Càncer (constellacion)

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Càncer
Nom latin Cancer
Genitiu Cancri
Abreviacion Cnc
Simbòl
Grandor 506 gras carrats
31en reng
Ascension drecha entre 117,125° e 138,75°
Declinason Entre 7,0° e 33,5°
Visibilitat 90°N e 60°S
Meridian 15 de març, 21:00
Estèla mai brilhanta
- magnitud aparenta
Al Tarf (β Cnc)
3,5
Estèlas de magnitud
aparenta ≤ a 3
0
Estèlas de magnitud
aparenta ≤ a 5.5
-
Constellacions
limitròfas
Geminis
Idra
Leon
Linx
Pichon Can

La constellacion dau Cancèr (simbòl : ♋ ; abreviacion : Cnc) es una constellacion dau zodiac situada entre lei Bessons a l'oèst e lo Leon a l'èst. Constituida d'estelas pus lusentas de magnitud aparenta superiora a 3, es coneguda dempuei l'Antiquitat mai son observacion es malaisada. Pasmens, assosta l'amàs dubèrt de Praesepe que fa partida deis amàs d'estelas pus importants dau cèu nuechenc.

Istòria[modificar | Modificar lo còdi]

Illustracion anciana de la constellacion dins un obratge astronomic de 1825.

La constellacion dau Cancèr es un traçat ancian qu'èra ja conegut per leis astronòms babilonians e egipcians, respectivament sota lei noms de Tortuga e d'Escarabèu. Son apelacion actuala ven de Grècia onte doas visions existián a prepaus d'aquela constellacion :

  • representava un chambri gigant encargada per Èra de geinar Ercules durant son combat còntra l'Idra. Mordeguèt l'eròi au talon mai foguèt finalament esquichada. Coma recompensa, Èra placèt l'animau dins leis estelas.
  • èra la Pòrta deis Òmes que permetiá lo passatge deis armas destinadas a intrar dins lei còrs a la naissença.

Lo Cancèr faguèt partida dei 48 constellacions mencionadas dins leis escrichs de Claudi Ptolemèu. Pasmens, foguèt lo filosòf Diderot (1713-1784) qu'acabèt d'identificar la constellacion a un chambri en integrant aquela interpretacion dins l'Encyclopédie.

Estelas principalas[modificar | Modificar lo còdi]

La constellacion dau Cancèr a pas d'estelas lusentas. La pus visible es Beta Cancri (Altarf ò Tarf), de magnitud aparenta de + 3,5, que representa una pinça dau chambri. La pus coneguda es Alpha Cancri (Acubens) que constituís la segonda pinça. En despiech de son nom, es solament la quatrena estela pus lusenta de la constellacion. Lei tres estelas Gamma Cancri, Delta Cancri e Iota Cancri forman lo còrs de l'animau. Enfin, leis estelas pauc visiblas a l'entorn d'aquel aisse son lei cambas. Pasmens, son pas integradas au traçat modèrne de la constellacion.

Objèctes celèstes[modificar | Modificar lo còdi]

Praesepe[modificar | Modificar lo còdi]

Fotografia de l'amàs dubèrt de Praesepe.
Article detalhat: Praesepe.

L'amàs dubèrt Praesepe (M44) es un amàs visible a uelh nus qu'es conegut dempuei l'Antiquitat. D'una magnitud aparenta de 3,1, ocupa una zòna de 70' au nòrd-èst de l'estela Delta Cancri. Situat a 580-610 ans lutz de la Tèrra[1], contèn benlèu un milier d'estelas situadas dins una region de 12 ans lutz de diamètre. Son observacion es aisada e un pòrtavista permet d'i observar de desenaus d'estelas. L'utilizacion d'instruments pus gròs permet d'aumentar la quantitat de detalhs visibles a condicion d'utilizar un grossiment feble[2].

Autreis objèctes[modificar | Modificar lo còdi]

En fòra de l'amàs de Praesepe, dos objèctes de remarca pòdon èsser observats dins la constellacion dau Cancèr per d'astronòms amators. Lo premier es l'amàs dubèrt M67 qu'es situat a proximitat d'Acubens. Es un amàs fòrça vièlh que deu contenir 500 estelas dins una region de 22 ans lutz situada a aperaquí 2 960 ans lutz de la Tèrra. Es visible amb un pòrtavista mai l'observacion de detalhs interessants necessita l'utilizacion d'un pichon telescòpi.

Lo segond objècte es l'estela variabla R Cancri qu'es una estela variabla de tipe Mira. Situada a 750 ans lutz, sa luminositat passa de 6,07 a 11,9 segon un cicle d'environ 357 jorns.

Annèxs[modificar | Modificar lo còdi]

Liames intèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]

  1. (en) F. van Leeuwen, « Parallaxes and proper motions for 20 open clusters as based on the new Hipparcos catalogue », Astronomy and Astrophysics, vol. 497 #1,‎ 2009, pp. 209-242.
  2. Se lo diamètre dau telescòpi utilizat es superior a 150 mm, es conselhat de pas passar un grossiment de 20.



Las constellacions del Zodiac
Aret · Taure · Geminis · Càncer · Leon · Verge · Balança · Escorpion · (Serpentari) · Sagitari · Capricòrne · Aqüari · Peisses