Calpre

Carpinus

Classificacion
Règne	Plantae
Sosrègne	Tracheobionta
Division	Magnoliophyta
Classa	Magnoliopsida
Sosclassa	Hamamelidae
Òrdre	Fagales
Familha	Betulaceae

Genre

Carpinus
L., 1753

Classificacion APG II (2003)

Classificacion APG II (2003)
Òrdre	Fagales
Familha	Betulaceae

Los calpres constituisson un genre d'arbres e arbrilhons de la famila de las Betulacèas (anciana de familha de las Corilacèas ara integrada a las Betulacèas). Aquel genre (Carpinus) compta una trentena d'espècias de las regions temperadas de l'emisfèri nòrd, d'Asia menora e d'Euròpa. Dona una fòrça bona lenha, de bonas fustas de tornar e autras fustas.

Etimologia[modificar | modificar la font]

Lo mot calpre ven del latin carpĭnus.

Caracteristicas generalas[modificar | modificar la font]

Fuèlha de calpre comun

Los calpres son d'arbres podent mesurar fins a 25 mètres, de fuèlhas marcescentas, altèrnas, pichonas (de 3 a 10 cm de long), simplas, amb lo bòrd del limbe finament dentelat.

Calpres vièlhs de la selva de Sababurg (Alemanha)

Fruchs del calpre comun

Las flors son agropadas en inflorescéncias, en forma de catons pendents, polinizadas pel vent. Las flors masclas e femes se trapan sus de catons diferents mas ambedos sèxes son presents sus cada planta (espècia monoïca). Las flors masclas sens periant son pas qu'etaminas au nombre de 10 a 20. Las flors femes an un pistil constituït d'un ovari de doas lòtjas subremontadas de dos estigmats amb un calici.

Los fruchs son d'aquènis lenhoses de 3 a 6 mm de long, logats a una bractèa en forma de fuèlha simpla o trilobada que forma una ala favorizant son espandiment. Mai sovent i a de 10 a 30 granas per caton.

Distribucion[modificar | modificar la font]

Las espècias de calpre son originàrias des regions temperadas de l'emisfèri nòrd, subretot de regions d'Orient Extrèm coma la China. Una sola espècia es d'origina nordamericana Carpinus caroliniana) e dos son europèas (Carpinus betulus e Carpinus orientalis).

La selva naturala mai granda de calpres d'Euròpa es la Selva d'Hardt a l'èst de la region de Mülhausen.

Sistematica[modificar | modificar la font]

Espècias principalas[modificar | modificar la font]

Carpinus betulus L. — Calpre comun
Carpinus caroliniana Walter — Calpre d'America
Carpinus cordata Blume —
Carpinus coreana Nakai
Carpinus faginea Lindl.
Carpinus fastigiata
Carpinus fargesiana H. J. P. Winkl. —
Carpinus henryana (H. J. P. Winkl.) H. J. P. Winkl.
Carpinus laxiflora (Siebold & Zucc.) Blume —
Carpinus japonica Blume — Charme du Japon
Carpinus kawakamii Hayata
Carpinus orientalis Mill. — Calpre d'Orient
Carpinus polyneura Franch.
Carpinus tschonoskii Maxim. -
Carpinus turczaninowii —
Carpinus viminea Wall. ex Lindl.

Lista de las espècias e sosespècias[modificar | modificar la font]

Segon Kew Garden World Checklist (22 déc. 2010)^[1]:

Carpinus betulus L. (1753)
Carpinus caroliniana Walter (1788)
Carpinus chuniana Hu (1932)
Carpinus cordata Blume (1851)
Carpinus dayongiana K.W.Liu & Q.Z.Lin, Bull. Bot. Res. (1986)
Carpinus eximia Nakai (1914)
Carpinus faginea Lindl. (1830)
Carpinus fangiana Hu (1929)
Carpinus fargesiana H.J.P.Winkl. (1914)
Carpinus hebestroma Yamam. (1932)
Carpinus henryana (H.J.P.Winkl.) H.J.P.Winkl. (1914)
Carpinus japonica Blume (1851)
Carpinus kawakamii Hayata (1913)
Carpinus kweichowensis Hu (1931)
Carpinus laxiflora (Siebold & Zucc.) Blume (1851)
Carpinus lipoensis Y.K.Li (1983)
Carpinus londoniana H.J.P.Winkl. (1904)
Carpinus luochengensis J.Y.Liang (1986)
Carpinus mengshanensis S.B.Liang & F.Z.Zhao, Bull. Bot. Res. (1991)
Carpinus mianningensis T.P.Li, Bull. Bot. Res. (1992)
Carpinus microphylla Z.C.Chen ex Y.S.Wang & J.P.Huang (1985)
Carpinus mollicoma Hu, Bull. Fan Mem. Inst. Biol., n.s. (1949)
Carpinus monbeigiana Hand.-Mazz., Anz. Akad. Wiss. Wien (1924 publ. 1925)
Carpinus omeiensis Hu & W.P.Fang (1964)
Carpinus orientalis Mill. (1768)
Carpinus paohsingensis W.Y.Hsia (1934)
Carpinus polyneura Franch. (1899)
Carpinus pubescens Burkill, J. Linn. Soc. (1890)
Carpinus purpurinervis Hu (1964)
Carpinus putoensis W.C.Cheng, Contr. Biol. Lab. Sci. Soc. China (1932)
Carpinus rankanensis Hayata (1916)
Carpinus rupestris A.Camus (1929 publ. 1930)
Carpinus × schuschaensis H.J.P.Winkl. (1904)
Carpinus shensiensis Hu, Bull. Fan Mem. Inst. Biol., n.s. (1948)
Carpinus shimenensis C.J.Qi (1981)
Carpinus tientaiensis W.C.Cheng, Contr. Biol. Lab. Sci. Soc. China (1932)
Carpinus tropicalis (Donn.Sm.) Lundell (1939)
Carpinus tsaiana Hu, Bull. Fan Mem. Inst. Biol., n.s. (1948)
Carpinus tschonoskii Maxim. (1881)
Carpinus turczaninowii Hance, J. Linn. Soc. (1869)
Carpinus viminea Wall. ex Lindl. (1830)

Utilizacion[modificar | modificar la font]

Calpreneda arcada de Theux (Belgica)

Lo calpre Carpinus betulus que se talha plan es sovent plantat coma arbre d'ornament dins los pargues e jardins, e per realizar d'andanas (Calprenedas) e de plaisses.

La fusta dels calpres es fòrça dura, densa t blanca e la dificultat encontrada per ne far d'òbras limitèt son utilizacion. Pasmens es cercat pels usatges demadant una fusta dura, coma las bancas dels maselièrs, de macetas o de margues. Es tanben utilizat coma lenha (brasas excellentas) et en tornatge.

Lo poder calorific del calpre es d'entre los mai nauts de las espècias d'arbres europèus. Son carbon va plan per las fargas.