Vejatz lo contengut

Laurence Sterne

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Laurence Sterne (24 de novembre de 1713 – 18 de març de 1768) èra un escrivan anglés nascut en Irlanda tanben clèrgue Anglican. Escriguèt los romans The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman e A Sentimental Journey Through France and Italy, de sermons, e tanben sas memòrias, e èra implicat dins la politica locala. Sterne moriguèt a Londres après d'annadas de lucha la tuberculòsi.

Enfança e educacion

[modificar | Modificar lo còdi]
Laurence Sterne per Joseph Nollekens, 1766, National Portrait Gallery, Londres

Sterne nasquèt a Clonmel, Comtat de Tipperary. Son paire, Roger Sterne, èra ensenha dins un regiment britanic de retorn de Dunquèrca, que se'n retorèt lo jorn de la naissença de son filh. Quand aviásièis meses la familha tornèt al Yorkshire, e en Julhet de 1715 encara midèron en Irelanda.[1]

La primièra decenia de la vida de Sterne la passèt a mudar dins los luòcs ont son paire èra assignat per tota l'Irlanda:Clonmel, Dublin, Wicklow Town, Annamoe (County Wicklow), Drogheda (County Louth), Castlepollard (County Westmeath), e Carrickfergus (County Antrim).[2] En 1724, son paire menèt a son fraire, Richard, que Sterne que siá edicat a Hipperholme Grammar School près de Halifax; Sterne jamai tornèt veire son paire que Roger foguèt mandat en Jamaica ont moriguèt de febre en 1731. Sterne foguèt admés al Jesus College de Cambridge, enn Julhet de 1733 a 20ans.[3] Son reire gradn paire Richard Sterne aviá estat Mèstre del college e tanben Arquevesque de York. Sterne obtenguèt lo Bachelor of Arts en genièr de 1737; e lo Master of Arts en 1740.

Començament de carrièra

[modificar | Modificar lo còdi]

Sterne foguèt ordonat diague en Març de 1737 e prèire en Agost de 1738. Venguèt vicari de Sutton-on-the-Forest dins lo Yorkshire pauc après. Sterne se maridèt amb Elizabeth Lumley en 1741. Ambedos èran malaut de consompcion. En 1743, foguèt presentat a las gents Stillington pel Rev. Richard Levett.[4] La vida de Sterne a l'epòca èra plan ligada a son oncle, Dr Jaques Sterne, l'aquediague de Cleveland e Precentor of York Minster. L'oncle de Sterne èra del partit politic Whig, e exortava Sterne de començar una carrièra de jornalista politica, çò qu'èra un escandal per Sterne e, acabèt en discòrdia entre los dos òmes.

Jaques Sterne èra un clèrgue poserós e un politician engatjat. En 1741–42 Sterne escriguèt d'articles politicals articles sostenent l'administracion de Sir Robert Walpole per un jornal per son oncle mas lèu se retirèt de la politica per fàstic. Son oncle venguèt son enemic jurat, entrepachava sa promocion tan que podava.

Sterne demorèt a Sutton pendent trenta ans, pendent aqueste epòca gardèt un intimitat qu'aviá començat a Cambridge amb John Hall-Stevenson, un bon vivant acomplit e plen d'esperit proprietari de Skelton Hall a Cleveland, Yorkshire.

Shandy Hall, ostal de Sterne a Coxwold, North Yorkshire

En 1759, per sosténer son degan dins una garrolha decapèla, Sterne escriguèt A Political Romance, una satira swiftiana dels dignitaris del tribunal religios. A la demanda de òme de Glèisa trebolats, lo libre foguèt brutlat. Alara, Sterne aviá perdut las escasenças d'avançament clerical mas descobriguèt son verai talent; fins alara, "a pena saviá que podava esciure, encara mens amb umor per far rire lo lector".[5]

Son talent descobèrt, a l'edat de 46 ans, confièt sos parroquians a un vicari, e se consacrèt a l'escritura pel rèste de sa vida. Alara que viviá al camp, sens aver capitat a aumentar sos revenguts de bordièr, e combatent sa tubercolòsi, Sterne comencèt son òbra mai coneguda, The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman, lo primièr volum foguèt publicat en 1759. Sterne trabalhava a son òbra comica l'annada que sa maire moriguèt, que sa femna èra fòrça malauta, e que sa filha èra presa de febre.[6] Escriguèt lo mai aviadament que podava, compausant los primièrs 18 capítols entre genièr e març de1759.

