Dalit

Una gojata dalita en Andhra Pradesh.

Los Dalits , tanben nomenats Intocables o Harijans (« Filhs de Dieu », per Mohandas Karamchand Gandhi), son de grops d'individús considerats, del vejaire de sistèma de las castas, coma fòra de las castas e afectats a de foncions o mestièrs jutjats impurs. Presents en Índia, mas tanben dins tota l'Asia del Sud, los Dalits son victimas de nombrosas discriminacions.

Dempuèi lo sègle XIX, los Dalits crèron diferents movements politics per defendre lors drechs. B.R. Ambedkar (1891-1956) Foguèt lo principal líder dalit pendent lo movement per l'independéncia de l'Índia e popularizèt lo tèrme de « Dalit » (« oprimit »). Depuèi lo Raj britanic, qu’apartenon a la Scheduled Caste, benefician d'un sistèma de quòta qu’ara encara existisson e lor garantit des sèti al Parlament e dins las Assembladas dels Estats e tanben de pòstes dins la foncion publica e de plaças dins las universitats. La Constitucion indiana de 1950 declarèt mai illegala la practica de l'intocabilitat e las discriminatcions de castas e organizèt de discriminacions positivas per las Depressed Classes

Segon lo recensament de 2011, i a 201,4 milions de Dalits en Índia, o 16,6 % de la populacion (aqueste chifre pren pas en compte los Dalits musulmans e crestians). Segon un estudi genetic, los Roms en Euròpa serián los descendents dels Intocables indians .

Lo sistème de las castas

Article detalhat: Castas en Índia.

La societat indiana es tradicionalament divisada en quatre grandas classas sanccionadas per la religion indoa. Aquestes varnas (« colors » o castas socioreligiosas, basadas sus la plaça din la societat sacrada e lo rapòrt que se ten al espècte del ritual vedic e non pas sur la naissença o la riquesa materiala) son:

• los bramans (brāhmaṇa, ब्राह्मण, ligat al sacrat): prèires, ensenhaires, letrats;
• los kshatriyas (kṣatriya, क्षत्रिय, qu’a lo poder temporal, tanben - râjanya) : rei, princes, e guerrièrs ;
• los vaishyas (vaiśya, वैश्य, ligat al clan, tanben - ârya): artesans, païsans, agricultors e pastres ;
• los shudras (śūdra, शूद्र, servicial) : servicials.

Totes juran aleujança a las valors bramanicas: ca pas simplament èsser un simple « païsan » per èsser vaishya, mas sosténer tanben lo Darma. Un enfant de bramans es shudra tant qu'a pas recebut l'initiacion vedica (segon los tèxtes bramanics, indós, s'agís donc pas d'un estatut ereditari, mas d'un títol ligat a la coneissença aquerida e ensenhada en rapòrt amb lo Braman). Aquesta ierarquia sacrada tampauc correspond pas a la riquesa materiala: los Vedas e Leis de Manu indican qu'un braman, qu’es lo pilar del Darma e la « boca » primordiala d’aqueste còrs social, se cal viure de biais fòrça simple, al jorn lo jorn, sens pas cap de luxe, vivent pas que dels dons fachs e tornant lo demai per d’òbras de pietat, caritat, etc. (Es subretot lo braman qu’es encargat de venir sâdhu/ascèta itinerant, quand son fallen ven de naícer, estat de desnudament cultivat ont quitament possedarà pas pus una demora, qu’es en romavatge de contunh). Segon l'indoïsme ortodòxe, i a pas de cinquena casta:

“ Bramans, Kshatriyas e Vaïshyas son los « nascuts dos còps » (dvija, es dire iniciats a la coneissença del Veda), al contrari del quatren varna (« color »), las shudras, qui n'ont qu'une seule naissance. Il n'y a pas de cinquième varna. » ”

Lo concèpte d'« intocabilitat » es pas sanccionada per la religion indoa, que pas cap d’obratge sacrat indó ne fa mencion (unas allusions trobadas dins lis tèxtes son d’extrapolacions tardièras). Es la concluson que faguèt tanben lo Mohandas Karamchand Gandhi, volent defendre los « intocables » tot en se reclamant e en utilizant las valors moralas del quita indoïsme:

