Revolucion de Febrièr
 | |
| Informacions generalas | |
| Data | 23 de febrièr - 3 de març de 1917 (8 de març - 16 de març de 1917 del calendièr gregorian) |
| Luòc | Petrograd |
| Eissida | Victòria dels revolucionaris
|
| Belligerants | |
| Fòças governamentalas de l'Empèri Rus | Revolucionaris |
| Comandants | |
| Sergei Khabalov | Alexandre Chliapnikov |
| Pèrdas | |
| 1443 tuats (sonque Petrograd) | |
La revolucion de Febrièr marca lo començament de la revolucion russa de 1917. Provòca en unes jorns l'abdicacion de l'emperaire Nicolau II, la fin de l'Empèri Rus e de la dinastia dels Romanov.
Un govèrn provisòri dirigit d'en primièr par Gueorgui Lvov remplaça lo regim tsarista, puèi Alexandre Kerensky remplaça lo prince Lvov après las Jornadas de juilhet.
La revolucion de Febrièr, que se debanèt del 23 de febrièr de 1917 (8 de març de 1917 dins lo calendièr gregorian) al 3 de març de 1917 (16 de març de 1917 dins lo calendièr gregorian)[N 1], se faguèt dins l'improvisacion. Las tensions que s'èran comomladas explòsan dins una insurreccion que l'epicentre foguèt Petrograd. Ongan, la revolucion d'Octobre fa arribar al poder de bolchevics e s'acaba per la creacion de l'Union de las republicas socialistas sovieticas.
Causas
[modificar | Modificar lo còdi]La Primièra Guèrra mondiala fa dintrar l'economia de l'Empèri rus en crisi.
Sul plan militar, malgrat los successes rapids de las tropas russas en agost de 1914, la situacion torma lèu mal per la Russie, qu'es pas capabla, amb son industria insufisanta, sos transpòrts macants e un comandament incompetent, de sostenir un esfòrç de guèrra modèrna. En mai de 1915, las armadas russas reculan puèi, pendent l'ivèrn de 1915-1916, lo front s'estabiliza. En arrièr, la situacion se degrada: las caumas se multiplican dins las usinas (mai d'un milion en 1916), e las garrolhas amb la polícia se fan mai frequentas. Las leis de mobilizacion provòcan en 1916 una revòlta de tria al Cazacstan. La flaquesa del govèrn e l'impopularitat de Nicolau II participan tanben a l'amplor de las revòltas de febrièr de 1917[1].
Sul plan politic, la revolucion russa de 1905, malgrat los progresses qu'aviá provocat (creacion de la Doma (parlament de Russia), promesa de constitucion, apareisson dels partits politics, etc.) permetèt pas de resòlvre las contradiccions de l'autocracia russa. La pèrda de credibilitat del poder tsarista es complèta, lo terrorisme demora endemic e l'oposicion socialista resolguda. Pasmens un abans lo desencadenament del primièr conflicte mondial, la dinastia Romanov a celebratson tresen centenari amb faste.
Lo començament de 1917 es un temps fertil per la revòlta: l'ivèrn es fòrça freg[2] e provòca una austeritat alimentari seriosa (manca d'unes produchs), mas pas la penuriá[3]. Mas, lo problèma de provesiment s'agrava acausa del freg (locomotivas en pana, transpórts retardats). Lo lassitge fàcia a la guèrra aumenta. Ven l'idèa de cauma generala. Un rapòrt de l'Okhrana sus la situacion a Petrograd al començament de l'an conclutz que la societat desira "trobar una eissida a una situacion politica anormala que ven, cada jorn, sempre mai anormala e dificila" « aspire à trouver une issue à une situation politique anormale qui devient, de jour en jour, de plus en plus anormale et tendue[4] ».
Los començaments de la revolucion
[modificar | Modificar lo còdi]Tot comença lo 18 de febrièr de 1917 (3 de març dins lo calendièr gregorian), pendent una cauma dels obrièr de l'usina Potilov, l"entrepriesa mai granda de Petrograd. Los primièrs incidents importants se fan lo 20 de febrièr de 1917 (5 de març de 1917 dins lo calendièr gregorian), amb la rumor de l'instauracion d'un racionament del pan, çò que provòca la panica. L'endeman, l'usina d'armament Potilov, que lo provesiment es trencat, se deu tampar. De milièrs d'obrièrs son al caumatge tecnic e se trapan dins las carrièras[5]. Al meteis temps, Nicolau II, absoludament inconscient del dangièr e afortit per un entorn totalament incompetent[N 2], quita Petrograd per Moguilev.
Las exigéncias economicas ("De pan, de trabalh!") son lo desenclavador d'un movement revendicatiu qui, al començament es pas gaire revolucionari.
