Vejatz lo contengut

Homo ergaster

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Homo ergaster
Descripcion d'aqueste imatge, tanben comentat çaiaprèp

Crani d'Homo ergaster
KNM-ER 3733.

Classificacion
Règne Animalia
Embrancament Chordata
Sosembr. Vertebrata
Classa Mammalia
Òrdre Primates
Familha Hominidae
Sosfamilha Homininae
Genre Homo

Nom binominal

Homo ergaster
Groves & Mazak, 1975

Estatut de conservacion UICN

( EX )
EX  : Atudat

Homo ergaster, o « l'Òme mestieral », del latin ergaster (du grec ancien ἔργον, érgon, « trabalh »), es una espècia atudada del genre Homo, apareguda en Africa fa unas 1,9 milion d'anadas. Gaireben totes los fossils uèi atribuits a aqueste taxon èran an estat atribuits a Homo erectus.

Istorica

[modificar | Modificar lo còdi]
KNM-ER 42700

En 1975, los paleoantropològs Groves e Mazak foguèron los primièrs a identificar e a nomenar l'espècia Homo ergaster, a partir d'una mandibula (KNM-ER 992) descobèrta en 1971 al Kenya per l'equipa de Richard Leakey. Enseguida, de descobèrtas de fossils venguèron enriquir l'ipodigma d'aquesta espècia, coma l'esquelet gaireben complet del Dròlle de Turkana, descobèrt en 1984 per l'equipa de Richard Leakey.

En 1991, Bernard Wood, a l'epòca a l'universitat de Liverpool, prepausèt d'espandre lo nom d'Homo ergaster al grop african de fossils d'Homo erectus, mai generalista e mai primitiu que lo grop indonesian e chinés. Dins aqueste vejaire, Homo erectus seriá uèi considerat coma exclusivament asiatic. Per fòrça cercaires, los fossils umans africans de l'espòca époque an en efièch d'especificitats que justifican lor classament dins una espècia destriada. Aqueste vejaire foguèt mai sovent adoptat per la comunautat dels paleoantropològs e los fossils africans de per abans atribuits a Homo erectus son presentadas ara coma essent d'Homo ergaster, una espècia plan pròcha dels Homo erectus asiatics, mas mai primitiva.

Unes autors contunhan rebutar Homo ergaster coma espècia independanta, lo considerant pas que coma una varietat geografic d'Homo erectus[1]. Atal, per Fred Spoor[2], « quand examinèri plan los mai pichons detalhs […], me deguèri conclure qu'i a pas de detriament clar entre ambedos. [Lo fossil KNM-ER 42700 del Kenya] presenta en efièch de caractèrs tipicament « asiatics » : una carèna sagitala sus l'òs frontal e l'òs parietal ; des arrenjaments de la basa craniana […] que son ligats amb l'orientacion del canal auditiu identics a aquestes que Franz Weidenreich aviá descrich dins las annadas 1940 per l'òme de Pequin ».

Cronologia

[modificar | Modificar lo còdi]

Homo ergaster es atestat en Africa entre unes 1,9 e 1 milion d'annadas abans lo present. Al començar son existir, coabita amb Homo rudolfensis, Homo habilis, e Paranthropus boisei en Africa de l'Èst[3].

Morfologia

[modificar | Modificar lo còdi]

Son volum endocranian varia de 750 a 1 050 cm3, amb una tendéncia a aumentar amb lo temps. Aqueste creis del volum del cervèl sembla aver estat favorizat per une consomacion regulara de carn[4].

Los especimens decobèrts avián una talha estimada entre 1,55 m e 1,70 m, per un pes de 50 a 65 kg. Lo dimorfisme sexual d'aquesta espècia seriá mai redusit que per Homo habilis. Homo ergaster demora pasmens plan arcaïc de cara, amb un nas absent e una maissa plan prognata.

Sos membres inferiors mai longs qu'aquestes d’Homo habilis fan d’Homo ergaster un bon marcaire. Las ancas de las femnas demoran al contrari mai largas qu'aquestas de l’Homo sapiens femna.

Cultura e tecnicas

[modificar | Modificar lo còdi]

Homo ergaster utiliza d'aisinas de pèiras talhadas mai afinadas que los davancièrs. Es considerat coma l'inventor de l'industria acheuleana, apareguda en Africa de l'Èst fa 1,76 Ma e que leu s'espandís per tot lo continent african. Las doas aisinas tipicas d'aquesta industria son lo bifàcia e lo pigasson.