Una primièra version, plan satirica, foguèt rebutada per Robert Dodsley, l'imprimaire Londonina, just al moment que la vida de Sterne èra trebolada. Sa maire e son oncle moriguèron. Sa femna faguèt una depression nerviosa e menacèt de se suicidar. Sterne contunhèt sonòbra, mas de cada frasa, disiá, qu'èra "escricha jos la mai granda pesantor del còr." Dins aqueste estat d'esperit, adoceja la satira e conta los detalhs de las opinins de Tristram, de sa familha excentric familha e son enfança malaürosa amb un umor simpatic, a vegada ilariant, o melancolic suau—un tragicomèdia.

La publication de Tristram Shandy faguèt Sterne celèbra a Londres e sul continent. Èra encantat per l'atencion, e declara "Escrivi pas per la sacietat mas per la celebritat."[7] Passava una partida de cada annada a Londres, festejant los volums recentament pareguts. Quitament après la publicacion dels volums tres e quatre de Tristram Shandy, son amor pels esgards (subretot al respècte del succés financièr) mermava pas. Dins una autra letra, escriguèt "Una mitat de la vila charpa mon libre d'amarum, alara que l'autra mitat crida lo cèl—lo melhor: que lo charpen o que lo cropen, e de tala mesura, que passèm a la segonda edicion, tant aviat que se pòt."[8] Alara, lo Baron Fauconberg recompansat Sterne lo nomenant curat perpetual de Coxwold, North Yorkshire.

Aquarella de Strene pel pintre fracés Louis Carrogis Carmontelle, ca. 1762

Sterne contunhava de se batre contra sa malautiá, e se'n anèt d'Anglatèrra per França en 1762 dins un esfòrç per trobar un climat que poiriá aleujar sa sofrença. Sterne prenguèt l'escasença de se ligar al còrs en partença per Turin, que l'Anglatèrra a la França èran encara adversaris dins la Guèrra de sèt ans. Sterne èra gratificat per la recepcion en France que lo rebat del genial Tristram Shandy ne'n aviá fach una celebritat. Unes aspèctes de son viatge en França son incorporats dins, A Sentimental Journey Through France and Italy.

Early in 1767 Sterne encontrè Eliza Draper, L'esposa d'un oficièr de la Companhiá anglesa de las Índias orientalas, demorada sola a Londres. Lèu foguèt pres pel gaubi, vivacitat e intelligéncia d'Eliza, e ela malcorèt pas l'atension d'un òme tan celèbre. Sovent s'encontravan, escambiavan de retrachs miniaturs, e l'admiracion de Sterne venguèt una qu'assagava pas d'amagar. Dins una granda pèna Eliza deguèt tornar en Índia tres meses après lor encontra, e el moriguèt de consumpcion un an après sens la tornar veire. Al començament de 1768, Sterne sortiguèt Sentimental Journey que conten de referéncias efusivas sus ela, e los relacions, pasmens platonic, prenguèron un gran vam. Tanben escriguèt Journal to Eliza qu'una partida la li mandèt, e lo rèste venguèt al jorn quand foguèt presentat al British Museum en 1894. Après la mòrt de Sterne, Eliza autorizèt detz de sas letras per èsser publicat jol títol Letters from Yorick to Eliza e las podèt imprimir, pasmens se de contafaiçon circulavan, benlèu per William Combe, dins un volum titulat Eliza’s Letters to Yorick.[9]

Mòrt e "resurreccion"

[modificar | Modificar lo còdi]

Mens d'un mes après la publicacion de Sentimental Journey, en 1768, la fòrças de Sterne l'abandonèron, e he moriguèt dins son lotjament 41 Old Bond Street lo 18 de Març, a l'edat de 54. Foguèt interrat al cimentèri de St George's, Hanover Square.

