Fresca

La fresca o lo fresc^[1] de l'italian affresco es una tecnica particulara de pintura murala que sa realizacion se fa sus un enduit, nomenat intonaco, abans que siaga sec.

Lo fait de pénher sus un enduit qu'a pas encara secat permet als pigments de penetrar dins la massa, e doncas a las colors de perdurar pus longtemps qu'una simpla pintura en superfícia sus un substrat. Son execucion necessita una granda abiletat, e se fa fòrça rapidament, entre lo pausament de l'enduit e son secatge complet.

Lo tèrme s'utiliza sovent per metonimia dins lo lengatge ordinari per designar la pintura murala en general e pus rarament la tecnica.

Principi de la fresca

Quatre elements entran en jòc :

lo rinzaffo : primièr jaç d'aprèst al contacte amb lo supòrt, jaç granulós, rugós.
l'arricio : lo primièr vertadièr enduit del supòrt (mescla de calç, sabla e aiga), per que venga dreit e lis (1 cm gaireben).
l'intonaco : lo jaç que recep los pigments (compausat de sabla fina, polvera de marbre o pouzzolana, de calç e d'aiga).
las colors que s'incorporan sus l'intonaco encara fresc e umid (pigments d'origina minerala per causa del pH basic de la calç de l'enduit).

Coma l'enduit es fresc, las colors s'impregnan dins l'intonaco qu'una substància, lo calcin durant lo secatge de l'enduit, migra cap a la superfícia e se superpausa a la pintura en creant atal un jaç aparaire. Aquela reaccion quimica, nomenada carbonatacion (per evaporacion de l'aiga de l'enduit, lo gas carbonic de l'aire se combina amb l'idroxid de calci de la calç per formar una pellicula de carbonat de calci, lo calcin), es caracteristic de la pintura a fresca e li conferís coesion e duretat. Per l'enforçar, lo pintre passa sus la superfícia colorada la « lenga de cat », un certan temps aprèp que pausèt sa color, e, entre cada jaç pigmentat, l'aiga torna montar cap a la superfícia e depausa la calcin, atal las frescas semblan lissadas.

Las frescas foguèron policròmas mas lo problèma del còst dels pigments limitèt sovent le nombre de colors.

La pintura a fresca consèrva pus longtemps las colors que la pintura sus supòrt classic.