Vejatz lo contengut

Piemontés

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Infotaula de lengaPiemontés
Piemontèis
Parlat enBandièra d'Itàlia Itàlia
Bandièra: ArgentinaArgentina
RegionEuròpa
Locutors700 000[1] - 2 000 000[2]
Classificacion lingüistica
Lengas indoeuropèas
Estatut de conservacion
Menaçat

CRCritically endangered (En dangièr critic)
SESeverely endangered (En dangièr sevèr)
DEDevinitely endangered (En dangièr definitiu)
VUVulnerable (Vulnerable)
Segur

NENot Endangered (Non en dangièr)
Còdis lingüistics
ISO 639-2pas cap de valor Modifica el valor a Wikidata
ISO 639-3pms Modifica el valor a Wikidata
Ethnologuepms Modifica el valor a Wikidata
Glottologpiem1238
UNESCO399 Modifica el valor a Wikidata
IETFpms Modifica el valor a Wikidata
Endangered3273 Modifica el valor a Wikidata
Mapa

Lo piemontés (autonim: piemontèis; prononciacion: [pjemʊŋˈtɛi̯z] -[ˈtæi̯z]) es una lenga romanica de la familha galloitalica. Se parla essencialament en lo Piemont centrau (lei autras zonas parlan lombard, ligur, emilian; aquelas aupencas parlan principalment piemontés e tanben l'occitan, l'arpitan). Es la lenga galo-italica mai similara a l'occitan.

Caracteristicas

[modificar | Modificar lo còdi]
  • Palatalizacion de [kl] e [gl]: CLARUS > [tʃajr], Clavem > [tʃaw], (similar au portugés chave [ʃavɨ]), Glaream > ['d͡ʒe.rɐ]; l'occitan cisaupenc a en aquesta posicion [kj] e [gj]: [kjar] e [kjaw] (italian [kjaro], ['gja.ja]).
  • Los gropes [ke] e [ki] latin se mùtan en [ts], [ge] e [gi] en [d͡ʒ].
  • Cazuda des vocalas atòna, mai fòrta que en francés: /me'lʊŋ/ > /mə'lʊŋ/ > /m'lʊŋ/.
  • Cazuda des vocalas finalas atònas, a que en fòrça dialèctes és centralizada a [ɐ].
  • Lenicion de [p], [t], [k]. [p] deven [v], [t] > [v] e mai de rar [j], [k] > [j].
  • Vocalisacion de [l] darrier a: ALTUS > [awt].
  • Los diagrames latines [kt] e [gd] se trasfòrman en [jt] e [jd]: [lajt], [frɛjd] (lait, fred).
  • Evolucion de [u:] e [ɔ] tonicas latinas a [y] e [ø]: [lys] (lus), [kør] (cuèr).

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. Piedmontese, Ethnologue
  2. Allasino et al. 2007, pp. 70-71.