Quinta del Sordo
La Quinta del Sordo qu'ei lo nom de l'ostau que lo pintre aragonés Francisco Goya y Lucientes e's crompè en dehòra de Madrid en 1819; qu ho avalida en 1909 e qu'y hobastida l'estacion de trin "Goya" justament (era tanben avalida dens las annadas 1960). A maugrat deu hèit que Goya èra sord, l'ostau devèva lo son nom d' "ostau deu sord" au son ancian propietari, sord tanben.
Que's pensa que Goya la crompè entà s'estar en dehòra de la Capitala e de la Cort ultra consevadora de Ferrand VII e tanben per 'mor de coabitar dab Leocadia Weis e sa hilha (dilhèu mestressa e hilha deu pintre quitament s'èra oficiaument servicila e pupila).
Sus las parets de la Quinta, Goya que pintè las soas Pintruras Negras, òbras de las importantas dehens l'istòria de l'art d'ua tonalitat pessimista que hon passadas sus tela abans l'avalida de l'ostau e uei lo dia exposadas au Musèu deu Prado a Madrid.
Goya deishè aquesta residéncia en en 1827 entà exilià's a Bordèu. Lo son arrèr hilh, Mariano Goya, que'n venguè prorietari e que la venè en 1854. En 1874, lo banquier francés Émile d'Erlanger que'n èra proprietari e que demanè au restaurator Salvador Martínez Cubells de'us passar sus tela entà las véner, après las aver expausadas, a l'escasença de l'Exposicion Universau de París. La mauescaduda d'aquesta venta que'u miè a las dar au Musèu deu Prado on e s'estan desempuish.