Estetoscòpi

Un estetoscòpi (de grèc stêthos (στῆθος), «peitrina», e scope del grèc ancian skopein (σκοπεϊν), «observar») es un instrument acostic, servissent principalament dins lo domeni medical o veterinari (almens pels animals d'una certana talha), per l'auscultacion, valent a dire l'escota dels sons intèrns del còs. Mas pòt èsser tanben emplegat dins d'autres domenis, sustot per l'identificacion e la localizacion d'un bruch dins un objècte, un aparelh o una installacion.

L'estetoscòpi es estat inventat, segon la tradition, lo 17 de febrièr de 1816 en França, pel doctor René Laennec. S'agissiá pas mentre que d'una simpla lianha de papièrs voludats (provenent de son quasèrn d'observacion qu'emportava totjorn amb el), permetent d'amplificar lo son del ritme cardiac perque consultava alara una pacienta de fòrta corpuléncia e dont la peitrina atenuava lo bruch del còr, aguèt aquela idèa en observant, qualques minutas mai d'ora, de mainatges jogant amb d'agulhas sus una trau de casse (un mainatge èra a una extremitat e picava la fusta de son agulha, lo segond, a l'autra extremitat deviá devinar quant de còp la fusta èra estada frapada en acolant son aurelha a la trau). Creèt atal l'auscultacion mediata, per oposicion a l'auscultacion immediata ont aviá lo cap pegat a la peitrina del pacient. Sa primièra descripcion escricha de son sistèma remonta a l'8 de març de 1817. Laennec ne bastiguèt puèi mantun modèl de fusta.

Lo modèl n'es estat melhorat cap a 1830 per Pierre Piorry, que bastiguèt un adaptador d'evòri del costat auricular. Cap a la meteissa epòca, un tub flexible religa lo pabalhon a l'escotador mas lo modèl rigid va encara persistir qualques decennias.

L'estetoscòpi bi-auricular (per las doas aurelhas) es estat imaginat tre 1829 mas bastit solament en 1851. Lo tub èra en cauchó mas aquela solucion s'averèt fragila e deguèt èsser abandonada. Un segond modèl, mai rigid, espeliguèt en 1852 a basa de tubs metallics.

Cap a 1840, los americans Maurice Rappaport e Howard Sprague metèron al ponch un estetoscòpi acostic modèrn, compausat de dos pabalhons : l'un per auscultar lo còr, l'autre per auscultar lo palmon.

Cap a 1870, d'estetoscòpis diferencials apareisson : dos pabalhons, montats cadun sus un tub e connectats a una aurelha, devián permetre de comparar l'auscultacion a dos endreches diferents.

En 1961, lo Dr David Littmann creèt l'estetoscòpi contemporanèu amb son doble pabalhon reversible, que demòra totjorn utilizat a l'ora d'ara.

Lo primièr estetoscòpi del mond es uèi a Nantas perque René Laennec a viscut dins aquela vila, plaça del Bouffay sustot de 1788 a 1800. L'un de sos descendents a legat a l'escòla de medecina una partida de sos objèctes e manuscrits originals, dont lo celèbre estetoscòpi. Uèi, una sala d'exposicion los met en valor al darrièr solièr de la facultat de farmacia.

Actualament, los estetoscòpis compòrtan un o dos pabalhons, pèças metallicas provesidas d'una membrana que s'aplica sus la pèl del pacient.