Glèisa Reformada
Lo Cristianisme |
Las tres grandas confessions: |
Catolicisme |
Ortodoxia |
Protestantisme |
Fondaments |
Bíblia - Jèsus Crist |
Fe - Gràcia |
Reforma |
Los Reformators |
Wyclif - Hus |
Luther - Calvin |
Practicas |
Bateg - Cena |
Pregària |
Doctrinas |
Eveniments e fèstas |
Nadal |
Divendres Sant - Pascas |
Ascension - Pentacosta |
Denominacions |
Luterians |
Reformats |
Anglicans |
Evangelics |
Pentacostistas |
Lista de movements |
Actors religioses |
Teologian - Pastor |
Evesque - Sinòde |
Edificis |
Catedrala |
Glèisa - Temple |
Projècte protestantisme |
La Glèisa Reformada es la glèisa crestiana que dins los païses de tradicion calvinista es istoricament e institucionalament l'eretièra d'aquela doctrina religiosa. Los protestants occitans son mai que mai membres d'aquela glèisa. Los valdesians de las Valadas Occitanas o son per un tornant de l'istòria. Protestants abans la Reforma, aderiguèron al calvinisme al sègle XVI (sinòde de Chanforan), reconeissent en la pensada de Calvin la seguida de las tèsis de Pèire Valdo al sègle XII.
Los principis de la Glèisa Reformada
[modificar | Modificar lo còdi]Lo protestantisme reformat se pensa coma una doctrina, valent a dire un ensenhament, puslèu que coma dògma, vertat que los cresents son tenguts de creire. Dempuèi lo sègle XVI e la Reforma, los reformats atèstan (o per parlar latin «protèstan») de lor fe segon cinc principis unificadors, las cinc solas. Encara uèi aqueles principis se pòdon enonciar en latin:
- Sola Gratia: sonque pel mejan de la gràcia
- L'òme se pòt pas ganhar lo salut, mas Dieu li dona a gratis per amor. Perque Dieu aima primièr, l'òme pòt aimar a son torn. Lo cresent aima per çò que son paire l'aima, non pas per que son paire l'aime.
- Vejatz Sola gratia
- Sola Fide : sonque per la fe
- Aquela dona se fa per un rescontre personal amb Dieu, que lo sol mediator es Jèsus Crist. Cap d'institucion umana, cap de glèisa, cap de doctrina pòt pas ganhar a l'òme son salut.
- Vejatz Sola fide
- Sola scriptura : sonque per la Bíblia
- La Bíblia es tenguda per la sola vertat, emai deguèsse èsser interpretada, en particular pel mejan de las sciéncias (istòria, arqueologia, estudis textuals, etc.)
- Vejatz Sola scriptura
- Solus Christus: sonque Jèsus Crist (o Solo Cristo sonque pel biais de Jèsus Crist)
- Crist es lo sol mediator entre los òmes e Dieu.
- Vejatz Solus Christus
- Soli Deo gloria : a Dieu sol la glòria
- Dieu solament deu èsser glorificat. L'òme se deu pas glorificar de sas òbras, mas ne deu mercejar Dieu. Los reformats se mesfisan de quina entrepresa que siá de glorificacion umana.
- Vejatz soli Deo gloria
A las cinc solas conven d'ajustar los dos principis seguents:
- Ecclesia semper reformanda : la Glèisa reformada se deu reformar de contunh.
- Las institucions eclesiasticas son de realitats umanas. « Se pòdon enganar », çò diguèt Luther. Lo cresent deu servar un agach critic.
- Vejatz Ecclesia semper reformanda
- Lo sacerdòci universal
- Cada batejat a una valor identica al dintre de la glèisa, lo pastor coma lo parroquian.
- Vejatz sacerdòci universal