Afar Sirven
L'afar Sirven (var. afaire Sirven), es un afar judiciari que se debanèt a Masamet en 1760, del meteis temps que lo celèbre afar dels Calas, . Voltaire s'i impliquèt tanben del fach que testinoniava de l’intoleréncia religiosa qu'existissiá durant lo Regim Ancian, just abans la Revolucion francesa.
Debanament[modificar | Modificar lo còdi]
Pèire Paul Sirven e son esposa, ambedos protestants, an tres filhas. La segonda, Elisabèt, patís d'un handicap mental.
Lo 6 de març de 1760, Elisabèt desaparéis. Pèire Paul Sirven apren que seriá estat reculhida per las sòrres del convent de las Damas Negras. D'autres pretendon que las religiosas d'aquel convent l'aurián raubada e ensegèron de la convéncer que la cridava lo Senhor.
Comprenent pas sa situacion, Elisabèt se revòlta. Fin finala l'évèsque de Castras Joan Sebastian de Barral[1] decidís de la tornar als paires. Après unes meses, Elisabèt encara desaparéis e es al fons d'un potz assecat qu'es trobat lo cadavre. Alara las religiosas acusan los paires d'aver maltractat Elisabèt per l'empachar de se convertir al catolicisme.
En fugida, Pèire Paul Sirven e son esposa foguèron jutjats e condamnats a mòrt per contumaç. foguèt en 1771 que Voltaire plaidejèt lor afar e mostrarà lor inocéncia.
La familha Sirven se refugís a Lausana e se met en contacte amb Voltaire, lo qual plan absorbat per l'afar Calas, reagís pasmens amb vigor. Lo 30 de març de 1765 escriu a Damilaville[2] :
«Espèri cada jorn a Tolosa la copiá autentica de l'arrèst que condamna tota la familha Sirven; arrèst confirmatiu de la senténcia donada per un jutge de vilatge; arrèst donat sens coneissença de causa; arrèst contra que tot lo public se levariá amb indignacion se los Calas èran pas emparats de tota sa pitiat.»
En junh de 1766, publica son « avís al public suls parricidis imputats als Calas e als Sirven ». Cal pasmens esperar lo 23 de genièr de 1768 per que lo Conselh del Rei siá sasit. Aquel darrièr desbauça pasmens Sirven car volgava pas donar un avís cen contra d'una decision d'una cort provinciala.
Reabilitacion[modificar | Modificar lo còdi]
L'estapa seguenta constituís per Sirven una granda prisa de risc que deguèt se liurar a las autoritats. Aquela meteissa decision aviá estat de las mai malastrada per Calas que foguèt condamnat e rodat a mòrt. Plan aurosament, dempuèi l'afar Calas, la posicion del Parlament de Tolosa aviá cambiat en tot. S'anèt donc a Masamet en 1769 en l'espèra de la decision dels jutges. Sirven foguèt eslargat en decembre de 1769. Lo 25 de novembre de 1771, la familha Sirven es reabilitada e la vila de Masamet deguèt lor tornar de reparacions. Lo 27 de novembre de 1771, Pèire Paul Sirven escriu a Voltaire[3] :
«Vos devi la vida, e mai qu'aquò le restabliment de mon onor, e de ma reputacion. Lo parlament me jutjèt davant-ièr. Purguèt la memòria la paura mon esposa e nos relaxèts de l'indigna acusacion imaginada pels fanatics Castreses, m'acordèt la man levada dels bens e efièchs sasits, amb restitucion dels fruchs, e m'acordèt lo depens. […] Lo vòstre nom Monsenhor, e l'interés que prenguèretz a ma causa foguèron d'un grand pes. M'aviatz jutjat e lo public avisat s'ausèt pas de pensar autrament que vosaltre, esclairant los òmes capitèretz a los far umans.»
Notas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]
Annèxes[modificar | Modificar lo còdi]
Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]
- Me Dominique Inchauspé, L'intellectuel fourvoyé, Voltaire et l'affaire Sirven, Albin Michel, 2004
- Jacques Farenc, Sirven d'après Camille Rabaud, Archives du Musée du Protestantisme du Haut Languedoc, 1858, 36678
Articles connèxes[modificar | Modificar lo còdi]
Ligam extèrne[modificar | Modificar lo còdi]
- (fr)L'affaire Sirven (site Magister).