Chu ko nu

Aqueste article es redigit en provençau.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Esquèma d'un chu ko nu de la dinastia Ming.

Lo chu ko nu es una aubaresta de repeticion chinesa utilizada entre la fin de l'Antiquitat e la fin dau sègle XIX.

Segon una legenda frequentament mencionada, foguèt concebuda per lo generau Zhuge Liang (181-234) mai aquò es la consequéncia d'una error d'interpretacion d'un tèxte ancian[1]. D'efiech, l'aubaresta de repeticion chinesa sembla aparéisser puslèu au sègle IV. Èra una arma que necessitava una maintenança importanta per foncionar corrèctament e seis utilizaires devián donc aver quauquei conoissenças en mecanica. Sa precision èra fòrça limitada, la poissança dei tirs èra febla e sa portada eficaça se situava solament entre 70 e 180 m[2]. Pasmens, gràcias a un sistèma de cargaire e d'aigre, èra possible de la cargar rapidament e d'agantar una cadéncia de tir de 10 trachs en 15 segondas. Una pichona unitat d'un centenau d'òmes podiá donc tirar 1 000 trachs en 15 segondas sus una formacion enemiga, çò qu'aviá un interès major per protegir una posicion ò trebolar un assaut. Lei projectils utilizats èran sovent empoisonats per aumentar son eficacitat.

Lo chu ko nu foguèt pauc a pauc abandonat a partir de la fin de l'Edat Mejana. Son usatge perdurèt probable pus lòngtemps dins lo sud dau país, au mens fins au sègle XVII, principalament per l'autodefensa còntra lei raubaires[3]. Dins aquò, l'utilizacion d'aubarestas de repetiticion es encara atestada, d'un biais marginau, a la fin dau sègle XIX durant lei guèrras còntra lei Japonés.

Liames intèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]

  • (fr) Loïc Leymerégie, « La Chu Ko Nu, arbalète chinoise à répétition, peu puissante mais mortelle », Guerres & Histoire, n°59,‎ febrier de 2021, pp. 70-71.
  • (en) Joseph Needham, Science and Civilization in China, vol. 5, Cambridge University Press, 1994.

Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]

  1. (en) Joseph Needham, Science and Civilization in China, vol. 5, Cambridge University Press, 1994, p. 8.
  2. (en) Joseph Needham, Science and Civilization in China, vol. 5, Cambridge University Press, 1994, p. 174.
  3. (en) Joseph Needham, Science and Civilization in China, vol. 5, Cambridge University Press, 1994, pp. 161-162.