Segon una rumor espandida lo còrs de Sterne foguèt pant pauc après son enterrament e vendut a d'anatomistas de Cambridge University. Per incidéncia, se dich que son còrs foguèt reconegut per Charles Collignon[10] e discretament tornat al cimentari a St George's. Un an après un grop de Francmaçons erigiguèt una pèira en sa memòria près de son primièr luòc de sepultura. Quand lo cimentari de St. George foguèt adobat en 1969. Un crani foguèt identificat per correspondre al bust de Sterne fach per Nollekens.[11]

L'istòria de novèl enterrament del crani de Sterne a Coxwold es contat per Malcolm Bradbury dins To The Hermitage.

Primièras edicions de Tristram Shandy, colleccion de Laurence Sterne Trust a Shandy Hall

La primièras òbras de Sterne èra de letras; e dins de sermon s'assagèt a la satira. Foguèt implicat dins la politica locala en 1742. Sa publiccion màger Tristram Shandy es una satira de A Political Romance (1759), tractan de conflictes d'interes dins lo York Minster. Foguèt publicat de postum un fragment sus l'art de la predicacion, A Fragment in the Manner of Rabelais, que seriá estat escrich en 1759. Rabelais èra de luènh l'autor preferit de Sterne, e dins sa correspondéncia explica clarament que se considerava lo successor de Rabelais per l'escritura umoristica, se distancian atal de Jonathan Swift:[12][13]

Lo roman de The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman se vendèt largament en Anglatèrra e Euròpa. Sterne influencièt d'escrivan europèus European coma Denis Diderot e los Romantics alemand. Son òbra tanben influencièt l'autor Brasilian Machado de Assis, qu'utiliza la tecnica digressiva de lo roman The Posthumous Memoirs of Bras Cubas. Tristram Shandy, ont Sterne tòrç lo temps e la votz narativa, parodia la forma del raconta acceptada form, amb una bona dòsi d'umor calhòl, foguèt pla rebutat en Anglatèrra per èsser tròp gorrin. Lo jutjament de Samuel Johnson en 1776 èra "Pas res d'estranh dura longtemps. Tristram Shandy durèt pas."[14]

Es susprenent las diferéncias dels vejaires de las criticas europèas de l'epòca, que lausan Sterne e Tristram Shandy coma innovant e superior. Voltaire diguèt qu'èra "plan superior a Rabelais", e mai tard Goethe lausava Sterne coma "lo mai bèl esperit qu'aja jamai viscut." Pendent sa quita vida e longtemps après, assagèron fòrça de valorar Sterne coma altrasensible; de partidas de Tristram Shandy, coma lo raconta de Le Fever, foguèron publicat de biais separat, lausat pels moralistas de l'epòca. Lo succès del roman e sa publicacion en fulheton permetèt a d'emuls de publicar de panflets al subjècte dels personatges Shandeans e d'autres documents alara que lo roman èra pas encara acabada

Lo roman comença pel raconta narration, pel quita Tristram, de la sieuna concepcion. Aqueste camina per estapas, subretot per çò que Sterne nomena "digression progressiva" de biais qu'atengam la naissença de Tristram abans lo tresen volum. Lo roman es ric en personatges e umor, e las influéncias dins Rabelais e Miguel de Cervantes son fòrça presentas. Lo roman s'acaba après 9 volums, publicats en una decenia, mas sens res que se poiriá èsser considerat coma aver una conclusion tradicionala. Sterne inserís de sermons, assags e document legal dins las paginas del roman; e explora las limitas tipograficas e lo dessenh de l'estampariá inclusissent de paginas marbrar e de pagina entièrament negra sens raconta. Fòrça novelums foguèron introduch per Sterne, d'adaptacions de forma explorant çò que constituís lo roman, aguèro una granda influéncia suls escrivans modernista coma James Joyce e Virginia Woolf, e encara mai contemporanèu coma Thomas Pynchon e David Foster Wallace. Italo Calvino se referís aTristram Shandy as the "aujòl incontestable de totes los romans d'avantgarda de nòstre sègle". Lo formalista rus Viktor Shklovsky vei Tristram Shandy coma arquetipe, novèla quintessenciala, que totes los autres romans son de simples subsidiaris: "Tristram Shandy es lo roman mai tipic del mond de literatura."[15]

