Mary Shelley
|
Mary Shelley |
||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Retrach de Mary Shelley per Richard Rothwell. | ||||
| Naissença | 30 d'agost de 1797 Londres,  Anglatèrra | |||
| Decès | Londres, Anglatèrra | |||
| Nom de naissença | Mary Wollstonecraft Godwin | |||
| Lenga d'escritura | Anglés britanic | |||
| Movement(s) | Romantisme | |||
| Genre(s) | Fantastic, tragic, sublim | |||
Mary Wollstonecraft Shelley (30 d'agost de 1797 - 1 de febrièr de 1851) foguèt una escrivana anglesa. Son òbra mai coneguda es Frankenstein o lo Prometèu modèrne, una de las òbras mai representativas del romantisme.
Biografia[modificar | modificar la font]
Mary Shelley nasquèt a Londres, Anglatèrra. Èra la segonda filha d'una celèbra feminista, filosòfa e escrivana, Mary Wollstonecraft, e d'un filosòf libertari, William Godwin. Sa maire moriguèt dètz jorns après sa naissença e son paire se tornèt maridar sulpic. Jos sa tutèla, Mary recebèt una excellenta educacion inabituala per las femnas d'aquela epòca, en referéncia amb los vejaires al subjècte de l'educacion e de dels genres de sa maire.
En Mai de 1816, se'n anèt Genèva per estudiar près del lac Leman, amb lo celèbre e polemic poèta Lord Byron. Una serada, lo grop de joves intellectuales e poètas, inspirats per las istòrias de fantaumas, decidiguèron far una competicion d'istòrias fantasmagòricas. Un convidat, John Polidori, lancèt l'idèa del vampir, que mai tard influenciarà Bram Stoker e son roman Dracula. D'autres convidats contèron d'istòrias tanben esglasientas. Aquesta nuèch, Shelley aguèt un pantai que conta:
| “ | Vegèri l'estudiant pallinàs de las arts impias s'agenhar a costat de la causa qu'aviá creada. Vegèri lo fantasme òrre d'un òme se quilhar, puèi, per l'òbra d'una maquina poderosa, mostrar des signes de vida, e se mòure en un movement malaisit e mièg vivent. Cal qu'aquò siá esglasiant, que l'efièch de tota entreprisa umana se burlant del mecanisme admirable del Creator del mond sauprà èsser pas qu'esglasiant mai que tot | ” |
. Se decidiguèt, alara, d'escriure aquela mèsme nuèch, fasent espelir una de las òbras mai representativas del romantisme. Mary utilizèt de divèrsas fonts, entre coma lo mite d'Ovidi. L'influéncia de John Milton, Lo paradís perdut, es tanben evidenta.
De retorn en Anglatèrra en setembre de 1816, patiguèt de la pèrda de dos parents dins un cort un periòde de temps. En novembre, se libèra de la tutela de sa mièja sòrre Fanny Imlay. Lo 30 de decembre de 1816, pauc après la mòrt de Harriet, Mary Godwin se maridèt amb Percy Shelley e son nom venguèt a Mary Shelley.
A la prima de 1817, acabèt Frankenstein, o lo Prometèu modèrne, que vendrá una de las òbras mai representativas del romantisme. Mary èra vegetariana e defensora dels animals, causa que paréis dins son òbra: per exemple, Frankenstein es vegetarian. Daissèt pas jamai d'escriure e publicar.
Mary aviá pas la garda dels filhs de Percy. Aguèron ensemble quatre enfants, los tres primièrs moriguèron e ne subrevisquèt sonque Percy Florence Shelley, nascut lo 1819. Cambièron de demorança mai d'un còps entre Anglatèrra e Itàlia. En Julhet de 1822, son marit moriguèt.
Mary Shelley moriguèt de càncer de cervèl lo 1èr de febrièr de 1851, a 53 ans d'edat, a Londres, e foguèt enterrada al ciementèri la glèisa de St. Peter a Bournemouth, Dorset.
Òbra[modificar | modificar la font]
Sas òbras màger son:
- Istòria d'una virada de sièis setmanas (History of a Six Weeks' Tour, 1817)
- Frankenstein, o lo Prometèu modèrne (Frankenstein; Or, The Modèrn Prometheus, 1818)
- Mathilda (1819)
- Valperga, o la vida e aventuras de Castruccio, Prince de Luca (Valperga; or, The Life and Adventures of Castruccio, Prince of Luca, 1823)
- Lo darrièr Òme (The Last Man, 1826)
- Las fortunas de Perkin Warbeck (The Fortunas of Perkin Warbeck, 1830)
- Lodore (1835)
- Falkner (1837)
- Contribucions a la vidas dels òmes literaris e scientifics mai eminents (Lives of the Most Eminent Literary and Scientific Men,1835–39), partida de la Lardner's Cabinet Cyclopaedia
- Excursions en Alemanha e Itàlia en 1840, 1842, e 1843 (1844)
Ligams extèrnes[modificar | modificar la font]
- Biografia de Mary Shelley ((en)).
- Version auditiva liura de Frankenstein de LibriVox ((en)).
- Biografia enciclopèdica ((en)).