Institut d'Estudis Aranesi-Acadèmia Aranesa dera Lengua Occitana

Logotip de l'Institut d'Estudis Araneses

L'Institut d'Estudis Araneses-Acadèmia Aranesa de la Lenga Occitana (IEA) es una institucion occitana que se deu trachar de l'occitan estandard a mai de la varianta aranesa. L'entitat, suportada per la Generalitat de Catalonha, foguèt instituïda lo 3 de julh de 2014 dins la capitala d'Aran, Vielha, e se fondamenta sus l'Institut d'Estudis Aranesi que vegèt alara un redefinicion e extension de sas foncions inicialas. L'IEA, que ten pas mai las seccions d'istòria e d'estudis juridics, se deu dedicar a la lenga mejançant doas seccions: una per l'occitan aranés e l'autra per la forma estandard. Anteriorament a l'amassada, los lingüistas Xavier Lamuela e Frederic Vergés èran estats convidats a venir membres de l'IEA mas declinèron l'invitacion qu'estimèron qu'existissiá una concurréncia amb lo Congrès permanent de la lenga occitana.

Son ròtle e sa constitucion foguèron ratificats institucionalament pel Parlament de Catalonha lo 24 de julh de 2014 malgrat una mocion contrària del Partit Socialista de Catalonha que demandèt a l'encòp que se reconeguèsse lo CPLO coma autoritat unica per la gestion de la lenga occitana.

Per tal de trobar lo temps d'agilizar las relacions e d'apasimar las friccions que poguèssen existir entre los diferents organismes que se vòlon trachar de la nòrma, l'IEA comencèt a foncionar e trabalhar a l'entorn de l'estiu de 2015.

Composicion

L'IEA, qu'es presidit per l'aranés Jusèp Loís Sans, compta actualament 12 membres (amb son president) que d'unes son tanben membres del CPLO. Aquestes son:

• Bernat Arrous
• Angelina Cases Andreu
• Lourdes España Cònsul
• Joan-Pau Ferré
• Jèp de Montoya
• Patrici Pojada
• Elvira Riu Abadia
• Joan Salas-Lostau
• Ròsa-Mari Salgueiro Pujòs
• Miquèu Segalàs Mir
• Jacme Taupiac
• Florian Vernet.

Polemicas

Anteriorament a sa creacion, l'institucion es ja estada criticada e atacada mantes còps per son prètzfach primièr. Aprèp la letra del senador del Congrès espanhòl Paco Boya, mandada lo 7 de febrièr de 2014 als membres de l'IEA, que declarava entre d'autras causas "Non ei era nòsta acadèmia", qualque temps abans son espelida, lo 28 de junh de 2014, quatre elegits de l'estat francés (Dàvid Grosclaude, Guilhèm Latrubèssa, Belkacem Lounès e Marcel Mateu) dins una critica e ataca frontalas, escriguèron una letra al president de la Generalitat Artur Mas per demandar al govèrn catalan que reconeguèsse lo CPLO coma acadèmia unica de la lenga occitana.

La vulnerabilizacion de l'institucion contunhèt al Parlament de Catalonha per mejan d'una mocion del grop socialista que demandava de reconéisser lo CPLO coma la sola entitat gestionaira de la lenga. Aquesta obtenguèt pas pro de supòrt per prosperar quand l'IEA foguèt oficializat pel Parlament lo 24 de julh de 2014.