Brigasc (parlar)
| Classificacion lingüistica | |
|---|---|
Brigasc (parlar) | |
| Còdis lingüistics | |
| Linguasphere | 51-AAA-og  |
Lo Brigasc es una varietat del dialècte roiasc. Se parla en Tèrra Brigasca, entre Itàlia (Ligúria) e França (Occitània).
Airal d'usatge
[modificar | Modificar lo còdi]Lo dialècte brigasc es parlat a La Briga (Occitània) e Briga Alta (Itàlia) e qualques vilatges de las comunas d'Ormea e Triora. Es plan prèp del roiasc.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Durant la Renaissença lo ligur èra parlat dins tots los territoris de la Republica de Gènoa: a l'oest d'aquela republica un de sos gropes (parlat subretot dins l'airal entre lo Principat de Mónegue e Sant Rémol) s'apelava Intemelio.
La lenga parlada dins las montanhas entorn de Briga èra dicha brigasc e recebèt d'influéncias de l'occitan.[1][2][3]
Qualques mots en brigasc
[modificar | Modificar lo còdi]| Occitan aupenc[4] | Brigasc | Ligur | Italian |
|---|---|---|---|
| labrena | labrena / cansëneštr | salamandra | salamandra |
| lhauç | jlaus o žlaus | lampu | lampo |
| besson, gemel | binèe | binélu | gemello |
| grolla | causée/cuusée | scarpa | scarpa |
| faudilh, faudal | fudìi | scussà | grembiule |
| ren | ren | ninte - nièn | niente |
| quauquarren | cücren | cuarcosa - carcosa | qualcosa |
| luenh | lögn | luntàn | lontano |
| a raitz | arè | du tüttu | completamente |
| Deineal, Chalendas | Dëneàa | natale - neà | Natale |
| bealera | beàa/bearera | béu | canaletto |
| agulha | agüglia/agüya | aguggia | ago |
| mai | ciü - mai | ciü | più |
| c(l)han, pl(h)an | cian | cian | piano |
| fl(h)or | sciu(u) | sciùa | fiore |
| cl(h)au | ciau | ciave | chiave |
| uelh | ögl/öy | öggiu | occhio |
| pont | pont | punte | ponte |
| pòrc | porc | porcu | maiale |
| muralha, mur | muragn | meàia | muro |
| escoba | dëvìa | spasùia | scopa |
| sentièr | dëraira | senté | sentiero |
| fea, feia | fea | pégua | pecora |
| abelha | abeglia/abeya | ava | ape |
| aret | aré | mutòn/muntun | montone |
| volp, rainard | vurp / rinard | gurpe | volpe |
| singlar | sëngriée | cinghiale | cinghiale |
| ruaa | ruà | burgà | borgata |
| femna, molher | femna | muié/dona | moglie |
| òme | om | maìu | marito |
| marrit, chaitiu | marì | gramu | cattivo |
Vejatz tanben
[modificar | Modificar lo còdi]Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Werner Forner, "À propos du Ligurien Intémélien.
- ↑ Jean-Philippe Dalbera, Les parlers des Alpes-Maritimes. Étude comparative.
- ↑ Giulia Petracco Sicardi, E. Azaretti, "Studi linguistici sull’anfizona Liguria-Provenza", in Dizionario Etimologico Storico Ligure, Alessandria 1989, a pp. 11-62, di Giulia Petracco Sicardi, "Contributo alla definizione dell’anfizona Liguria-Provenza".
- ↑ Lorenzo Artusio, Piermarco Audisio, Gianni Giraudo, Eliano Macario, Disiounari Ousitan Roubilant - Roucavioun
Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- Fiorenzo Toso, Il brigasco e l'olivettese tra classificazione scientifica e manipolazioni politico-amministrative, in Intemelion. Cultura e territorio – Quaderno annuale di studi storici dell'Accademia di cultura intemelia, n. 14, anno 2008; sit (en italian)