Chiroptera
Diferentas espècias de ratapenadas.
| Règne | Animalia |
|---|---|
| Embrancament | Chordata |
| Sosembr. | Vertebrata |
| Superclassa | Tetrapoda |
| Classa | Mammalia |
| Infraclassa | Placentalia |
| Superòrdre | Laurasiatheria |
Chiroptera
Blumenbach, 1779
L'òrdre dels quiroptèrs (Chiroptera) es un òrdre de mamifèrs volants, comunament apelats ratapenadas (mot interdialectal, al costat dels sinonimes: viv. ratapenat m.; prov. ratapenata; niç. ratapinhata; gasc. (ar)ratacauva, soritz-cauva, tinhahús; relhacauda[1]; lem. pissarata, pissaròta). L'òrdre dels quiroptèrs es lo segond dels mamifèrs en nombre d'espècias (prèp de 950), es davançat per l'òrdre dels rosegaires. Çaquelà, sembla qu'aqueste òrdre siá lo primièr en nombre d'individús (dos tèrces dels mamifèrs vivents son de ratapenadas).
La caracteristica mai remarcabla de las ratapenadas es que sas patas de davant son desvolopadas coma d'alas, çò que fa qu'es lo solet mamifèr del mond capable de volar d'un biais natural; d'autres mamifèrs, coma los esquiròls volants e qualques marsupials pòdon planar sus de distàncias limitadas mas son pas capables d'un vòl vertadièr sostengut. Lo nom de Chiroptera se pòt traduire a partir dels mots grècs per "man ala", coma l'estructura de l'ala dobèrta es plan semblanta a la d'una man umana dubèrta, amb una membrana (patagium) entre los dets que s'espandís tanben entre la man e lo còs.
S'estima qu'existisson aperaquí 1100 espècias de ratapenadas dins lo mond, çò que representa gaireben 20% de totas las espècias de mamifèrs. Environ 70% de las ratapenadas son d'insectivòrs. Del demai, la màger part se noirisson de frucha e de sos sucs; tres espècias se noirisson de sang e qualques autras caçan de vertebrats. Aquestas darrièras ratapenadas incluson las Phyllostomidaes d'America Centrala e d'America del Sud, e las ratapenadas pescairas (Noctilionidae) que se noirisson de peis. Almens doas espècias conegudas de ratapenadas se noirisson d'autras ratapenadas: la ratapenada espectrala o American False Vampire bat e la macroderma gigas d'Austràlia. Malgrat lo clima freg, existisson sièis espècias de ratapenadas en Alaska.
Qualques espècias pus pichonas de ratapenadas son d'importantas pollinizairas de cèrtas flors tropicalas. D'efièch, divèrsas plantas tropicalas se trapan ara totalament dependentas d'elas, pas solament per la pollinizacion, mas per l'espandiment de sas granas après aver manjat sos fruches. Aqueste ròtle explica las preocupacions per l'environament quand una ratapenada es introduita dins un contèxt novèl. Tenerife nos porgís un exemple recent amb l'introduccion de la Rosseta egipciana.
Classificacion e evolucion
[modificar | Modificar lo còdi]
