Banana de còire
Musa × paradisiaca
| Règne | Plantae |
|---|---|
| Sosrègne | Tracheobionta |
| Division | Magnoliophyta |
| Classa | Liliopsida |
| Sosclassa | Zingiberidae |
| Òrdre | Zingiberales |
| Familha | Musaceae |
| Genre | Musa |
| Òrdre | Zingiberales |
|---|---|
| Familha | Musaceae |
La banana de còire es una espècia ibrida de planta de la familha de las Musaceae. Coma la banana dessèrt, es un sos grop de l'espècia Musa × paradisiaca eissida a l'origina del crosament entre Musa acuminata e Musa balbisiana.
Aquela banana es mai rica en amidon qu'aquelas abitualament consomida en dessèrt. Es consomida abitualament dins una granda partida de l’Africa, dins las Antilhas, en America centrala e dins de païses d’America del Sud.
Utilizacion
[modificar | Modificar lo còdi]
A respècte de la banana dessèrt, la banana de còire es mai sovent mai gròssa e mai longa, sa carn es un peu rosada e un pauc mai paura en sucre mas fòrça mai rica amidon, çò que la fa mai fèrma, li balhant una bona tenguda a la coseson. Es alara fòrça mai utlizada coma un legum. Pasmens se son tan saborosas crudas que las primièras, lor carn es mai fèma e es puslèu d'usatge de las consomir après coseson que demoran entièras e servisson de legums per acompanhar de plats de viande, polet, e peisson.
En Africa subsahariana, la banana de còser es puslèu sovent consomida a maturitat, bolhida, totada o fregida. Cosinada abant complèta maturitat, es a aquel estadi mai fèrme e mens sucrada amb una textura pròche dels tuberculs farinoses. Deu èsser esprbolida (passatge a l'aiga bolhissenta salada) per poder èssr pelada puèi fregida o utilizada dins d'olada coma la trufa. Se pòdon servir entièra o en purèa, las fegir dins de l'òli, copadas dins lor longor o en tralhs prims coma de crostilhetas, son enastadas, en pichons cilindres alternats amb de pichons cubes de vianda, etc. Tanben se las pòt fregir dins de l'òli après los aver trissadas e mesclada amb un pauc de farina, dona de claclo. Pòdon tanben se talhar en lamella e los far seca, i apondent un pauc de sal.
Genetica
[modificar | Modificar lo còdi]Gaireben las bananas de còser son de grop AAB[1]. D'autras del grop ABB. Un grop de distribucion mai estrech mas tanben economicament important es aquel de las bananas de l'èst african del grop AAA. Geneticament distincte, es designat coma AAA-EA. Botanicament, la planta es pas una espècia diferenta de la banana dessèrt mas sonque un cultigrop.
Produccion
[modificar | Modificar lo còdi]Malgrat son adaptacion a d'ecosisrèmas variats e son potencial naut de produccion, la produccion de bananièr de còire demora una cultura marginala entre autre a causa de l’indisponibilitat del material vegetal de bona qualitat e l’utilizacion frequenta de marrit rebrots. Pasmens, existís de tecnicas de produccion intensiva realizada coma las culturas in vitro e lo brot de troces de tija[2].
Galariá
[modificar | Modificar lo còdi]-
Inflorescéncia jova. -
Inflorescéncia avançada. -
Flor mascla.
Sinonimes
[modificar | Modificar lo còdi]- Musa dacca Horan.
- Musa rosacea Jacq.
- Musa ×sapientum L.
Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Randy C. Ploetz; Angela Kay Kepler; Jeff Daniells; Scot C. Nelson «Banana and plantain – an overview with emphasis on the Pacific island cultivars» (en anglés), 2007.
- ↑ E. Lionelle Ngo-Samnick (2011) Production améliorée du bananier plantain. Wageningen, Païses Basses: Ingénieurs sans frontières (Cameroun) e Centre technique de coopération agricole et rurale (PRO-AGRO). ISBN 978-92-9081-471-9.
Ligams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]- Analyse de la principale filière d'approvisionnement de la ville de Yaounde en banane plantain
- Internationa Banana Society
- Saba, la banane à tout faire, même du ketchup : Présentation de la Saba, la banane plantain la plus consommée aux Philippines
- Référence Flora of North America : Musa paradisiaca (en)Referéncia Modèl:EFloras/labèl : Musa paradisiaca (en)
- Référence Flora of Pakistan : Musa paradisiaca (en)Referéncia Modèl:EFloras/labèl : Musa paradisiaca (en)
- Référence Catalogue of Life : Musa paradisiaca L. (en)Referéncia Catalogue of Life : Musa paradisiaca L. (en)
- Référence GRIN : espèce Musa ×paradisiaca L. (en)Referéncia GRIN : espècia Musa ×paradisiaca L. (en)
- (fr)
[[[Portable Document Format|pdf]]]., Revue FruiTrop - E. Lionelle Ngo-Samnick, Production améliorée du bananier plantain, collection PRO-AGRO, ISF-Cameroun et CTA, Wageningen, Pays-Bas, 2011, 24 p., téléchargeable.
