Truèlh d'òli

Truèlh modèrne en sistèma de contunh d'un truèlh d'òli d'oliva

Un Truèlh d'òli es un molin permetent d'espremir las olivas per ne traire d'òli.

Truèlh amb sistema tradicional[modificar | modificar la font]

Ancian trudèlh a la capèla al còr de las cavas del palais Sant Firmin (Gòrda)

Fins a la mitat del sègle XX la tecnologia utilizada cambièt gaire al respècte d'aquela dels temps del romans:

Aprèp lo lavatge de las olivas per leva tèrra, pèiras o autres rèstas començava lo procediment d'extraccion amb las fasas seguentas:

Mòler amb tres o quatre bestortièrs conics de pèira sus un sòcle tamben de pèira. Lo mecanisme èra mogut per la fòrça d'un animal e mai recentament per un motor. Lo processus dura entre 15 e 30 minutas.
Batre lentament e de contunh la massa resultant per facilitar la formacion de gotas mai grandas de 30 microns de diamètre aquelas que pòdon separar de l'aiga de vegetacion.
Premsar amb premsas idraulicas formant una colomna de cofins alternats amb de pasta d'olivas. Lo chuc forma l'òli e es recuelhit.
Decantar: Per separar l'òli de la partida liquida. Es pausada sus de pichons dipositius de ceramica de fons conic que facilita la separacion.

Truèlh amb sistèmas modèrnes[modificar | modificar la font]

A diferéncia del sistèma tradicional qu'es discontinú, los sistèmas modernes de doas o tres fasas son continús.

Per mòler s'utilisa de maquinas cilindricas equipadas amb martèls mecanics. Per batre s'utiliza tres cilindres vuèits amb paletas per tornar mòler la pasta. L'extraccion se fa a travèrs d'una centrifujosa oritzontala que lo liquid se separe per diferéncia de densitat qu'i a amb l'òli.

Galariá[modificar | modificar la font]

Ancian trudèlh d'òli a Bodrum (Turquia).
Trudèlh "d'arbre" amb pès.
Trudèlh «de caplèva» e «de capèla».
Trudèlh "de caplèva" italian del sègle XVII al Museo dell'Olivo (Impèria Itàlia).
Molin e trudèlh italians del sègle XVII al Museo dell'Olivo.
Premsa de vitz de fusta d'olivièr al Museo dell'Olivo.
Ancianas premsas idraulica e mecanica al Museo dell'Olivo.
Premsa idraulica modèrna (Marròc).