Pasmens, las criticas màger de Tristram Shandy tendon fòrça a se polarizar dins las evaluacions de sa significacion. Dempuèi las annadas 1950, amb DW Jefferson, d'unes arguisson que, quina que siá l'eritatge de son influéncia, Tristram Shandy dins son contèxte real representa un rebat d'un mai ancian, la tradicion de la Renaissença de "coneissença de l'esperit" – a causa d'un deute per las influéncias de l'apròche del Scriblerus Club.

A Sentimental Journey Through France and Italy es un libre mens influential book, mas aculhit pels critics angleses de l'epòca.Modèl:Fact Lo libre ten de parallels estilistics amb Tristram Shandy, de fach, lo narrator es un dels personatges minors dels romans seguents. Quitament se l'istòria es mai dirècta, A Sentimental Journey se pòt comprene coma fasent partit del mèsme projècte artistic project que Tristram Shandy aparten.

Dos volums delsSermons de Sterne foguèron publicats pendent sa vida; fòrça copias de sos Sermons foguèron vendudas dins sa vida al mèsme temps que las copias de Tristram Shandy, e pendent un moment èra mai conegut dins los cercles coma predicaire que coma romancièr. Los sermons, pasmens, son convencional que siá dins l'estil e lo contengut. Diferents volums de letras foguèron publicat après sa mòrt, coma lo Journal to Eliza, una letra d'amor mai sentimentala qu'umoristica a una femna que Sterne corteja las darrièras annadas d'annadas. Al compar a fòrça autors de sègle XVIII, lo còrpus de l'òbra de Sterne es puslèu pichon.

Abolicionistas

[modificar | Modificar lo còdi]

En 1766, e plen debat sus l'esclavatge, lo compositor e ancian esclau Ignatius Sancho escriguèt a Sterne[16] l'encoratjant a utilizar sa pluma per far pression per l'abolicion del comèrci dels esclaus.Error de citacion : Clausura </ref> omesa per la balisa <ref> La responsa de Sterne largament publicat a la letra de Sancho dintrèt dins la literatura abolicionista de XVIII:

  1. Barfoot, C.C. and Theo D'haen The Clash of Ireland: Literary Contrasts and Connections. Amsterdam/Atlanta: Rodopi, 1989. 49.
  2. Barfoot, C.C. and Theo D'haen The Clash of Ireland: Literary Contrasts and Connections. Amsterdam/Atlanta: Rodopi, 1989. 48–51; Cash, Arthur. Laurence Sterne: The Early and Middle Years. London: Methuen, 1975. 2–22.
  3. Modèl:Acad
  4. Cross (1908), chap. 2 Marriage and Settlement at Sutton-on-the-Forest, p.53
  5. Cross (1908), chap. 8, The Publication of Tristram Shandy: Volumes I and II, p.178
  6. "Cross (1908), chap. 8, The Publication of Tristram Shandy: Volumes I and II, p.197
  7. Fanning, Christopher. Sterne and print culture, 125-141. 
  8.  {{{títol}}}. ISBN 9780813032368. 
  9.  [1]. 
  10.  [2]. ISBN 1847394930. 
  11. Modèl:Cite news
  12. Brown, Huntington (1967) Rabelais in English literature pp.190–1
  13. Cross (1908), chap. 8, The Publication of Tristram Shandy: Volumes I and II, p.179
  14. James Boswell, The Life of Samuel Johnson…, ed. Malone, vol. II (London: 1824) p. 422.
  15. .
  16. Carey, Brycchan (March 2003). The extraordinary Negro': Ignatius Sancho, Joseph Jekyll, and the Problem of Biography 26, 1–13. DOI:10.1111/j.1754-0208.2003.tb00257.x. Retrieved on 8 January 2013. 

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]