Ans 1810 : Diferéncia entre lei versions
Cap resum de modificació |
|||
| Linha 2 : | Linha 2 : | ||
== Istòria == |
== Istòria == |
||
'''1810''' : en [[Madagascar]], mòrt dau rèi [[Andrianampoinimerina]] que foguèt remplaçat per son fiu [[Radama Ièr|Radama I{{èr}}]]. Son rèine aviá permés d'unificar la màger part de l'illa. Son fiu adoptèt una politica destinada a renfòrçar la poissança dau reiaume en fàcia de [[França]] e dau [[Reialme Unit|Reiaume Unit]]. |
|||
== Cultura == |
== Cultura == |
||
[[Fichièr:Prambanan 1895.jpg|thumb|right|[[Fotografia]] dau temple principau de [[Prambanan]] a la fin dau sègle XIX (vèrs [[1895]]).]] |
|||
'''1811''' : dins leis [[Indonesia|Índias Neerlandesas]], descubèrta dei vestigis dau complèx [[religion|religiós]] de [[Prambanan]], òbra majora de l'art religiós [[java]]nés dei sègles VIII e IX, per de soudats [[Reialme Unit|britanics]]. [[Thomas Stamford Raffle]] ordonèt de leis explorar e de leis estudiar. |
|||
== Sciéncias e tecnicas == |
== Sciéncias e tecnicas == |
||
'''1810''' : experiéncia dau [[Reialme Unit|Britanic]] [[Humphry Davy]] ([[1778]]-[[1829]]) d'utilizacion d'un arc electric per fondre una mòstra de [[fèrre]]. Mai de 50 ans pus tard, aquò donèt ais engenhaires metallurgistas d'explorar lei possibilitats de la [[siderurgia]] electrica (→ [[1879]] e [[1900]]). |
|||
<br/> |
|||
'''1810''' : publicacion dau resultat d'estudis de mèsclas de [[gas]] per lo [[França|Francés]] [[Louis Joseph Gay-Lussac|Gay-Lussac]] ([[1778]]-[[1850]]). I establiguèt l'existéncia de reaccions quimicas simplas explicant lei variacions de pression e de composicion. |
|||
<br/> |
|||
{{veire|Nombre d'Avogadro}} |
|||
'''1811''' : publicacion per l'[[Itàlia|Italian]] [[Amedeo Avogadro]] ([[1776]]-[[1856]]) de la [[lèi d'Avogadro]]. Aquela lèi enoncièt l'egalitat dau nombre de [[molecula]]s dins dos [[volum]]s egaus de gas perfècts diferents dins de condicions de temperatura e de pression identicas. Aquò foguèt tanben una dei premierei mencions d'una distincion entre [[atòm]]s e [[molecula]]s. Pasmens, aquela lèi foguèt aculhida amb indiferéncia per la communautat scientifica e l'adopcion de la teoria atomica foguèt un procès lent. |
|||
== Decès == |
== Decès == |
||
| Linha 11 : | Linha 24 : | ||
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;"> |
<div style="-moz-column-count:3; column-count:3;"> |
||
* [[Henry Cavendish]], [[fisica|fisician]] e [[quimia|quimista]] [[Anglatèrra|anglés]]. |
* [[Henry Cavendish]], [[fisica|fisician]] e [[quimia|quimista]] [[Anglatèrra|anglés]]. |
||
* [[Jacques de Liniers]], vice rèi dau [[Arriu de la Plata|Riu de la Plata]]. |
|||
* [[William Nicholson]], [[cirurgia]]n [[Anglatèrra|anglés]]. |
* [[William Nicholson]], [[cirurgia]]n [[Anglatèrra|anglés]]. |
||
* [[Johann Wilhelm Ritter]], [[fisica|fisician]] [[Alemanha|alemand]]. |
* [[Johann Wilhelm Ritter]], [[fisica|fisician]] [[Alemanha|alemand]]. |
||
Version del 27 octobre de 2020 a 09.38
Istòria
1810 : en Madagascar, mòrt dau rèi Andrianampoinimerina que foguèt remplaçat per son fiu Radama Ièr. Son rèine aviá permés d'unificar la màger part de l'illa. Son fiu adoptèt una politica destinada a renfòrçar la poissança dau reiaume en fàcia de França e dau Reiaume Unit.
Cultura
1811 : dins leis Índias Neerlandesas, descubèrta dei vestigis dau complèx religiós de Prambanan, òbra majora de l'art religiós javanés dei sègles VIII e IX, per de soudats britanics. Thomas Stamford Raffle ordonèt de leis explorar e de leis estudiar.
Sciéncias e tecnicas
1810 : experiéncia dau Britanic Humphry Davy (1778-1829) d'utilizacion d'un arc electric per fondre una mòstra de fèrre. Mai de 50 ans pus tard, aquò donèt ais engenhaires metallurgistas d'explorar lei possibilitats de la siderurgia electrica (→ 1879 e 1900).
1810 : publicacion dau resultat d'estudis de mèsclas de gas per lo Francés Gay-Lussac (1778-1850). I establiguèt l'existéncia de reaccions quimicas simplas explicant lei variacions de pression e de composicion.
1811 : publicacion per l'Italian Amedeo Avogadro (1776-1856) de la lèi d'Avogadro. Aquela lèi enoncièt l'egalitat dau nombre de moleculas dins dos volums egaus de gas perfècts diferents dins de condicions de temperatura e de pression identicas. Aquò foguèt tanben una dei premierei mencions d'una distincion entre atòms e moleculas. Pasmens, aquela lèi foguèt aculhida amb indiferéncia per la communautat scientifica e l'adopcion de la teoria atomica foguèt un procès lent.