Lo 23 de febrièr de 1917 (8 de març de 1917 dins lo calendièr gregorian), pendent la Jornada internacionala de las femnas, de cortègis de femnas (estudiantas, emplegadas, obrièras del textil dels quartièrs de Vyborg) manifestan dins lo centre-vila de Petrograd per demandar de pan. Lor accion es sostenguda per d'obrièrs que quitan lo trabalhl per rejónher las manifestantas. Grossís la fola, los eslogans venon mai politic. Als crits contra la guèrra, se mescla de « Viva la Republica ! » e d'ovacions per un regiment de cosacs refusant d'intervenir[6]. L'endeman, lo movement de protestacion s'espandís: unes cent e cinquanta mila obrièrs en cauma convergisson cap al centre-vila. Qu'aviá recebut pas de consigne precisa, los cosacs son desbordats e capitan pas a escampilhar la fola dels manifestants.
De rassemblaments politics s'improvisan e, lo 25 de febrièr de 1917 (10 de març de 1917), la cauma es generala. Las manifestacipn s'amplificant. Los eslogans son encara mai radicals: « Vira la guèrra ! », « Fòra l’autocracia ! ». Las confrontacions amb la fòrças l'òrdre fan de mòrts e ferits d'ambedos costats. Fàcia a aqueste moviment popular e espontanèu, los rares dirigents revolucionaris presents a Petrograd[N 3] demora prudents, estimant, coman lo bolchevic Alexandre Chliapnikov que s'agis mai d'una susmauta contra la fam qu'una revolocion caminant. De vèspre lo 25 de febrièr de 1917 (10 de març de 1917 dins lo calendièr gregorian), Nicolau II ordona que far s'acabar per la fòrça, abans l'endeman, los desòrdre de Petrogard. Lo refús de tota negociacion, de tot compromés va far bascular lo movement en una revolucion.
L'emperaire mobiliza las tropas de la garnison de la vila per metrejar la susmauta. L'11 de mars (26 de febrièr gregorian), vèrs miègjorn, la polícia e la tropa fan fuòc suls manifestants. Mai de cent e cinquante personas sont tuadas, la fola se retira pels barris. Mas los soldats començan a passer dins lo camp dels manifestants: la 4a companhiá del regiment Pavlovski fa fuòc sus la polícia montada. Desvariat, sens pas mai de mejans per governar, l'emperaire proclama l'estat de sètge, ordona de remandar de la Doma e nome aomme un comitat provisòri. La susmauta auriá podut s'arrestar mas, dins la nuèch de l'11 al 12 de març (26 -27 febrièr gregorian), un eveniment fa bascular la situacion: la motinariá de dos regiments d'elèit, traumatizats d'aver tirat sus lors « fraires obrièrs ». La mutinariá s'espandís en una oras. Al matin del 27 de febrièr de 1917 (12 de març de 1917 dins lo calendièr gregorian) soldats e obrièrs fraternizan, prenen l'arsenal, distribuissent de fusilhs a la folas ocupan los punts estrategics de la capitala. Pendent la jornada, la garnison de Petrograd (unes 150 000 òmes) a passat del costat dels insurgents[7].
La formacion d'un doble poder
[modificar | Modificar lo còdi]
Los militants revolucionaris ensajan alara d'organizar e de canalizar lo movement. Coma pendent la revolucion de 1905 la creacion d'un soviet per federar obrièrs e soldats s'impausa. Dins la vèspre del 27 de febrièr, un cinquentenat de militants de tendéncias revolucionàrias diferentas — bolchevics, menchevics, socialista revolucionaris — organisan un Comitat executiu provisòri dels deputats obrièrs. Aqueste comitat decidís la creacion d'un jornal, los Izvestia, e crida los obrièrs e los soldats de la garnison a elegir lors representants. Es l'acte de naissença del Soviet de Petrograd, assemblada d'unes sièis cents personas. Le Soviet es dirigit per un comitat executiu composat d'onze revolucionaris que se son cooptats e presidit pel menchevic georgian (Nicolau Tcheidze).
A Moscòu, las novèla de Petrograd desencadenas la cauma generala e provòcan l'eleccion d'un Comitat revolucionari provisòri.
