Ardashir Ier
|
Ardashir Ier
| |
|---|---|
 | |
| Representacion dau coronament d'Ardashir Ièr, site de Naqsh-e Rajab | |
| Biografia | |
| Naissença | 180 |
| Decès | 241 |
| País: | Empèri Sassanida |
| Epòca: | Antiquitat |
| Règne: | 224 a 241 |
| Davancièr: | Artaban IV |
| Successor: | Shapur Ier |
Ardashir Ièr[1] (mòrt en 241) fuguèt lo fondator de l'Empèri Sassanida e son premier rèi de 224 a sa mòrt après lo rebutament de la dinastia parta. Fuguèt remplaçat per son fiu Shapur Ièr (240[2]-272).
Rèine
[modificar | Modificar lo còdi]
Vassau dau rèi part, Ardashir acomencèt a partir de 211 o 212 una tièra de campanhas còntra leis autrei vassaus de l'Empèri Part. Capitèt pauc a pauc d'unificar un territòri important dins lo centre dau plan iranian e lo rèi part decidiguèt d'arrestar aquela expansion. Aquò entraïnèt una revòuta d'Ardachir en 224. Lo 28 d'abriu de 224, lei Sassanidas fuguèron lei venceires de la batalha de Hormizdaghan que s'acabèt per la mòrt dau rèi part Artaban V (216-224). Aquò permetèt a l'insureccion d'obtenir lo sostèn progressiu de l'aristocràcia pèrsa e de conquistar la capitala, Ctesifont, en 226. Capitèt de gardar lo contraròtle de l'Empèri Part e contunièt la politica estrangiera de la dinastia precedenta ambé doas guèrras còntra lei Romans. En revènge, acomencèt una tièra de reformas intèrnas per melhorar l'administracion e aumentar sa centralizacion.