Aquestas aisinas liticas e son perfil corporal permeton de supausar que viá puslèu de caça que carronha. Plan abans lo mestritge del fuòc, Homo ergaster auriá manjat de la carn animala sens la poder far coire. E la carn cruda es plan malaisida de mastigar e de digerir que la carn cuecha. Demanda un aparelh de mastegatge e un sistèma digestiu plan mai desvolopat qu'aquestes dels Òmes modèrnes. Homo ergaster auriá primièr talhat o espotit la carn amb d'aisinas liticas, çò qu'auriá permés de ganhar una partida dels avantatges de la coseson. La realizacion d'aquesta mena de premasticatge auriá dobèrt la dralha a un cambiament evolutiu cap a la reduccion de la talha de las dents, dels muscles masticatòris, e de la longor dels intestins. La cara se seriá alara modificada venent mai prima. De dents mai pichonas aurián favorizat lo developament de la paraula[5],[6].

La talha del cervèl dels nenons d’Homo ergaster ( 450 cm3) fa supausar que serián estat gaireben tan desprovesit que los nenons d’Homo sapiens. Homo ergaster deviá donc benlèu protegir sa progenitura pendant d'annadas, çò qui deviá demandar una estructura de familha solida.

Sortida d'Africa

[modificar | Modificar lo còdi]

Homo ergaster es pas lo primièr membre del genre Homo a sortir d'Africa, conquerissent de d'abitats novèls. Coma per sos davancièrs, resultava pas de segur per el per el d’una estratagia, mas sonque de seguir las fonts de noiritura.

Las descobèrtas d’Homo georgicus e d'un nombre creissent de sites asiatics vielhs d'al mens 2 Ma coma Riwat al Paquistan[7],[8], Longgudong[9] e Longgupo (2,48 Ma)[10] en China, Masol (al mens 2,6 Ma)[11] en Índa del Nòrd, son de mòstra de sortidas d'Africa per una o mai espècias umanas precedentas.

Filogenia

[modificar | Modificar lo còdi]

Homo ergaster seriá l’aujòl d'Homo erectus en Asia. Es probable que siá tanben l’aujòl d'Homo antecessor en Euròpa.

Lo taxon essent considerat per unes cercaires coma pertinent fins al començar lo Pleïstocèn mejan, Homo ergaster poiriá èsser l'aujòl comun d'Homo rhodesiensis e d'Homo heidelbergensis.

Fossils màger

[modificar | Modificar lo còdi]

KNM-ER 992

[modificar | Modificar lo còdi]
Replica de la mandibula KNM-ER 992

La mandibula fossila KNM-ER 992 datada de fa 1,5 milion d'annada foguèt descobèrt en 1971 per una equipa menada per Richard Leakey a Koobi Fora (Ileret), près del lac Turkana al Kenya. Foguèt considerada coma l'olotipe d'Homo ergaster per Groves e Mazák en 1975[12],[13].

KNM-ER 3733

[modificar | Modificar lo còdi]

KNM-ER 3733 es un crani descobèrt en 1975 a Koobi Fora per Bernard Ngeneo, membre de l'equipa de Richard Leakey. Aqueste crani gaireben complet ten una capacitat d'unes 850 cm3. Son edat es estimat a 1,7 Ma, fasent d'el un dels mai ancians fossils significatius coneguts d'Homo ergaster[14].

Lo dròlle del Turkana

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo fossil mai complet descobèrt fins ara ven d'un jove especimèn, classificat coma KNM-WT 15000, exumat en 1984 a Nariokotome, a l'oèst del lac Turkana (Kenya) escaissat « Dròlle del Turkana ». Foguèt descobèrt per Kamoya Kimeu, membre de l'equipa de Richard Leakey, e Alan WalkerModèl:Lien[15],[16].

L'Òme de Buya

[modificar | Modificar lo còdi]

Los rèstes de l'Òme de Buya, los Cranis de dos umans e lors grands òsses longs, foguèron descobèrt dins lo desèrt de Danakil en Eritrèa en 1995.

Segon los cercaires, aquete Homo ergaster viviá dins un bosc près d'un grand flume, amb una fauna plan diversificada (21 espècias de vertebrats, 16 de mamifèrs). Per l'Òme de Buya, l'evolucion mai evidenta ven de las cambas plan pauc arcadas e de pés amb dets parallèls adaptats per caminar e corrir. La maissa es massissa. Los parietals son gaireben parallèls. La conservacion del crani permetèt una reconstitucion numerica qu'indica un volum cranian de 1 000 cm3, mai dels dos tèrces d'aquestes d'Homo sapiens, una fòrta irrigacion sanguina, una asimetria semblabla a aquesta del cervèl modèrne.

