Sintèsi proteïca
La sintèsi proteïca permet l'expression extra-cellulara deu còde genetic. Las proteïnas son sintetizadas dens lo citoplasma de la cellula despuish l'ARN, aqueth veng capvath lo nuclèu, sintetizat despuish l'ADN. Lo cambiament deu messatge genetic de l'ADN en ARN s'apèra la transcripcion, lo cambiament de l'ARN en proteïna s'apèra la traduccion. Aquò's un mecanisme on lo còde genetic se càmbia d'un polimèr d'acids nucleïcs (ADN) en un polimèr d'aminoacids (proteïnas).
La transcripcion
[modificar | Modificar lo còdi]Article principau: Transcripcion genetica
L'ADN es transcrit en ARN per ua polimèrasa. Qu'es l'ARN polimerasa qui desplega l'ADN e tanben lo transcriu en tot aparelhar las basas complemantàrias:
Aquò balha un ARN simple brin, mentre que l'ADN es totjorn doble brin. Qu'i a 3 tipes de polimèrasa, la I transciru ARNr, la II ARNm, la III ARNt e chic ARNr. De tots los ARN, sonque l'ARNm es portaire deu messagte genetic, sera sol d'estar tradusit en proteïna.
La traduccion
[modificar | Modificar lo còdi]Article principau: Traduccion genetica
Que comença per un codon d'iniciacion que serà totjorn un de metionina ende'us eucariòtas. Après aquera fasa d'iniciacion, se passa l'elongacion. Pendent que los ARNt menhan los aminoacids, lo ribosòma ten l'ARNm entre las duas partidas e aparelha cada codon de l'ARNm l'un après l'autre dab l'ARNt que cau. L'elongacion s'arrèsta quan se tròba lo codon-estanc, se pòt estar UAA, UAG o UGA.
Cambiament pòstraduccionau
[modificar | Modificar lo còdi]- Glicosilacion
Après la creacion de la proteïna, que deu enqüèra passar quauques transformacions. De tira après la sintèsi, la proteïna es caperada e se'n va dens lo REL La proteïna i camina capvath e receberà la glicosilacion. Lo dolicòl es un acid gras membranari deu reticulum endoplasmic, gahà's 5 mannòsas contra energia, e los poderà desliurar sus ua proteïna. La glicosilacion se passa segon deus aminoacids preherenciaus, e la disponibilitat d'enzims e substrats. La glicosilacion se pòt passar dab ua molecula GPI, la fin balharà tanben ua glicoproteïna.
- Autres grops foncionaus
s'ajusta deus fosfats, acetat e nombrós lipids e carbohidrats...
- Plegament proteïc
Un còp glicosilada, la gliproteïna serà plegada end'aver la conformacion volguda (qu'es hèra important pr'amor la medisha proteïna dab duas conformacions diferentas aurà duas accions diferentas, cf la malaudia de Creutzfeldt-Jakob). Qu'es plegada sia per ua proteïna caperaira o per la proteïna DPI, l'estabilitat es assegurada peus ponts disulfur per ua oxidacion deus radicaus -SH de la proteïna entre eths.
Secrecion
[modificar | Modificar lo còdi]Totas las proteïnas ne son pas destinadas per l'excrecion, d'autes son guardadas ende'u besonh de la cellula. Las que la qualitat n'es pas assegurada son lisadas dens la cellula peus lisosòmas.
Quan la proteïna es destinada a l'excrecion, deu passar la membrana cellulara qui es idrofòba mentre que las proteïnas son lo mei sovent idrofilas, ende passar, quan la proteïna va sortir de l'aparelh de Golgi, serà entornejada dens ua vesicula lipidica, entornejada d'autas proteïnas (coatomèrs o clatrina), un còp pròche de la membrana, la proteccion proteïca es liurada dens lo citoplasma, (que cau l'idrolisi, d'un GTP en GDP), lavetz la vesicula lipidica pòt fusionar dab la membrana cellulara, e la proteïna es liurada en dehòrs de la cellula.
Contraròtle de la sintèsi
[modificar | Modificar lo còdi]Qu'existís mantuas biaishs ende regular la sintèsi proteïca, se pòt passar en cada nivéu de l'expression deu còde genetic, e aquò ende inibir o indusir la sintèsi.
Exemple de regulacion de la sintèsi de la renina: la renina es un peptid de 300 aminoacids, secretat per l'aprarelh juxta-glomerulari de l'arrea. Son gène se tròba suu braç long deu cromosòma 1 (1q32). Sa secrecion balha indirectament ua aumentacion de precion arteriau. Lavetz, la sintèsi de renina se hè quan la cellula sent ua abaishada de la precion arteriau o quan tròba ua ipocaliemia o a iponatremia dens lo sector vascular.