En parallel a la constitucion de ce soviet, se realiza un autre organ de poder. Un grop de deputats de la Doma forma, lo meteis jorn, un Comitat provisòri pel « restabliment de l'òrdre governamental e public »[8]. Per aqueste comitat, la prioritat es al retorn a l'òrdre, e d'n primiè, al retorn dels soldats mutinats dins lors baracaments. Entre aqueste comitat e lo soviet de Petrograd, de longas negociacions acaban, lo 2 de març de 1917, amb un compromés. Lo soviet reconeis, abans la convocacion d'una Assemblada constituenta, la legitimitat d'un govèrn provisòri de tendéncia liberala, compausat majoritàriament de representants del Partit constitucional democratic (amb pas cap de socialistas entre eles). Pasmens, lo govèrn provisòri de Russia li cal d'aplicar un vast programa de reformas democraticas, fondat sur l'autreg de las libertats fondamentalas, lo sufragi universal, l'abolicion de tota forma de discriminacion, la suppression de la polícia, la reconeissença dels drechs del soldat ciutadan e una amnistia immediata de totes los prisonièrs politics.
.jpg)
Lo compromés del 2 de març de 1917 (15 de març de 1917 dins lo calendièr gregorian) marca la naissança d'un doble poder, ont s'opausan doas concepcions diferentas de l'avenir de la societat russa. D'un costat, lo govèrn provisòri vòl far de la Russia una granda poténcia liberala e capitalista e d'orientar la vida politica russa sus la via del parlementarisme. De l'autre, los soviets ensajan d'instaurar un autre biais de far de la politica, representant de biais dirècte las « massas ».
Fins a aqueste compromes, l'incertitud regnava sus l'actitud qu'anava adoptar Nicolau II e lo caps militars. Fin finala, a la surpresa generala, l'Estat major fa pression sus l'emperaire per qu'aquel abdique per "salvar l'independéncia del país e assugrar la salvagarda de la dinastia". Lo general Mikhaïl Alekseïev, sostengut pels comandants dels cinq fronts, lo convenç soutenent que l'abdicacion est lo mejan de contunhar la guèrra contra l'Alemanha[9]. Lo 2 de març de 1917 (15 de març de 1917 dins lo calendièr gregorian) Nicolau II renóncia al tròn en favor de son fraire, lo grand-duc Mikhaïl Alexandrovitch Romanov.
Fàcia a la protestacion populara, aqueste renóncia a la corona l'endeman.
Es de fach la fin del tsarisme, e las primièras eleccions al soviet dels obrièrs de Petrograd. Lo primièr episòdi de la revolucion faguèt des centenas de victimas, en majoritat de manifestants. Mas la casuda rapida e inesperada del regim, a un cost puslèu limitat, provòca dins lo país una èrsa d'entosiasme e de liberalizacion, que testimònia de la desafeccion del pòble al vejaire del tsarisme.
Notas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]Notas
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Fins a 1918, Russia utilizava lo calendièr julian, qu'aviá a l'epòca 13 jorns de retard sul calendièr gregorian. Lo 23 de febrièr d' « estil ancian » correspond donc al 8 de març « estil novèl »
- ↑ Entre eles, lo ministre de l'Interior, Alexandre Protopopov e lo ministre de la Guèrra, lo general [|Mikhaïl Beliaïev]}, chafrat « tèsta mòrta » pels companhs (Richard Pipes, op. cit., p. 261).
- ↑ Lenin e Martov Julius Martov son a Zuric, Trotski es a Nòva York, Viktor Tchernov a Parí, Irakli Tsereteli, Fedor Dan e Stalin en exili en Siberia.
Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Roger Portal, « Russie (histoire) », Encyclopædia Universalis.
- ↑ Pipes 1993, p. 259.
- ↑ Figes 2007, p. 397.
- ↑ Heller et Nekrich 1985, p. 19.
- ↑ Pipes 1993, p. 261.
- ↑ Louis Aragon et André Maurois, Les Deux Géants. Histoire des États-Unis et de l'URSS de 1917 à nos jours. Tome 3 : Histoire de l'URSS de 1917 à 1929, Paris, Éditions du Pont Royal, 1963, p. 30.
- ↑ Louis Aragon et André Maurois, Les Deux Géants, op. cit., p. 33.
- ↑ Heller et Nekrich 1985, p. 20.
- ↑ Heller et Nekrich 1985, p. 21.
Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- Marc Ferro, La Révolution de 1917. La chute du tsarisme et les origines d'Octobre, Aubier, Paris, 1967.
- Leonard Schapiro, Les Révolutions russes de 1917. Les origines du communisme moderne, 1987.
- Alexandre Soljenitsin, Mars dix-sept, 4 tomes, 1993 et 1998, Fayard.
- Trotski, Histoire de la Révolution russe, 2 vol., Seuil, 1995.
- Voline, La Révolution inconnue, Livre premier : Naissance, croissance et triomphe de la Révolution russe (1825-1917), Éditions Entremonde, Lausana, 2009. ISBN: 978-2-940426-02-7