“ Cadun de nosaltre a d’ocupacions que li son pròpres. Aquestas ocupacions son pas de castas [Jati, litt. « Naissença »]; son çò ce que l’indoïsme designa jol nom de varna [lit. « Couleur »]. Varna a pas res de comun amb la casta tala que la coneissam ara. Las castas son una institucion umana, tot just bona a èsser destrucha, mas varna es una lei divina. Podèm la negligir e subir las consequéncias d’aquesta actitud, mas se l’observam ne tiraràm benefici. Un fustièr, un fabre, un maçon, un ecobaire, un professor, un soldat, an cadun d’ocupacions diferentas, mas pas cap d’eles es superior o inferior als autres. Se començam a encambar los uns suls autres, cream una confusion (sankar) de totes los varnas. Es perque, del moment que levaràtz a la lei de varna los escosents sentiments d’inferioritat que s’i placèt, en mai d’agir coma lei provisaràn una escasença de far çò per que avèm mai d’aptituds. ”

“ Proclaman nòtra conviccion que l'intocabilitat, en mai de far pas partit integranta de l'indoïsme, es encara una plaga que cada indó a l’estricte dever de combatre. ”

En prenent e compte l'ipotèsi de la teoria de l'invasion ariana, s’obten mai que mai l'organizacion seguenta de la societat indiana: los tres primièrs varnas, aquestas dels « nascuts dos còps », correspondon alara als grops constituits de l'envasidor indoeuropèus, grops que s’encontran dins las zonas ont los Indoeuropèus s’installèron. Lo quatren varna amassa, dins aqueste cas, los membres de las civilizacions prearianas coma aquesta de la civilizacion de la val l'Indus o dels Dravidians del sud de l'Índia, e los quita intocables, non civilizat, correspondon als aborigèns de l'Índia, los abitants originals, impurs que son pas indoïzats. Una autra teoria, aquesta del jaïnisme, anterior a las « invasions arianas », partetja tanben l'etica brahmanica (Ahimsa, Satya, etc.) que fa un « nascut dos còps ».

Una granda partida de la populacion es exclusida dels quatre varnas e se trapa relegada als prètzfach degradants o plan mal remunerats o tot simplament considerats coma impuras d'un vejaire religiós: maselièr, pescador, caçaire (lo Chandâla), curacomuns, mendicant, gardian de cimentèri, levandièra, etc. Aquesta populacion constituís una « non-casta » (que forma pasmens de comunautats) tancada sur ela mèsma, al sen de la societat indoa se destria d’esperela en jati – « naissença » – ereditàrias, correspondent als diferents mestièrs, e al nombre d’unes 4 600.

Las quatre e unicas castas sacradas de l'indoïsme, sociocosmicas o bramanicas/vedicas, son los Varna, « Colors » en sanskrit, alara que las « castas » (professionalas o autras) son los Jati, « Naissença », e an donc pas cap de realitat d'el vejaire de la religiositat indoa. Lo Mohandas Karamchand Gandhi, considerat coma lo paire de l'Union indiana, dona sempre sa fisança en l'òrdre « metafisic » dels quatre Varna (« Colors »), alara que volgava que los Jati, (sistèma dels jati non-vedic qu’apareguèt tardièrament, jos l'Empèri mogòl, per èsser fin finala« oficializat » per l'Empèri britanic qu’èra a descobrir pendent aqueste temps l'eugenisme positivista) sián relativizadas dins lor sens primièr e filosofic de la sola « Naissença », e non pas de segregacionnisme « fisic ».

Los individús constituissent aquestes jati son considerats pels varnas coma literalament intocables: « que se pòt pas e se deu pas tocar » ; aquesta actitud ven de la consideracion del Chandâla dins l'antiquitat indiana. Son per consequéncia subjècte de fòrça discriminacions: contacte interdit amb l'aiga (e donc los poses) e la noiritura de las autras castas, restriccions a la libertat de se desplaçar e al drech de la proprietat, etc.

L'obratge de J. Radhakrishna Brahmins of India revèla que totes los purohits (bramans oficiants) vivon Sota lo lindal de pauretat; l'estudi de D. Narayana, Perception, poverty and health : a contribution, mostrèt que 53,9 % de la populacion de casta superiore viu sota lo lindal de pauretat. Pasemens, benefician pas cap d'ajuda de l'Estat indian, que la constitucion obliga d'ajudar socialament las comunautats indianas repertoriadas (dichas: « intocablas »), e non pas d’individús segon la lor pauretat efectiva.

Situacion dempuèi l'independéncia

Fins a la mitat del sègle XX, la simpla vista o le contacte amb l'ombre d'un intocable èra font d'impuretat per un braman. Dins lo cas d'un contacte fisic, aquò podava s’acabar per la mesa a mòrt del fòracasta. Uèi, dins los camps, patisson encara totas menas d'umiliacions: los Dalits pòdon pas utilizar lo mèsme potz que los autres vilatgeses; demoran fòra del vilatge, devon se descauçar per las carrièras e domorar de pé dins los transpòrts en commun, quitament se de plaças demoran voidas. Son victimas de violéncia que las recentas estatisticas mòstra l'amplor: cada jorn, dos intocables son tuats e tres femnas dalitas violadas en mejana. En 2000, 43 % viviá sota lo lindal de pauretat, alara qu’aquesta proporcion es de 23 % per l'ensemble de la populacion indiana.