Fòrças traças daissadas per sas aisinas de pèiras foguèron observadas sus d'òsses d'antilòps, d'ipopotams e d'unes crocodils, mas pas d'autres predators coma los leons o las iènas. Los òmes de Buya anavan cercar fins a luènh las pèiras que causissián menimosament per lors aisinas; las talhar supausa una cèrta abiletat, de memòria, e de capacitats de concepcion en tres dimensions, çò que fa pensar a una practica de la transmission e de l'aprendissatge. L'Òme de Buya data de fa d'un milion d'annadas[17],[18],[19].

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. ↑ « Homo erectus africains et asiatiques », entretien avec Fred Spoor, La Recherche, mai 2008
  2. ↑ En 2008, professeur au département d'anatomie du University College de Londres, membre de l'équipe de fouille de Koobi Fora, au Kenya.
  3. ↑ Spoor et al., 2007, « Implications of new early Homo fossils from Ileret, east of Lake Turkana, Kenya », Nature, 448, 688-691
  4. ↑ http://www.livescience.com/23671-eating-meat-made-us-human.html
  5. ↑ Zink e Lieberman, « Impact of meat and Lower Palaeolithic food processing techniques on chewing in humans », Nature, vol. 531, no 7595,‎ , p. 500–503 (ISSN 1476-4687, DOI 10.1038/nature16990)
  6. ↑
  7. ↑ Dennell R. W, « Early tool-making in Asia : two-million-year-old artefacts in Pakistan », Antiquity,‎ , p. 98-106 (ISSN 0003-598X)
  8. ↑ Dennell R. W, « Late Pliocene Artefacts from Northern Pakistan », Current Anthropology,‎ , p. 495–498. (ISSN 0011-3204)
  9. ↑ Hao Li., ChaoRong Li, Kathleen Kuman, « Longgudong, an Early Pleistocene site in Jianshi, South China, with stratigraphic association of human teeth and lithics », Science China Earth Science,‎ , p. 452-462 (ISSN 1674-7313)
  10. ↑ Fei Han et al., « The earliest evidence of hominid settlement in China : Combined electron spin resonance and uranium series (ESR/U-series) dating of mammalian fossil teeth from Longgupo cave », Quaternary International,‎ , p. 75-83 (ISSN 1040-6182)
  11. ↑
  12. ↑  {{{títol}}}. DOI 10.1002/9781444342499. ISBN 9781118650998. 
  13. ↑
  14. ↑ Lepre e Kent, « New magnetostratigraphy for the Olduvai Subchron in the Koobi Fora Formation, northwest Kenya, with implications for early Homo », Earth and Planetary Science Letters, vol. 290, no 3–4,‎ , p. 362 (DOI 10.1016/j.epsl.2009.12.032, Bibcode 2010E&PSL.290..362L.).
  15. ↑ (en) Alan Walker et Richard Leakey, The Nariokotome Homo erectus Skeleton, Harvard University Press, , 457 p. (ISBN 3-540-56301-6, résumé).
  16. ↑ (en) Franck Brown, John Harris, Richard Leakey et Alan Walker, « Early Homo erectus skeleton from west Lake Turkana, Kenya », Nature, vol. 316,‎ , p. 788-792 (DOI 10.1038/316788a0).
  17. ↑ Expédition extrême aux origines de l'humanité, Comment l'homme préhistorique a-t-il pu développer son intelligence ?, film documentaire de Michael Kaschner, Tamara Spitzing, avec Lucas Bondioli, Yosief Dibsekal, Clemens Eibner, Thomas Junker, Lorenzo Rook, Roberto Macchiarelli, Mark Stoneking, Production ZDF, 2009, Allemagne, 53 min.
  18. ↑ Ernesto Abbate, Andrea Albianelli, Augusto Azzaroli, Marco Benvenuti, Berhane Tesfamariam, Piero Bruni, Nicola Cipriani, Ronald J. Clarke, Giovanni Ficcarelli, Roberto Macchiarelli, Giovanni Napoleone, Mauro Papini, Lorenzo Rook, Mario Sagri, Tewelde Medhin Tecle, Danilo Torre et Igor Villa, « A one-million-year-old Homo cranium from the Danakil (Afar) Depression of Eritrea », 24/09/2007, Nature, 393, p. 458-460.
  19. ↑ Rook Lorenzo et al., « Fossil vertebrates from Dandero Basin (Buia, Northern Danakil Depression, Eritrea): Biochronology and Paleoenvironments », 32nd IGC, Florence, 2004.

Veire tanben

[modificar | Modificar lo còdi]

Articles connèxes

[modificar | Modificar lo còdi]
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Homo_ergaster&oldid=2287668 »