor. Ven enseguida director de l'Escòla superiora de farmacia en 1859, puèi professor a la facultat de medecina en 1881, amb dins sas atribucions la direccion del Jardin de las Plantas. Per cumular pas tròp de responsabilitats, abandona alara la facultat de las sciéncias.

Faguèt la descripcion de las espècias produsent de kiwis, Actinidia chinensis.

Ven celèbre pendent la crisi del filloxèra. D'en primièr, fa partit del grop de tres expèrts (amb Gaston Bazille e Félix Sahut) que detècta lo filloxèra sus de raïces de vinha a Sant Martin de Crau, lo 15 de julhet de 1868. Un compte rendut a l'Acadèmia de las sciéncias fa mòstra de la descobèrta. Enseguida, se destria amb son sògre Jules Lichtenstein per d'articles materializant d'avançadas dins la compreneson de la biologia del filloxèra e del biais que s'espandís. Fin finala, la clartat de son esperit, la fòrça granda qualitat de sa pluma e sa reputacion coma professor de mai d'unas facultats, fan d'el lo cap d'aqueles que lutan contra l'insècta. Planchon es « americanista », es a dire qu'es partisan de l'empèut de las varietats de vinhas europèas sus de raïces de plants americans. La seguida mostrarà qu'èra la bona solucion. Viatja en America en 1873 e confirma çò que disiá abans el un entomologista del mond nòu: lo filloxèra existís en America e nos venguèt d'alà. En 1874, es el que resuma totas las coneissenças de l'epòca al subjècte del filloxèra dins un article de 23 paginas publicat dins la Revue des deux Mondes. Puèi, torna a la botanica aquel savent eclectic e fa de publicacions sus las vinhas del Mond Nòu e sus lor capacita de servir de porretas pòrta empèuts.

Moriguèt a Montpelhièr en 1888, a l'edat de 65 ans. Es enterrat al Cimetèri protestant de Montpelhièr.

Omenatges[modificar | Modificar lo còdi]

  • Sa vila mairala de Gange possedís una carrièra a son nom.
  • La vila de Montpelhièr possedís son jardin Planchon (en fàcia la gara). I a lo monument Planchon: un viticultor reconeissent auça un rasim fins a la basa del bust del sabent professor.

Notas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]

  1. De las limitas de la concordança entre las formas, l'estructura, las afinitats de las plantas e lors proprietats medicinalas

Publicacions[modificar | Modificar lo còdi]

  • Planchon collabora a la revista de Louis Van Houtte, Flore des serres et des jardins de l'Europe
  • Dins l'òbra en volums d'Augustin Pyrame de Candolle, titulada Prodromus systematis naturalis regni vegetabilis, tornèt dirigir l'article sus la descripcion de las plantas de la familha de las Ulmaceae
  • Contribuiguèt a Monographiae Phanaerogamarum, d'Alphonse Pyrame de Candolle e de son filh Casimir Pyrame de Candolle, pel volum V tractant de las Ampelideae
  • En collaboracion amb José Jerónimo Triana, publica Prodromus florae novo-granatensis, de 1862 à 1873
  • En collaboracion avec José Jerónimo Triana, publica Mémoire sur la familie des Guttiferes, en 1862
  • En cooperacion avec Jean Jules Linden, escriu Preludia florae columbianae, (1853), e Plantae columbianae, (1874-75)
  • Histoire botanique et horticole des plantes dites Azalées de l'Inde, 1854
  • Des hermodactes au point de vue botanique et pharmaceutique, 1856
  • Rondelet et ses disciples, ou la Botanique de Montpellier au XVIe siècle, 1866
  • Le Phylloxéra (de 1854 à 1873) résumé pratique et scientifique, 1873
  • Les Mœurs du Phylloxéra de la vigne : résumé biologique, 1877
  • Les Vignes américaines : leur culture, leur résistance au phylloxéra et leur avenir en Europe, 1875

Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]

  • J.-P. Legros et J. Argeles, « Jules-Émile Planchon et le phylloxéra », 1990, 2 p., in La Médecine à Montpellier du XIIe siècle au XXe siècle, Hervas, p. 236-237.
  • J.-P. Legros et J. Argeles, « Jules-Émile Planchon », in Le Jardin des plantes de Montpellier, 1995, Odyssée, p. 79-82.
  • J. Boulaine et J.-P. Legros, D’Olivier de Serres à René Dumont, portraits d’agronomes, 1998, coll. Tec/doc, Lavoisier, 320 p.

Ligams extèrnes[modificar | Modificar lo còdi]