“ La situacion dems intocables a Burj Jhabbe es la mèsma que dins lo rèste de l’Índia. Coma dins gaireben totes los autres vilatges, pas un sol d’entre eles i possedís de tèrras. Los fons del govèrn destinas a melhorar lor sòrt son usurpats pels membres del conselh del vilatge, totes de casta superiora. Vivon dins d’ostalets d’argila e de clujada. Son utilizats coma jornalièrs dins los camps o complisson de pretezfachs per de salaris de misèria. Endeutadas, fòrça femnas devon trimar pendent d’annadas per remborsar de pichonas somas. Dins aqueste vilatge relativament prospèr, los Dalits son relelegats dins una zòna ont i a ni centre de santat, ni esxòla, ni aiga correnta, ni comunss ” — Amit Sengupta, « Bant Singh chante la révolte des intouchables », in Courrier international n°834, 26/10/2006, en linha

.L'educacion lor èra interdita avant l'independéncia, çò qu’empachava tota promocion sociala. Dempuèi, i an accès, pòdon practicar totas las professions quitament venir president del país coma Kocheril Raman Narayanan, o primièr ministre coma Narendra Modi, çò que deu pas far creire que la condicion dels intocables aja fondamentalament cambiat: las costumas localas son mai fòrtas que las leis del país.

Per assajar de sortir de lor condicion, los Dalits fan sovent de conversions en massa cap al bodisme o cap al cristianisme, mas preferisson lo primièr al segond, que lo primièr a de raices dins la cultura indiana.

Las melhoracions

Article detalhat: Reservacions en Índia.

La situacion dels Dalits pasmens venguèt melhora pendent lo sègle XX. Aquestes que, al começament del sègle derrièr, podavan pèrdre la vida amb pretèxte que lor ombre vendriá a tocar lo còrs d'un braman, amb lo benefici de l'alfabetizacion e al mecanisme de las discriminacions positivas, encontran uèi lor fòrça dins l'organizacion politica.

Totes los Indians son egals fàcia a la lei segon l’article 15 de la constitucion indiana qu’interdit tota discriminacion basada sus la casta, lo sèxe, lo luòc de naissença o la religion; e de l’article 16 qu’abolís l’intocabilitat. Lo quita paire d’aqueta constitucion, Bhimrao Ramji Ambedkar, èra dalit.

La politica de discriminacion positiva dels quòtas — 24,5 % dels pòstes dins la foncion publica, los collègis e las universitats son reservats a las Scheduled Caste — lor donèt un pes politic a causa de lor nombre.

Atal, en Uttar Pradesh, lo Bahujan Samaj Party, lo partit politic dels Dalits atenguèt lo poder e s'i mantenguèt un an e mièg, permetent l'integracion de nauts foncionaris dalits dins l'administracion de l'Estat. L'escòla, qu’es en Índia gratuïta e dobèrta a totes, permet a unes intocables d'accedir a une situacion sociala que lor auriá estat dificil — veire impossible — d'obténer avant l'independéncia. Pasmens, fòrça Dalits, subretot las filhas, van pas a l'escòla... mas una son formadas per venir agents de santat de vilatge, ensenhan l'igièna als abitants dels vilatges, son levandièras, sonhan los malauts e salvan de vidas. I a 120 agents de santat de vilatge del Comprehensive Rural Health Project (CRHP) en Índia. Fondat en 1970, le CRHP (tanben nomenat « Jamkhed », del nom de la vila ont se situa son sètge) provesís de sonhs preventius als paures que, senon, ne beneficiarián pas. Lo projècte permetèt d'ajudar 300 vilatges e 500 000 personas dins l’Estat del Maharashtra. La vila de Jamkhed dispausa d'un espital que fonciona amb un budget minim mas que fa partit integranta del projècte del CRHP e enfòrça la credibilitat dels agents de santat de vilatge. L'espital del projècte tracta totes los cas, levat un pichon percentatge de problèmas medicals mai complicats.

