Pastor (can)
 Un pastor adult | |
| Generalitats | |
|---|---|
| Noms alternatius | Pastor Can de Montanha dels Pirenèus |
| País d'origina | França/Espanha |
| Caracteristicas fisicas | |
| Auçada | 70 cm, 80 cm, 65 cm e 75 cm  |
| Classificacion e estandard de la raça | |
| FCI | Grop 2 Seccion 2.2 #137 |
| AKC | Working |
| ANKC | Group 6 (Utility) |
| CKC | Group 3 - Working Dogs |
| KC (UK) | Pastoral |
| NZKC | Utility |
| UKC | Cans de garda |
| Còdi de Catalòg | 137 (Federacion Cinologica Internacionala ) |
modificar  |
|
Lo pastor (prononciat: [pas'tu]) es una raça de can grossa e majestuosa,[1][2] que servís tradicionalament per aparar los tropèls dels grands predators (ors, lop) dins los Pirenèus.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Dempuèi de temps immemorials, es present dins lo massiu dels Pirenèus. A l'Edat Mejana, es descobèrt e utilizat per gardar los castèls e protegir los tropèls contra los predators. Es mencionat al sègle XIV per Gaston Fèbus. Fòrt presat al sègle XVII, pertegèt la glòria de la cort de Loís XIV.[3]
La primièra descripcion del pastor apareis dins lo libre del Comte de Bylandt en 1897. L'estandard oficial alprèp de la SCC es enregistrat en 1923,[4] a l'iniciativa de M. Sénac-Lagrange, membre de l'acamp dels Amators de Cans Pirenèus. L'estandard actual es fòrt pauc estat modificat, sols de detalhs i son estats ajustats.
Lo pastor s'èra fach rar dins las campanhas, a causa de la desaparicion dels grands predators mas dempuèi qualques temps suscita un reviudament d'interès alprèp dels pastors, amb la tornada del lop dins los Aups.
Caractèr
[modificar | Modificar lo còdi]Al mièg d'un tropèl, es un gardian remirable. Son ròtle es pas d'acampar los motons mas de los protegir. Per aquò far, se l'abitua fòrt lèu a viure amb eles, de biais que los considèra apuèi coma sa familha. Se lo can detècta un intrús, jaupa e s'interpausa entre lo tropèl e çò que considèra coma una menaça.
Al sen d'una familha es un animal qu'es naturalament un bon gardian, del fach de son caractèr protector. A un grand sens de la familha e sap fòrt plan reconéisser d'amics qu'a pas vist dempuèi longtemps. Fòrt doç amb los enfants e puslèu placid, es çaquelà pauc adaptat a la vida citadina. Es en efièch un can qu'a besonh d'espaci e que son jaupament poderós pòt se far una font de geina pels vesins.
Cal precisar que la creissença de son efectiu deguda a la reaparicion del lop dins los campèstres e las predacions que se'n seguisson non es proporcionala a son educacion canina. Tot aquò fa qu'una reputacion de can fòrtament agressiu ambe tot çò que non coneis passa devant sa reputacion de bon gardian de tropèl. Los casses d'atacas e de mossegadas de rondalejaires, vttistas, o cavalièrs non son pas rares e se'n senhalan regularament. Cal far mèfi ambe aqueste gos que -quand non es educat- ten a considerar que tot çò desconegut representa un dangièr per sas fedas e que deu acampar. Sautar muretas e barralhs non li es una dificultat. Conven de s'informar sus lor preséncia dins lo sector qu'esperatz percórrer e saber cossí (re)agir en cas d'encontres, etc.
Ligams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ «Great Pyrenees» (en anglés). American Kennel Club. [Consulta: 21 de genièr de 2024]
- ↑ «Pyrenean Mountain Dog Breed Standard» (en anglés). The Kennel Club. Archiu de l'original del 23 d’abril de 2008. [Consulta: 21 de genièr de 2024]
- ↑ Jones, Arthur F.; Hamilton, Ferelith. The world encyclopedia of dogs. New York: Galahad Books, 1971, p. 86–89. ISBN 978-0-88365-302-9.
- ↑ «Historique, situation de l'élevage en France» (en francés). Argelès-Gazost: Réunion des Amateurs de Chiens Pyrénéens, junh de 2023.