Reticulum endoplasmic
Lo reticulum endoplasmic (abreujat RE) qu'ei un organet de las cellulas eucariòtas banhant dens lo citoplasma e qui ei delimitat per ua membrana lipidica qui dessepara un espaci interior deu citoplasma. Aquesta membrana e aqueth espaci que son en continuitat dab la dobla membrana deu nuclèu e l'espaci existent enter las doas capas de membranas nuclearas.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Com d'autes organets, que ho vist e descrit peu purmèr còp mercès au microscòpi optic (per Granier en 1897, que l'aêrè ergatoplasma).[1] puish que s'vedè dab detalhs dab lo microscòpi elèctronic en 1945 per Porter, Claude e Fullam[2].
REG e sintèsi, madurason e aviada de las proteïnas
[modificar | Modificar lo còdi]Las proteïnas que son sintetizadas peus ribosòmas au cap d'un procès aperat arrevirada (per'mor que las proteïnas be son "arreviradas" deus ARN messatgèrs, estant eths medishs la "transcripcion" de l'informacion genetica marcadas sus l'ADN). Aqueths ribosòmas que caperan ua partida deu Reticulum endoplasmic en semblant d'estar granas ; per aquesta rason, aqueth tròç e reticulum endoplasmic que s'apera reticulum endoplasmic granulós (REG). L'aute estrèm d'aqueth organet que s'apera lo reticulum endoplasmic lis (REL).
Lo reticulum endoplasmic qu'ei un lòc de madurason de las proteïnas on lo lor plegament correcte qu'ei favorizat per d'autas proteïnas aperadadas chaperonas; aquesta foncion qu'ei hèra importanta puish qu'ua proteïna qu'ei ua cadena d'aminoacids qui pren ua forma complexa dens l'espaci (qu'ei aquesta forma qui permet d'assegurar la soa mission, quin qui sia). Enter las proteïnas chaperonas conegudas que podem mentàver la PDI (la proteïna disulfida isomerasa, qui estableish pont disulfur enter duas cisteïnas) e la HSP70 (qui's fixa sus la proteïna au començament de la soa sintèsi en beth empachar un mau plegament).
L'aute pretzhèit deu reticulum endoplasmic qu'ei de decidir deu hat e de la plaça futura de las proteïnas ; se son plan plegadas que poden estar exportadas de cap a un aute organet : l'aparelh de Golgi.
Après aver traucat lo reticulum endoplasmic (e arribadas au cap deu procès de madurason) las proteïnas que son exportadas, dens vesiculas gessint deu Reticulum endoplasmic, de cap a un aute organet, aperat aparelh de Golgi. Aqueth procès qu'ei possible mercès a la fusion de la membrana de las vesiculas dab la membrana de l'aparelh de golgi, estant las duas de natura lipidica.
Dens las cellulas qui an ua grana activitat de sintèsi e de secrecion de proteïnas, lo reticulum endoplasmic qu'ei hèra desenvolopat : dens las cellulas deu hitge (las epatocitas) que s'aperat còs de Berg e còs de Nissl dens las neurònas.
REL
[modificar | Modificar lo còdi]Fin finala, lo reticulum endoplasmic lis qu'ei un lòc privilegiat de certas reaccions metabolicas ; qu'ei tanben un lòc on los ions calci (Ca2+) e son arrecaptats. Dens la cellulas muscularas que's presenta devath ua forma especilixada aperada reticulum sarcoplasmic. Los procès mecanics e quimics qui mian cap a la contraccion musculara que demandan ua liberacion d'ions calci dens la cellula ; aqueth organet, capable de us arrecaptar e de'us liberar d'un còp qu'ei donc indispensable entà perméter la contraccion musculara.