Vejatz lo contengut

Sordes

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Sordes siguec eth prumèr pterosaures descubert qu'auia conservat peus e damb eth qu'es poguec demostrar qu'es pterosaures èren bèsties de sang cauda.

En es ans 1960 A.G. Sharov descurbiguèc despulhes de pterosaure deth cretacèu superior en strata des montanhes Karatau, includint ua esqueleta gaireben sancera damb huelhes des parts mòfles deth cos e membranes d'ales. Eth sensacional descurbiment siguèc que, pr'amor dera finesa des grans des sediments on eth fossil ère tanben es peus primi qu'auien caperat eth cos dera creatura s'auien conservat.

Açò qu'ère ua esprova segura qu'es pterosaures auien pas escames coma es reptils o qu'auien era pèth despulhada mès qu'auien peu e açò poderie díder qu'auien era sang heireda. Despulhes de peu dejà auien sigut trapades en Holzmaden e Solnhofen mès jamès encara es madeishi peus. Sharov aperèc aguest nau pterosaure de coa longa Sordes pilosus (er esperit reau damb peu).

Sharov espièc que peu long e dens caperaua tot eth cos e era corvatura des peus suggereishen ua ampla elasticitat. Tanben i auia peu enes membranes de vol, dets e pèth demest es dets deth pè, mès aciu qu'èren mès cuerts. Tanben era fin dera coa auia peu mès sonque demest aguest troç pr'amor qu'es autes troçi dera coa èren despolhats. Es peus mès longui deth cos hèien 6 mm.

Es membranes alars qu'an suberviscut en Sordes arremerquen qu'es uassi des pates èren integrats ena membrana. Açò deishaua era coa despulhada liure tà moir-se e açò qu'ère vital tàth vol. Pr'açò qu'auia ua ala plan grana.

Sordes ère un pterosaure rhamhorhynchoid damb es caracteristiques comunes des pterosaures de coa longa com un uas metacarpal cuert e ua coa vertebrada longa. Era fin dera coa ère plana. I a pas signes qu'era fin dera coa estosse romboide coma en Rhamphorhynchus de Solnhofen. Eth cinquau det ère plan long e corv e dilhèu ère utilizat tà gahar era membrana deth ala.

Eth cran e es dents son perièrs as de Scaphognathus e poderien éster dera madeisha familha. Ambdús an pauques dents, aislades e uns dets relatiuaments cuerts. Sordes pòt éster classat coma un memebre des Rhamphorhynchoidea.

S'an trapat 3 esqueltas. Eth cran hèia 8 cm de longad ae era ala 63 cm. Sordes ère, de segur, piscivòr ,e tanben podie auer minjat insectes.

Hònt: The Illustrated Directory of Dinosaurs and Other Prehistoric Creatures, Greenwich Editions, 2005.