Critica del concèpte d'« intocabilitat »

Lo sociològ Robert Deliège, dins son obratge Les Intouchables en Inde, critica lo discors « dalit » oficial, e utilizat pels medias ocidentals, consistent a afirmar qu’aquestes darrièrs son victimas del « sistèma de las castas » e mai implicitament de l'indoïsme, menant a la confusion entre pauretat e casta:

“ las castas constituisson pas de grops economicament omogenèus: i a de familhas de Brâmans vivent dins una extrèma misèria e los Intocables aïsits son uèi luènh d'èsser rares. (...) En equivalent casta e nivèl de vida, se fa l'economia d'una veria analisi en tèrmes de reparticion de riquesas e que se fa legitimas las revendicacions d'un elèis per que lo sol rapòrt a la pauretat es d'apartenir a una casta qu’una fraccion importanta es efectivament desprovesida. Aquesta ideologia dalita, plan espelissenta e fòrça rebatuda per d’organizacions non governementalas europèas cercan de victimas a sosténer, fa pas solament qu’enforçar la casta, mas alimenta a son torn la violéncia, la rencuna e l’òdi. (...) La mecanizacion recenta de l'agricultura risca de portar lo caumatge a fòrça trabalhadors agricòls, – e qu’apartenon pas de segur a las bassas castas comptabilizadas. Dins un tal cas, es segur que si d’efièchs nefasts se fan sentir, tocaràn los mai desprovesitss, quina que siá lor casta. Demora pasmens qu’aquestas derivas economicas riscan d'èsser traduchas en tèrmes de casta que venguèt al vam dins l'Índia contemporanèa, quitament se las donadas socioeconomicas las ignoran sempre mai. ”

Tanben, per l'indianista Alain Daniélou, l'« intocabilitat» es una forma de propaganda coloniala visant a legitimar la preséncia britanica « civilisatritz »; dins son obratge Approche de l'hindouisme, Escriu al respècte del tèrme « intocable » :

“ crèsi qu’es un mot anglés que deuriá s'aplicar puslèu als bramans. Los prèires devon evitar tota pollucion, se pòt donc pas los tocar. De fach, aqueste que se venguèt a nomenar « intouchables » son los curacomuns, los trabalhadors del cuer, los masselièrs. Dins un país ont lo tifus, la variòla, lo colèra son endemics, aquestes gents, per de rasons d'igièna, devon viure fòra del vilatge e se deu esstalivar los contactes amb els. Mas l'intocabilitat es fòrça relativa. Sèm intocable s’apartemèm per sa familha, sa linhada, a aquestas comunautats. Se ne praticam pas lo mestièr, tornam « tocable ». Tornam èsser un shudra ordinari. ”

Personalitat dalitas

• Bhimrao Ramji Ambedkar, lo principal redactor de la constitucion indiana.
• Kocheril Raman Narayanan, vengut en 1997, lo primièr intocable elegit President de la Republica de l'Índia, pòste qu'ocupèt fins a 2002.
• Mayawati Kumari, es dempuèi 2007, "Chief Minister" (cap de l’executiu) del mai poblat des estats indians: l'Uttar Pradesh.
• Ram Nath Kovind, vengut en 2017, lo segon intocaable elegit President de la Republica de l'Índia, amb 65 % dels vòtes del collègi electoral.
• Krishna Kohli, venguda en 2018, la primièra senatritz paquistanesa intocabla.

Vejatz tanben

Lectura conselhada

• Rohinton Mistry, L'Équilibre du monde
• Narendra Jadhav, Intouchable - Une famille de parias dans l'Inde contemporaine, aux éditions Hachette littératures, 2005, ISBN 2-01-279262-6. Histoire romancée d'une famille d'intouchables, de 1920 à 2000, ayant vécu l'élan moderniste du Dr Babasaheb Ambedkar.
• Marc Boulet, Dans la peau d'un intouchable
• Madhau Kondvilker, Le journal d'un intouchable, Éditeur L'Harmattan, Coll. de l'A.C.I.A.D.
• Robert Deliège, Les Castes en Inde aujourd'hui, Presses universitaires de France, Paris, 2004
• Robert Deliege, Les intouchables en Inde, des castes d'exclus, Imago, Paris, 1995
• Viramma, Josiane et Jean-Luc Racine, Une vie paria. Le rire des asservis, Terre Humaine, Poche, 2001 (1re éd. : Terre Humaine, Plon, 1995)

Articles connèxes

• Castas en Índia
• Indoïsme
• Burakumin (grop de citutadas parias al Japon)

Ligams extèrnes

• (en) Le site pour les droits des dalits
• Video : "JANADESH 2007 Good news for the world poor people are into action !"
• "Inde : un apartheid caché ?" sur le site de l'UNESCO
• "L'Inde précoloniale et la légende de la tyrannie des castes"
• "La souffrance des intouchables"