Palais dels Reis de Malhòrca
Lo Palais o Palatz dels Reis de Malhòrca (var. Palais/Palatz deus/dei/daus ..., en catalan Palau dels Reis de Mallorca o Castell Reial de Mallorca o Castell Major) es un dels monuments mai importants de Perpinhan e de Catalonha Nòrd. Se situa al centre de la ciutat de Perpinhan. S'i entra per la carrièra dels Arquièrs (Carrer dels Arquers).
Arquitectura[modificar | modificar la font]
Lo Palatz es un palais-fortalesa d'estil gotic. Son plan s'organiza a l'entorn de tres patis (de gaireben 60 m de costat). Los primièrs mèstres d'òbra foguèron Ramon Pau e subretot Pons Descoll, que foguèt fòrça actiu dins los territòris del Reialme de Malhòrca.
La sala granda, sèti del poder politic, la capèla e la residéncia reiala son acampadas. Lo plan del palais s'inspira fòrça dels modèls malhorquins. Las parets, construidas en còdols e cairons ligats amb mortièr, èran cobèrtas de calç e pintadas e las pòrtas, las fenèstras, las galariás, las escalas, las cadenas de caire de las parets e torres principalas son de carrèus (pèira òcra de les Fonts, blava de Baixàs, grès, marbre roge de Vilafranca de Conflent, blanc e blau de Ceret).
Istòria[modificar | modificar la font]
Aquel edifici marca l'epòca daurada del Comtat de Rosselhon e subretot de Perpinhan quand aquela ciutat venguèt capitala del Reialme de Malhòrca. Foguèt a partir del 21 d'agost de 1262 quand Jaume lo Conquistaire leguèt al seu segond filh Jaume II lo reialme de Malhòrca (Illas Balearas) que compreniá los comtats de Rosselhon e de Cerdanha e tanben la senhoriá de Montpelhièr. Jaume II faguèt edificar lo seu palais en 1276, consolidant aital la posicion de Perpinhan coma capitala del seu reialme, subre un puèg del sud de la vila. A l'entorn del palais faguèt construir de jardins e de capèlas que lor construccion definitiva s'acabèt en 1309 amb la seuna consacracion. Se situa al còr de la ciutadèla de Perpinhan e depend actualament del Conselh General del departament dels Pirenèus Orientals.
Amb la mòrt de Jaume III lo 25 d'octobre de 1349, sas possessions catalanas reïntegrèron la corona d'Aragon e signifiquèron la fin del Reialme de Malhòrca; alara la corona francesa obtenguèt la senhoriá de Montpelhièr. En consequéncia, lo Palais dels Reis de Malhòrca perdèt sa preponderància e venguèt una residéncia segondària que sonque albergava los sobeirans aragoneses quand venián a Perpinhan.
Après los periòdes d'ocupacion francesa repetida al sègle XV, las guèrras francoespanhòlas faguèron del palais lo centre del dispositiu defensiu de Perpinhan, convertit aital en una ciutadèla. Entre 1538 e 1587, los sobeirans espanhòls Carles V e Felip II faguèron construir un claus impressionant emmuralhat amb cairons. Après lo Tractat dels Pirenèus e l'annexion francesa (en 1659), lo constructor francés Vauban renforçèt lo sistèma defensiu en apondre de fortificacions a l'exterior e a l'interior del claus de Felip II. Après un periòde d'ocupacion militara long de cinc sègles, lo palatz foguèt dobèrt al visitors après la Segonda Guèrra Mondiala.